AKP iktidarı dört yıla yakın bir zamandır fasıla verdiği AB reformlarını nihayet gündemine aldı. 3. Ulusal Program taslağı Bakanlar Kurulundan geçti, partilerle ilgili kurumların görüşüne sunulacak.
Programın muhtevasıyla ilgili olarak henüz tam ve detaylı bilgiye sahip değiliz. Şu aşamada kapalı devre sistemiyle yürüyen bilgilendirme ve görüşmelerin ardından son şekli verilip kitaplaşarak kamuoyuna açıklandığı zaman göreceğiz.
Ama sızan bilgiler de fikir verir nitelikte.
Bunlardan biri, programın “giriş” bölümünde yer aldığı ifade edilen şu cümlelerde görülüyor:
“Cumhuriyetin dayandığı temel ilkeler ve Atatürk milliyetçiliğine bağlı, ulusal bütünlük içinde, bilgi çağını yakalamış, güçlü ve refah içinde yaşayan, insan haklarına saygılı, çağdaş, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olmak, geçmiş ve gelecek kuşaklara karşı tarihî ve ebedî bir sorumluluktur. ...AB üyeliğimiz, Cumhuriyetimizin kuruluş felsefesi ve Atatürk’ün ulusumuz için belirlemiş olduğu çağdaş uygarlıkla bütünleşme ülküsüyle bire bir örtüşmektedir.”
Bu iki cümleden ilki, anayasanın ikinci maddesine bir-iki ilâve yapılarak oluşturulmuş. Ve tarifte öngörülen devlet şekli olmanın, “geçmiş ve gelecek kuşaklara karşı tarihî ve ebedî bir sorumluluk” olduğu gibi hamasî bir hüküm cümlesi haline getirilmiş. Ancak tarifteki unsurların çok çelişkili olması bu hükmü havada bırakıyor.
Bir defa, en başta “cumhuriyetin dayandığı temel ilkeler”den söz ediliyor, ama bunların neler olduğu belli değil. Böyle olunca, bahsedilen devlet tanımı, daha ilk satırda boşluğa düşüyor.
Ardından gelen “Atatürk milliyetçiliğine bağlı” ifadesi de son derece problemli. Bu sözle ne ifade edilmek isteniyor? Milliyetçilik gibi hele şu çağda daha da tartışmalı hale gelen bir kavramın, üstelik bir kişiye izafe edilerek bağlayıcı bir kriter haline getirilmesi kabul edilebilir mi?
Demirel, Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı için “şoven” nitelemesini kullanmıştı (Köprü, Eylül-1988; İslâm Demokrasi Laiklik, s. 143). Böyle bir anlayışı 21. yüzyıl Türkiyesi için belirleyici bir kriter olarak göstermenin mantığı ve izahı ne?
Hukukî bir açıklaması da bulunmayan Atatürk milliyetçiliği, ulusal programın girişinde geçtiği yerin hemen ardından gelen sözde ifade edildiği gibi “ulusal bütünlüğü” sağlayabilmiş olsaydı, meselâ PKK-terör-Kürt sorunu yaşanır mıydı?
Bediüzzaman, 20. yüzyılın ilk yarısında yazdığı bir bahiste “Bir asır evvel milliyet asrı olabilirdi. Şu asır unsuriyet asrı değil. Unsuriyet asrı geçiyor” ikazında bulunmuştu. (Mektubat, s.. 424)
Şimdi 21. yüzyıldayız ve bu tesbitin yapıldığı tarihin üzerinden üç çeyrek asır gibi bir zaman geçmiş bulunuyor. Ama ne gariptir ki, böyle bir dönemde, kişiye izafe edilmesi cihetiyle de dünyada başkaca örneği bulunmayan bir kavram, hâlâ belirleyici bir kriter olarak dayatılabiliyor.
Hem de AB’ye hazırlık kapsamında ortaya konulan temel bir belgede. O AB ki, varlığını, iki asır önce beşiklik edip dünyanın diğer bölgelerine ve özellikle İslâm dünyasına ihraç ettiği milliyetçilik ideolojisini bırakarak, millî sınırları dahi kaldıracak bir müştereklik anlayışına gelmiş olmasına borçlu. Ve Türkiye hem o birliğe dahil olmak istiyor, hem de kişi adına izafe edilen bir milliyetçilikten vazgeçmeye bir türlü yaşaşmıyor!
Bu yaklaşımın, yine ulusal programın girişinde yer verilen ifadelerden biri olarak “çağdaşlık”la da uzaktan yakından en küçük bir alâkası olabilir mi? Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu!
AKP hükümeti, özellikle kapatma dâvâsında verilen kararın içerdiği ağır ihtarı dikkate alıp, anayasada da yer alan bu çağ ve hukuk dışı kavramı ulusal programa taşımak suretiyle, mâlûm cenaha mâlûm mesajları vermek istemiş olabilir.
Ama anayasadaki varlığı dahi AB sürecinde yol almamıza ciddî engel oluşturan bir ibareyi ulusal programda tekrarlamanın, hiçbir şekilde mazur görülüp savunulabilecek bir tarafı yok...
28.08.2008
E-Posta:
[email protected]
|
