Muzaffer İPEK:
* 1970 doğumluyum. 1987 yılının 11. ayında Endüstri Meslek Lisesinden stajyer öğrenci döneminden SSK kartı aldım. Okul bitiminden sonra (01.01.1996) yılında Bağ-Kur’a giriş yaptım. 12 yıl prim yatırdım. Şu an ise kapanışı verip SSK girişi yaptım. Daha önce almış olduğum SSK numaramda hiç prim yatırılmadığını öğrendim. Buna göre emeklilik hesaplamalarında SSK giriş tarihi mi, yoksa Bağ-Kur tarihi mi baz alınır? Ve emeklilik yılım tam olarak ne zaman dolar?
Okuyucumuzun sormuş olduğu bu soruyu esas alarak çıraklık ve stajyerlik dönemlerinde yapılan sigortalılık durumları hakkında bilgi verelim. Bilindiği üzere stajyer öğrenciler, okullarında aldıkları eğitimlerin ve okudukları okulların niteliklerinin gereği olarak uygulamalı eğitim yapmaları zorunlu olan öğrencilerdir. Meslek liselerinde, meslek yüksek okullarında, yüksek okullarda ve fakültelerde okuyan öğrenciler aldıkları teknik eğitimlerin gereği olarak bölümleriyle ilgili işyerlerinde staj yapmak zorundadırlar.
İşte bu durumdaki stajyer öğrenciler staj yaptıkları süreler içinde iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık risklerine/durumlarına karşı güvence altına alınmak amacıyla sigortalı yapılmaktadırlar. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda kısa vadeli sigorta kolları ve uzun vadeli sigorta kolları olmak üzere iki tür sigorta kolu bulunmaktadır. Kısa vadeli sigorta kolları hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kollarıdır. Uzun vadeli sigorta kolları ise, malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarıdır. SSK’dan emekli olunurken sigortalı olan kişilerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarından kesilen primlerine göre emekli olunmaktadır. Kısa vadeli sigorta kolları olan hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kollarına yatırılan primlerin ise emeklilikte hiçbir etkisi olmamaktadır.
Çıraklık ve stajyerlik dönemlerinde kesilen primlerin amacı kişileri içinde çalıştıkları ve bulundukları ortamlardan kaynaklanması muhtemel hastalık, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı güvence altına almaktır. Bu bakımdan stajyer ve çıraklık yapanlardan sadece üstte belirttiğimiz kısa vadeli sigorta kolları için prim kesilmektedir. Sadece kısa vadeli sigorta kollarına prim kesilen sigortalılık günlerinin ise, uzun vadeli bir sigorta kolu olan emekliliğe herhangi bir katkısı olmamaktadır. Bu nedenlerle, çıraklık ve stajyerlik dönemlerinde alınan SSK sicil kartına göre emeklilik başlangıcı veya prim ödeme gün sayısı verilmesi ya da bu dönemlere ilişkin fiilî hizmet süresi günleri kazanılması mümkün değildir.
Ayrıca, çıraklık veya stajyerlik dönemleriyle ilgili bilinmesi gereken önemli bir özellik daha vardır. Stajyerlik veya çıraklık dönemlerinde bazı işyerleri tarafından öğrencilere ücret verildiği görülmekte ve 18 yaşından büyük olan stajyer ve çırak öğrencilerin ödenilen bu ücretlerden dolayı emekliliklerinde bu günlerin değerlendirilebileceği akla gelmektedir. Ancak şurası iyi bilinmelidir ki, staj dönemlerinde ücret alınmış olması staj yapan öğrencilerin eğitim gördükleri kurumların yasal statülerinden doğan bir zorunluluğa ve gerekliliğe dayanmaktadır. Bundan dolayı sigortalı olamamaktadırlar. Ancak, bu durumdaki öğrencilerin staj ve çıraklık sürelerinden sonra çalışmaları devam ediyorsa ya da varsa, sigortalı olmaları zorunlu olup, bu süreleri emekliliklerinde de dikkate alınmaktadır.
İşte bu nedenlerden dolayı okuyucumuzun stajyerlik dönemlerinde almış olduğu SSK sicil numarasına prim yatmadığı görülmektedir. Okuyucumuzun emeklilik hesaplamalarında ise, bahsettiğimiz sebeplerden dolayı SSK giriş tarihi değil, Bağ-Kur giriş tarihi olan 01.01.1996 tarihi esas alınacaktır. Okuyucumuzun şu anda tabiî olduğu kanun SSK kanunu olduğu için emeklilik tarihi de SSK mevzuatına göre hesaplanmalıdır. Buna göre okuyucumuz normal şartlarda SSK’dan 5825 gün fiîli prim ödeme gün sayısı olduğunda ve 56 yaşını doldurduğunda emekli olabilecektir.
Kısa cevaplar
Derda Küçükalp, Bağ-Kur’lu babanızdan dolayı almış olduğunuz yetim aylığı SSK’lı olarak çalışmaya başlarsanız kesilir. Siz çalıştığınızı Bağ-Kur’a bildirmeseniz bile bu durum Bağ-Kur tarafından tespit edildiğinde, sigortalı çalışmaya başladıktan sonra aldığınız aylıklar yersiz ve haksız olacağı için sizden faiziyle birlikte geri alınacaktır.
NOT: Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığındaki haklarınızdan haberdar olmak ve buralardaki sorunlarınıza çözüm bulmak için her hafta Perşembe günleri bu köşede buluşalım. Faks ve e-postalarınızı bekliyoruz.
28.02.2008
E-Posta:
[email protected]
|
