H. İbrahim CAN |
|
İnguş Cumhuriyetinde neler oluyor? |
İnguş Cumhuriyeti’nde Devlet Başkanı YunusBek Yevkurov’a suikast girişiminde bulunulması, bu bölgedeki gerginliği gündeme getirdi. Bu saldırı son iki hafta içindeki üçüncü saldırı. Önce 10 Haziranda düzenlenen bir saldırıda İnguşetya yüksek mahkemesi başkan yardımcısı öldürüldü. Üç gün sonra ise eski bir başbakan yardımcısı evinin önünde öldürüldü. Saldırıların ardında Kafkasya Emirliği adıyla Eski Çeçenistan Lideri Dokka Umaov tarafından kurulduğu iddia edilen İslâmî devleti adlı yapının bulunduğu biliniyor. İnguşlar son yüzyılın en talihsiz milletlerinden birisi. Nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman olan bu ülke halkı aslında Çeçen halkı ile yakın kültürel, tarihî ve dil bağlarına sahip. 19. yüzyıldan bu yana Rusya’nın boyunduruğu altındaki bu ülke, 1936 yılında Çeçen-İnguş Özerk Cumhuriyeti olarak Sovyetler Birliği içinde yer aldı. İnguşlar Moskova’ya sadık kalmalarına rağmen İkinci Dünya Savaşı sonunda Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle Orta Asya’ya sürüldü. Bu sürgün 1957 yılına kadar sürdü. 1991 yılında Cehar Dudayev’in Çeçenistan’ın bağımsızlığını ilân etmesine İnguşlar karşı çıktı. İki kardeş millet arasında çıkan çatışmayı ancak Rus birlikleri durdurabildi ve daha sonra kurulan İnguş Cumhuriyeti Moskova’ya bağlı bir özerk devlet oldu. Toplam üçyüz bin resmî nüfusa sahip küçük bir devlettir. İnguşlarla Kuzey Osetler arasında da Prigorodny şehrinin egemenliği konusunda çatışmalar yaşandı. Bu çatışma 1992 yılında bu şehrin İnguşetya’ya bağlanmak istemesi üzerine yeniden yaşandı. Çok sayıda kişinin ölümüne yol açan bu çatışma yine Rusya tarafından bastırıldı ve İnguş nüfus şehirden sürülerek İnguşetya’da mülteci konumuna düştü. Bir başka mülteci akını da 1999 yılında Rus ordusunun Çeçenistan’a saldırması üzerine yaşandı. Özellikle Çeçenistanla bağlantılı şiddet olaylarının yanı sıra ülke yoksulluğun pençesi altında inliyor. Eski devlet başkanı Murad Zyazikov’un geçen yıl görevden alınması üzerine bu göreve atanan Yunusbek Erkurov, Rusya ordusunun eski üst düzey komutanlarından. 2000 yılında Çeçenistan’da Rus ordu birlikleri komutanı olarak mücahitlere karşı kazandığı başarılar sebebiyle Rusya Kahramanı madalyası aldı. Ülkede yolsuzlukları önlemesi ve yoksulluğu yok etmesi beklenirken, bunu başaramadığı gibi Kuzey Osetya ile anlaşmazlıkları da çözemedi. Tıpkı Çeçenistan’daki Kadirov gibi Rusya’nın kukla devlet başkanı olarak bilinen Zyazikov, göreve geldiğinden bu yana sürekli İslâmî grupların saldırılarına hedef oldu. Müslümanlara yönelik şiddet içeren tedbirleri yüzünden karşı gruplar sürekli taraftar kazanmaya devam ediyor. Son yetmiş yılı aşkın süredir huzur yüzü görmeyen İnguşlar, gerginliklerin gittikçe tırmandığı bu bölgede daha uzun süre yoksulluk, çatışma ve yurtsuzluğun çilesini çekmeye devam edecek gibi görünüyor. 24.06.2009 E-Posta: [email protected] |