Süleyman KÖSMENE |
|
Fazilet, hüküm ve hikmetleriyle gusül - 1 |
Coşkun Tekatalay: “1- Gusül abdesti hakkında bilgi verir misiniz? Nasıl ve ne zaman alınır? Gusletmek ne zaman farz, ne zaman sünnettir?”
Gusül, lûgatte, bir şeyi temiz ve temizleyici su ile yıkamak demektir. Dinî deyim olarak ise gusül, iğne ucu kadar kuru yer kalmaksızın bütün bedeni yıkamaktır. Yani boy abdesti almaktır. Abdeste küçük temizlik; abdest almayı gerektiren durumlara da küçük kirlilik dendiği gibi; gusle büyük temizlik, gusül yapmayı gerektiren hallere ise büyük kirlilik denmektedir. Guslün farziyeti âyet ve hadisle sabittir. Cenâb-ı Hak, Kur’ân’da; “Eğer cünüpseniz guslederek temizlenin”1 buyurur. Şu üç durumda gusletmek farzdır: 1- Cünüplük hâlinde. İki durumda cünüp olunur: a) Erkek ya da kadından ihtilam, oynaşma, bakma, düşünme veya her ne sebeple olursa olsun; şehvetle meni gelmesi durumunda. Hazret-i Âişe’den (ra) rivayet edilir ki: Hazret-i Peygamber’e (asm) “İhtilâm olduğunu hatırlamadığı halde iç çamaşırında ıslaklık gören kimse cünüp sayılır mı?” diye soruldu. Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm): “Evet, yıkanması gerekir” buyurdu. Yine Peygamber Efendimiz’e (asm) iç çamaşırında ıslaklık olmadığı halde rüyasında ihtilâm olduğunu gören kimsenin ne yapacağı soruldu. Resûl-i Kibriya Efendimiz (asm): “Onun yıkanması gerekmez” buyurdu. O esnada Ümmü Süleym, kadının da ıslaklık görmesi hâlinde yıkanıp yıkanmayacağını sordu. Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm): “Evet gerekir. Çünkü kadınlar da erkekler gibidir” buyurdu.2 Anlaşılıyor ki, uykudan sonra iç çamaşırında meni ıslaklığı gören kimsenin gusletmesi farzdır. Çamaşırında ıslaklık görmeyenin, rüyasında ihtilam olduğunu görse dahi, gusletmesine gerek yoktur. b) Erkek ve kadının, meni gelmese de cinsî birleşmeleri halinde. 2- Kadınların, hayız ve lohusa hallerinden temizlik sürecine geçtiklerinde yıkanmaları farzdır. 3- Müslüman’ın ölmesi halinde ona gusül abdesti (boy abdesti) aldırılması farzdır. Şu altı durumda gusletmek sünnettir: 1- Cuma günü yıkanmak sünnettir. Ebû Hüreyre’den (ra) gelen bir rivayette Peygamber Efendimiz (asm): “Her yedi günde bir gün gusledip başını ve bütün vücudunu yıkamak, Cumaya giden her Müslüman’ın üzerinde Allah’ın bir hakkıdır” buyurmuştur.3 2- Bayramlarda yıkanmak sünnettir. 3- Hac ve umrede ihrama girerken yıkanmak sünnettir. 4- Arefe Günü vakfe yapmak için yıkanmak sünnettir. 5- Günahlardan tövbe etmek isteyen kimselerin gusletmesi sünnettir. 6- Cenaze yıkayan kimselerin gusletmesi sünnettir. 7- Berat ve Kadir Gecelerine kavuşmaktan dolayı gusletmek sünnettir. Bu hallerin dışında ihtiyaç duyulan her zaman yıkanmak müstehaptır. Guslün faziletine gelince... Ebû Hüreyre (ra) bildiriyor ki: “Allah Resûlü (asm) buyurdu ki: ‘Her kim, Cuma günü cünüplükten temizlenmiş gibi guslettikten sonra Cuma namazına giderse bir deve kurban etmiş gibi sevap kazanır.’” 4
Dipnotlar: 1- Mâide Sûresi, 5/6. 2- Ebû Dâvud, 236. 3- Müslim, Cum’a, 849. 4- Müslim, Cuma, 850. 25.06.2010 E-Posta: [email protected] |