Eski tarihli sayılar
|
Banu YAŞAR |
|
Yetişkin hiperaktifler |
|
|
Hiperaktivite nedir? Sadece çocuklar mı hiperaktif olur? Hiperaktif yetişkin olmaz mı? Adını son yıllarda sık sık duymaya başladığımız bu kelime; gerçekte nedir? Her hareketli çocuğa bu teşhis konur mu? Depresyon gibi, halk arasında sıklıkla kullanılan bu kelime, bir hastalık olarak değerlendirildiğinde çok daha ayrıntılı incelenmesi gerekir. Birkaç günlük sıkıntı ve üzüntülere depresyon denilmediği gibi, her hareketli çocuğa da hiperaktif denilemez. Bir çocuğa hiperaktif denebilmesi için, belirtilerin 7 yaşından önce ortaya çıkması gerekir. On yaşında bir çocuk birdenbire hiperaktif olmaz. Bu çocuklar anne karnında da çok hareketlidir. Doğumdan sonra ciddî uyku ve gaz problemleri olabilir. Okul çağına gelindiğinde, sınıfta uyum ve davranış bozuklukları görülebilir. Ders sırasında yerinde oturamama, dikkatin çabuk dağılması, sınıf düzenine uymakta zorluk çekerler. Sürekli hareket halinde oldukları için dersi dinleyemezler. Bazen hiperaktivite ile birlikte dikkat eksikliği problemleri de görülebilir. Dikkat problemleri ise, okul çağı ile birlikte daha çok fark edilmeye başlanır. Çocuk sınıfta dalgındır, dersi dinlemekte zorluk çeker, konsantrasyonu çabuk dağılır. Hayal dünyasındaymış gibi görünür. Eşyalarını unutur, hatta aileler; “bu çocuğun kaybettiği eşyalarla üç çocuk okurdu” derler. Bu özellikler çocuğun kendi tercihi, kendi seçimi değildir. Yaşadığı yapısal bir sorunun neticesidir. Bir çocuğa dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu teşhisi konabilmesi için bu belirtilerin hem evde, hem de okulda görülmesi gerekir. Yani çocuk evde hareketli, okulda uslu ise bu teşhis konmaz. Başka sebepler araştırılmalıdır. Anne babanın yanlış tutumları çocuğu hiperaktif yapmaz, ama olayı daha çok tetikler ve zorlaştırır. Hiperaktivite tedavi edilmezse, ergenlik ve yetişkinlik çağında da devam eder. Belirtiler çocukluk çağındakinden farklılık gösterebilir. Sürekli hareket etme, yerinde duramama, öznel huzursuzluk, bir yerde fazla kalamama şekline dönüşebilir. Yetişkinlerde; yerinde duramama, gerginlik, sinirlilik, uzun süre kitap ya da gazete okuyamama, televizyonda bir programı sonuna kadar izleyememe belirtileri görülür. Ayrıca duygulanımda sürekli değişkenlik, kendini iyi hissederken, birden kötü hissetmek gibi… Organizasyon sorunu yaşama, işlerini planlayamama, sürekli bir koşturma neticesinde işlerin bitirilememesi gibi sorunlarda yaşarlar. Düşünmeden çok hızlı karar verme, ilişkileri ani olarak başlatma ve bitirme sık sık iş değiştirme de hiperaktif yetişkinlerde görülen belirtiler arasındadır. İnsan yaşadığı sorunları tanımladığı zaman daha kolay çözüm yolları arar ve kendini yönlendirmesi bildiği bir yolda daha kolaydır. Hiperaktif insanların tabiî ki sadece olumsuz özelikleri yoktur, çok olumlu yönleri de mevcuttur. Meselâ; çok enerjiktirler, doğru işlere yönelirlerse gayet üretici olabilirler, sıcakkanlı ve cana yakın insanlardır. Bazen gerektiğinden fazla hoşgörülü olabilirler, esnektirler. İyi bir espri yeteneğine sahiptirler. Çok kolay risk alabildikleri gibi insanlara da çok kolay güvenirler. Kendimizi tanıyıp, potansiyellerimizi fark ettiğimizde, doğru iş tercihlerine yönelmemiz ve başarılı olabilmemiz daha kolay olacaktır. 12.05.2010 E-Posta: [email protected] |
|
|
