Eski tarihli sayılar
|
İsmail TEZER |
|
“Konuşan bakteriler” mi? |
 |
|
Geçenlerde, çok satan bir bilim dergisinin1 kapağını görünce şok oldum ve Bediüzzaman’ın 1920’lerde telif ettiği Tabiat Risâlesi’ne, genelde insanlığın, özelde ise bilim dünyasının hâlâ ne kadar muhtaç olduğunun bir kez daha farkına vardım.
Ne mi yazıyordu kapakta büyük puntolarla? Aynen aktarıyorum:
“Konuşan Bakteriler: Hesaplıyor, Planlıyor, Saldırıyor”
Evet, aynen böyle yazıyordu.
Akılsız ve şuursuz varlıklara, akıl ve şuur gerektiren sıfatlar biçilmişti.
Bakterilerin, tıpkı insanlar gibi konuştuğu, hesapladığı, planladığı ifade ediliyordu.
Başlıktaki bu ifadelerle yetinilmiyordu sadece tabiî. Şu cümleler de ilgili makale geçiyordu:
“Küçüklükleri ve genetik içeriklerinin azlığına bakılırsa, bakterilerin ‘boylarından büyük’ işler yaptıklarını söylemek mümkün. (…)
“Bakteriler ‘birlikten güç doğar’ sözünü temel almışçasına birbirleriyle iletişim kuruyor, konuşuyor, yardımlaşıyor, savaşıyor; hatta bazıları iyi anlaşırken bazıları birbirine katlanamıyor. (…)”
İlginçtir ki, şu cümle de, “kesinlik kazanan” bilimsel bir tesbit olarak aktarılıyordu:
“…Bu ve benzeri buluşlar sonucunda, bakterilerin birbirleriyle ‘konuştukları’ neredeyse kesinlik kazandı.”
Sıkı durun, Yaratıcı Kudret’in kendi küllî sıfatlarından sadece akıllı-şuurlu varlıklara ihsan ettiği sözkonusu cüz’î sıfatları bakteriler için kullanmanın yanına bir özellik de daha ekleniyordu makalede, o da ‘hissetmek’ özelliği:
“(Bakteriler) … aynı zamanda, ortamda bulunan bakterilerin miktarını da ölçerek çevrelerindeki diğer mikroorganizmaların, yani komşularının sayısını ‘hissediyordu’.”
Son olarak, ilginç bir cümle daha:
“…bakteriler, aslında birden fazla dil konuşuyor. Bu ortak dil sayesinde, ortamda diğer türlerin sayısını belirliyor, kimin azınlık, kimin çoğunluk olduğuna bakarak, hangi görevleri yapmaları gerektiğine karar verebiliyorlar.”
Evet, bütün bu ifadeler, ‘bilimsel’ bir makalede yer alıyordu.
“Acaba bu cümleler, ‘ünlem’ işaretiyle falan mı ifade edilmişti” diye makaleyi tekrar gözden geçirdim. Ama hayır. “Belki makalenin bütünü için tercih edilen bir üslûp mu söz konusu?” diye, ona da baktım. Ama cevabım, yine hayır. Gayet ciddî, akademik bir bilimsel makale.
Yani san'at açıkça zikrediliyor, fakat San'atkâr’dan tek bir bahis yok.
‘Mükemmel bir yapı’dan bahsediliyor, fakat bu ‘yapının mimar’ına zerre kadar atıf yok.
Tabiîi, iş bu kadar kalsa yine iyi. Yani, sadece sanatın mükemmelliğinden, harikulâdeliğinden, akıllara durgunluk veren yapısından bahsedilse yine iyi. Fakat yukarıda verilen örnek cümlelerde de görüldüğü gibi, daha ötesi yapılıyor; yani, Usta’nın tüm üstün özellikleri, kabiliyetleri kendi san'atına veriliyor; san'at adeta san'atkârlaştırılıyor.
Burada, Bediüzzaman’ın Tabiat Risâlesi’nde geçen şu ifadelerini hatırlamamak mümkün değil:
“Mevcudat ve zîhayat (canlı) doğrudan doğruya Şems-i Ezelînin (Allah’ın) cilve-i esmâsına (isimlerinin yansımasına) verilmezse, herbir mevcutta, hususan herbir zîhayatta, hadsiz bir kudret ve irade ve nihayetsiz bir ilim ve hikmet taşıyacak bir tabiatı, bir kuvveti, adeta bir ilâhı, içinde kabul etmek lâzım gelir. Bu tarz-ı fikir ise, kâinattaki muhâlâtın (muhallerin) en bâtılı, en hurafesidir.” (Lem’alar, 23. Lem’a, 3. Kelime)
Evet, yeryüzünde güneşi yansıtan her bir parlak şeyin Güneş’le irtibatını kabul etmeyip, dolayısıyla mecburen her birinin içinde küçük birer ‘güneşçik’ olduğunu ileri sürmek ne kadar gülünç ve hurafe bir şeyse; akıllı ve şuurlu insanın bile sırlarını tam olarak çözemediği, İlâhî birer san'at eseri olan ve Allah’ın sonsuz güzel isimlerini yansıtan bakterilerdeki sözkonusu âhenkli ve kusursuz işleyişin, bizzat bakterilerce plânlanıp yapıldığını söylemek ondan daha gülünç ve hurafedir.
Ama ne yazık ki, materyalist felsefenin etkisinde kalan günümüz bilim dünyası, bilerek veya bilmeyerek, hâlâ bu tür yanlış kabullerin içine düşebilmektedir.
Dileğimiz ve umudumuz odur ki, genel olarak bilim dünyası da san'atta San'atkâr’ı bulur, böylelikle hurafelerden sıyrılmış ‘gerçek bir bilim anlayışı’ tezahür eder.
Dipnot: 1- NTV Bilim, Ekim-2010 04.11.2010 E-Posta: [email protected] |
|
|
