H. İbrahim CAN |
|
Sarkisyan maça gelecek! Sorunlar bitecek (mi?) |
Türkiye ile Ermenistan arasında hazırlanan iki protokolün imzalanma tarihi resmen açıklanmasa da 10 Ekim olarak biliniyor. Bu tarih yaklaşırken Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan, dünyadaki Ermeni diasporasını ikna turlarını sürdürüyor. Ancak diasporanın ikna olmaya niyeti yok görünüyor. En son Paris’te ve Kaliforniya’da protestolarla karşılaşan Sarkisyan, diasporanın temsilcilerini ikna etmekte zorlanıyor. Kaliforniya’da 12.000 kişi onu protesto etti. Fransız ve Amerikan polisleri onu kendi halkına karşı zorlukla koruyabildi. “Sarkisyan Ermenilere ihanet etme” pankartları taşıyan göstericiler gözünü korkuttuğu için planlanan konuşmasını yapamadı Kaliforniya’da. Peki Sarkisyan ne yapacak? 14 Ekimdeki iki millî takımın maçına gelecek mi? Evet, gelecek. Zira diasporanın bütün yaygarasına rağmen ilişkilerin yumuşaması ve sınırın açılmasından Ermenistan’ın büyük kazanımları olacak. Bölgesine hapsolan, Rusya dışında hiçbir komşusundan destek bulamayan Ermenistan’a yalnızca Türkiye’nin değil, Avrupa ve Akdeniz’in kapıları da açılmış olacak. Ayrıca soykırımı iddialarından vazgeçmiş de değil. Zira protokolde bu hususta açık bir hüküm yok. Bu arada Ermeni tarafı protokollerde Kars Antlaşmasının tanınması şartının da yer almadığını ileri sürüyor. Bilindiği üzere; Ermenistan 1991 yılında bağımsızlığını ilân ettikten sonra, 13 Ekim 1921’de o dönemde Sovyet cumhuriyetleri olan Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile imzalanan ve Türkiye’nin doğu sınırını kesinleştiren Antlaşmayı, bağımsız Ermenistan tarafından imzalanmadığı gerekçesiyle geçerli saymıyor. Bu arada bir başka olumsuzluk ise; Azerbaycan ile Ermenistan arasında arabuluculuk yapan OSCE Minsk Grubu ortak başkanlarının bu sürecin diğer süreçlerle bağlantılı olmadığını açıklaması oldu. 1 Ekimde Rusya, Fransa ve Amerika büyükelçileri tarafından yapılan bu açıklama, Türkiye’nin sınırın açılması ve protokollerin işler hale gelmesini Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorunların çözümüne endekslediği savunmasını geçersiz kılıyor. Peki neler olacak? Göründüğü kadarıyla; protokoller imzalanacak, Sarkisyan Türkiye’ye gelecek ve diplomatik ilişkiler normalleştirilecek. Ancak bu protokollerin iki ülke parlamentosundan geçmesi aşamasında asıl sorunlar ortaya çıkacak. Türkiye Azerbaycan’a verdiği taahhüdü yerine getirmek için, Dağlık Karabağ sorununun çözümünü bekleyecek. Bu taahhüde sahip çıkılmazsa, bu kez Azeri kamuoyu ayağa kalkacak. Ermenistan; soykırımı iddiasının tartışmaya açılmasına karşı direnecek. Kars Antlaşmasını da tanımak istemeyecek. Rusya ve Amerika Azerbaycan ile Ermenistan’a bir uzlaşmaya varmaları için baskı yapacak. Bütün bunlar olup biterken 2010 yılının 24 Nisanı gelip çatacak ve Obama’yı yeni bir sınav karşılayacak: Yıl dönümünde soykırımdan söz edip etmeme. Göründüğü üzere yol haritasının gerçekleşmesi, iki protokolün imzalanması ve Sarkisyan’ın –büyük ihtimalle millî takımının hezimetini görmek için– Türkiye’ye gelmesi ile bitmeyecek. Yolda bir çok mayın var. Bu mayınlar temizlenmezse, her iki ülkenin de her an mayına basması mümkün. Umarız; 'sınır kapısını açın' baskıları, hükümeti iyice düşünülmemiş adımlar atmak zorunda bırakmaz. 07.10.2009 E-Posta: [email protected] |