Eski tarihli sayılar
|
M. Latif SALİHOĞLU |
|
Kerpiç değil, yığma taş |
 |
|
Başbakan'ın deprem açıklaması dahil, dünkü gazete manşetlerinin hemen tamamında "kerpiç" ifadesi yer alıyordu. Elazığ yöresineki deprem ile ilgili olarak kocaman puntolarla yazılan "Kerpiç öldürdü" manşetleri, kocaman bir cehaleti açığa vuruyordu. Zira, usûlüne uygun şekilde yapılan kerpiç evler, 6 şiddetindeki bir depremle kolayca yıkılmaz. Nitekim, deprem bölgesinde yıkılan evlerin çoğunun kerpiçten değil, yığma taştan yapılmış olduğu, çekilen fotoğraflardan açıkça anlaşılıyor. Kerpiç denilen şey, kaliteli çamurla taze samanın yoğrulmasıyla elde edilen toprak tuğla demektir. İçinde taş, kum, çakıl olmaz. Kerpiç sadedir, muntazamdır, saman karışımından dolayı kısmî bir esnekliğe sahiptir. Bu esneklik, depremde yıkılmayı önler. Elazığ'ın köylerinde yıkılan ev görüntülerine baktık. İçlerinde çok az sayıda kerpiç evler var. Onlar da, ya çok eskimiş, ya da sağlam ve orijinal kerpiçten yapılmamış olanlardır. Bazıların da alt kısmı yuvarlak taş malzemesinden inşa edilmiş. Dolayısıyla, bölgede yıkılan evlerin çoğu, görebildiğimiz kadarıyla, kesme taş, kırma taş ve yuvarlak taştan yapılmış bol çamurlu arabesk yapılardır. Enteresan görüntüler arasında, yığma taştan yapılmış binaların yıkıldığı, sağlam kerpiçten yapılanların ise dimdik ayakta durduğu kareler de yer alıyor. Bu arada, betonarme evlerin de depremde çok az hasar gördüğü ve bu evlerde ölümlü felâketlerin pek yaşanmadığı gerçeğini görmüş, öğrenmiş bulunuyoruz. Haliyle, bu da bir imkân meselesi. Durumu iyi olan, imkânı yerinde olan köylüler, betonarmeden ev yapmışlar, davarları için ahır inşa etmişler. Bu da gösteriyor ki, depremdeki yıkım ve ölümlerin zahirî en önemli sebebi fakirlik, yoksulluktur. Bir başka sebep de cehâlet... Bilinçli bir yapılanma, kerpiçten de olsa yıkılmaz, can ve mal kaybına yol açmaz. Dolayısıyla, devlet ve hükûmet erkânı, suçu kerpiçe yıkacağına, fakirliğe ve cehalete bir çare bulsunlar. (Bu arada kendileri de "kerpiç" hakkında doğru bilgiye sahip olsunlar.) Ajanslardan gelen haberlere göre, deprem bölgesinde küçüklü–büyüklü sarsıntılar devam ediyor. Bilhassa, Rihter ölçeğine göre 5 ve üzerindeki şiddet boyutunda olan sarsıntılar neticesinde, yukarıda sözünü ettiğimiz yapıların yıkılacağı unutulmamalı. Bu acı ve fecî gerçeğe rağmen, fakir köylü ne yapsın? İmkânı olsa, evini, ahırını elbetteki sağlam, dayanıklı, kullanışlı inşa edecek. İmkânlar kısıtlı, bilgilendirme de yetersiz olunca, ne yazık ki acı gerçeklerle yüzyüze geliniyor. Netice itibariyle, devlet ilgililerine iki önemli vazife düşüyor: 1) Köylüyü bilinçlendirmek, önüne sağlam örnek projeler koymak; 2) Fakir köylülere maddî yönden destek sağlamak. Bu noktaları es geçip bütün suçu kerpiçte aramak, işin kolayına kaçmak, hatta sorumluluktan kaçmak demektir.
Tarihin yorumu 10 Mart 1920
Londra'da İstanbul'u işgal kararı
Londra'da toplanan İtilâf Devletlerinin (anlaşmalı galip devletlerin) dışişleri bakanları, İstanbul'un resmen işgal edilmesi ve Kuvâ–yı Millîye öncülerinin tutuklanması kararını imzaladı. (10 Mart 1920) Bu işgal ve tutuklama işinin başını İngiltere çekiyordu. Fransa, İtalya ve Yunanistan, Büyük Britanya'nın emir ve komutasında hareket etmeyi kabulleniyordu. Söz konusu toplantıda dikkat çeken bir başka nokta, Yunanistan Başbakanı Venizelos'un da zirveye katılmasıydı. Venizelos, İstanbul'un ardından Anadolu topraklarının da işgal edilmesi gerektiğini savunuyordu. Niyet ve maksatta anlaşmaya varan işgal güçleri, aldıkları kararı aynı gün İstanbul'daki İtilâf Devletleri Mümessillerine bildirdiler. Londra'nın kararını görüşmek üzere toplanan İstanbul'daki temsilciler, aynı doğrultuda ikinci bir karar aldılar. Bu dehşetli karar, altı gün sonra tatbik sahasına konuldu. 16 Mart (1920) sabahı Şehzadebaşı'ndaki karakola baskın düzenleyen işgal kuvvetleri, burada altı askerimizi şehit ettikten ve 16 askerimizi de yaraladıktan sonra, İstanbul'un tamamını işgal altına aldı. Bu fiilî işgal hareketinden hükümet, Meclis, basın–yayın, haberleşme gibi ülkenin kalbi ve can damarı hükmündeki bütün kurum ve kuruluşlar nasibini aldı. Aynı gün, yaklaşık 150 kadar subay, sivil bürokrat ile mebus tutuklanarak nezarete alındı ve bilâhare Malta'ya sürgün olarak gönderildi. İşgal kuvvetlerine yakalanmadan kaçmayı başaran mebusların çoğu ise, Ankara'nın yolunu tuttu. 23 Nisan'da toplanan mebuslar, burada yeni bir Meclis kurdu.
10.03.2010 E-Posta: [email protected] |
|
|
