H. İbrahim CAN |
|
Nabucco imzalanırken |
Ankara bugün önemli bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Nabucco’nun Hazar Denizi bölgesi ve Mısır’ı Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan üzerinden Batı Avrupa’ya bağlayacak olan yeni doğal gaz boru hattı inşasının hükümetler arası anlaşması imzalanıyor. Bir başlangıç noktası Gürcistan-Türkiye, diğeri ise İran-Türkiye sınırı olan boru hattı yaklaşık 3.300 kilometre olacak ve ilk başta yılda 10 milyar metreküp doğal gaz taşıyacak olan boru hattının kapasitesi, ileri aşamalarda 30 milyar metreküpe kadar çıkabilecek. Gazın ana tedarikçisi Azerbaycan. Onu Irak takip edecek. Ancak Irak’ta Kuzey Irak Kürt Yönetimi ile merkezi hükümet arasındaki güç ve kaynak paylaşımı sorunları çıktığı için hem AB hem de BM şimdilik buna karşı çıkıyor. Üçüncü tedarikçi ise Mısır. Şimdi Türkmenistan da gaz vermeye talip oldu. Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlık edecek zirveye. Taraf devletlerin devlet ya da hükümet başkanlarıyla, yaklaşık 20 ülkenin de bakanı katılıyor. Projede uzlaşma sağlanması için en çok gayret gösteren Avrupa Komisyonu oldu. Bunun için AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso da imza törenine katılacak. Avrupa, enerji kaynaklarında Rusya’ya mahkûm olmaktan çıkmak istiyor. Satıcı ülkeler ise doğal kaynaklarının daha iyi değerlendirilmesini. Boru hattının büyük bölümü olan 1998 kilometresi (besleme hatları dahil) Türkiye’den geçecek. Türkiye’nin talebi gazın yüzde 15’inin daha uygun bir fiyatla bize verilmesi ve kriz halinde Avrupa’dan Türkiye’ye gaz pompalanabilmesi imkânının sağlanması. 7,9 milyar Avroya mal olacak proje 2014 yılında tamamlanacak ve faaliyete geçecek. Bu proje ile Türkiye aslında birbirine rakip iki projenin ev sahibi olacak: Mavi Akım ve Nabucco. Rusya kış aylarında özellikle Ukrayna ile yaşadığı sorunlar dolayısıyla Avrupa’ya doğal gaz göndermede sıkıntılar yaşamıştı. İkinci bir mavi akım projesi ile o da doğal gazını Avrupa’ya Türkiye üzerinden ulaştırmaya çalışıyor. Ancak Nabucco’nun daha çok taraflı ve daha güçlü bir proje olacağı görünüyor. Bu durumda Rusya’nın mavi akım hattını kullanarak Nabucco boru hattına doğal gaz verebileceği konuşuluyor. Bu proje ile bir kez daha Türkiye’nin coğrafî konumunun önemi ortaya çıkıyor. Bu projenin bir çok başka olumlu katkısı da olabilir. Meselâ; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın öne sürdüğü gibi AB’ye üyelik sürecinde olumlu katkı sağlayabilir. Daha da önemlisi Türkiye’nin istikrar ve güvenliği Avrupa ve gazı satan komşularımız için büyük önem kazanacak. PKK dahil, ülkenin huzur ve güvenliğini bozan konularda daha işbirliğine yatkın bir tutum takınacakları kesin. İnşaat ve işletme sürecinde sağlanacak istihdam imkânları, tedarik malzemesi ve teknik hizmet satışından sağlanacak gelirler de cabası. Projenin altı ortağından birisi BOTAŞ. Ancak şirket yapılanmasında Türkiye’de bu iş için ayrı bir şirket kurulması planlanıyor. Temennimiz Mavi Akım projesinde olduğu gibi, bu işten birilerinin ülkenin aleyhine menfaat sağlamasına izin verilmemesi. Masa başındaki müzakerelerde de ülkemiz lehine düzenlemelerin mutlaka sağlanması. Unutmayalım ki; biz sahada kazandıklarını masada kaybetmeyi alışkanlık edinmiş bir milletiz. Bunda da öyle olmasın. Yapılan anlaşmalarla kurulan tuzakları bozmak sonradan pek mümkün olmuyor. Mavi Akım projesinde giden milyonlarca doları, diğer enerji üretim anlaşmalarında alım garantisi ve fiyat artış garantisi içeren ve ülkeye enerjiyi pahalıya sattıran hükümleri unutmamalıyız. 13.07.2009 E-Posta: [email protected] |