Muzaffer KARAHİSAR

Ömür çizgisi

Ömür boyu sözü bir ölçü ve kıstas olarak kullanılır. İnsanoğlunun doğumundan ölümüne kadar acı, tatlı geçirdiği ömür dilimidir. Daha çok iyilikler, güzellikler, sevgi, saygı ifadeleri için kullanılır. Mutluluklar dilenir, sağlık, sıhhat, afiyetler temenni edilir. “Mümkün olsa kalacaktım, bir ömür boyu Barla’da” sözü bir sevgiyi, özlemi, aşkı, sevdayı anlatır. Takvim yaprakları koparılarak, günler, aylar, mevsimler, yıllar geçer, ömürler başlar, devam eder ve biter. Önemli olan bir ömrün yani asra yakın geçen zamanın nasıl geçtiği ve finalinin nasıl bittiğidir. Bu geçen zaman da insan gücünün, ömrünün, sabır ve tahammül sınırları üzerinde ibretle, hayretle duyduğumuz, gördüğümüz vâkıalar; destanlaşmış hayatlar vardır. Bakalım Hanife Teyzemizin hayatındaki kesitler bizlere neleri hatırlatacak ve hangi dersleri verecek?

Resmî kayıtlara göre1921 yılında dünyaya gözlerini açar (on yaş küçük yazıldığı söyleniyor). 1938 yılında birinci eşi vefat eden Mehmet Amca ile hayatını birleştirmişler. Mehmet Amcanın önceki eşinden üç çocuğu vardır. Yemenicilik (ayakkabı tamirciliği) yapar. Biraz da hayvanları vardır. Hanife Teyze onlara bakar, sağar ve evin ihtiyaçlarını karşılamaya yardım eder. Zaman geçtikçe çocukları olur. Bir, iki... devam eder gider. “Bu sayı kaça kadar devam etmiştir?” dersiniz, evet bu sayı yirmi dörde kadar devam etmiştir. Allah’ın emaneti çocuklara büyüdükçe telaş, sıkıntı, dertler de çoğalıp gitmiştir. Annelik şefkati, sevgisi, sabrı ve tahammül gücü herkesten çok olan Hanife annenin ömür çizgisi çok az sayıda insanın katlanabileceği sıkıntılarla, çilelerle geçmiş ve kalan az bir bölümünü de huzurevinde bizlerle misafir olarak tamamlamıştır.

Eşiyle yirmisekiz sene beraber hayat yaşayan Hanife Anne’nin eşi 1966’da vefat etmesiyle hayatta kalan on üç çocuğun eğitimi, idaresi, işi, evlenme sorumlulukları Hanife annenin üzerinde kalmıştır. Eşinden herhangi bir mal, ev, maaş kalmayan teyze, çalışarak bu kadar çocuğun hayata tutunmalarının, başarılı olmalarının, evlenmelerinin tek başına üstesinden gelmiştir. Bu başarının sırlarını ibadet, dua, dürüst, cesur ve çalışkan olmak olarak özetlemek mümkün...

Çalışmak derken bir kadın bundan elli sene öncenin hangi iş imkânları ve fırsatları ile iş bulup çalışarak kendisinin ve çocuklarının nafakalarını temin edebilirdi. Onda işitme kaybı olduğu için onun akrabası ve komşusu Sevim Teyze ile çocukları, torunları onun hayatından ve çalışmalarından kesitler anlatıyorlar.

Hanife Anne çocukların nafakasını kazanmak için her işte çalışmış. Çuvala koyduğu sucukları sırtına yüklenip köylere götürüp satmış. Doktorların evine günlük temizliğe gitmiş. Boş kaldığı zamanlarda el işi, oya ve çorap örmüş. Bu arada yetişen çocuklar çeşitli işlerde çalışarak, simit satarak aile bütçesine katkı sağlamaya başlamışlar. Böylesine yüksek tempo ile çalışma ve gayretlerle en büyükten başlayıp çocukları evlendirmeye başlamış. Her iş bulan, askerliğini yapan çocuğu, evlenerek aileden ayrılmış. Zaman geçtikçe Hanife Annenin işi hafifleyip kolaylaşmış. Şehir içinde, babasından miras kalan bir arsanın satışından gelen paranın bir kısmı ile hacc görevini yapmış, kalan miktar ile artık çalışma, üretme gücü kalmadığı için evdeki çocukların evlenmelerine sarf etmiş. Bu durum önceden evlenip ayrılan çocuklar arasında hoşnutsuzluğa neden olmuş. Hanife Anne bu arada yaşlanmış ve çalışma gücünü kaybetmiştir. Büyük çocuklar “arsanın parasını kime sarf etmiş, kime yedirmişse o baksın”; küçük çocuklar “annem onları da, bizleri de evlendirdi” gibi sözler ithamlar, anlaşmazlıklar, kıskançlıklar, gittikçe artmış. Yüz altmış sekiz oğul, kız, gelin, torun, torunun çocukları ve torununun torunları bulunduğu geniş bir aileye onun sevgisi, şefkati kucaklayamamış olmasının, yılların yorgunluğu ve yıpranmışlığı içinde normal görülmesinin gerektiği tolerans sağlanamamış olması, onun ruhunda ve gizli dünyasında fırtınalar meydana getirmiş, kalbini yaralamıştır.

Hanife Anne bir asra yakın ömrü ile mahallenin en sevilip, sayılan büyüğü idi. Herkes ona akıl danışır, sözünü, tavsiyelerini, nasihatlerini dinler, derdini, sıkıntısını ona açarmış. Yoksullara kol kanat gerermiş. Sıkıntıya düşen biri olursa, hali vakti yerinde olan bir başkasından o kişinin ihtiyacını sağlarmış. Çavuşbaşı mahallesinde herkes onun her dediğini yaparmış. O vasıflarıyla, karakteriyle, mizacıyla, yardım ve iyilikseverliği ile itibarlı, dirayetle tam bir Osmanlı kadını…

Onun engin bakışlarında ve yüzünün çizgilerinde uzun yılların hayat tecrübelerinin, çilelerinin, ıstıraplarının izleri vardı. Engin ve olgun ruh hali ile ibadetini yapıyor, namazını kılıyordu. Eski insanlar olgunlaşmak ve nefis terbiyesi için çilehaneye girip ruhlarını kötülüklerden arındırıyorlarmış; onun hayatı, yaşantısı, emeği, işi, yokluklar, sıkıntılar, hastalıklar içinde attığı adımları, aldığı nefesleri, çile olmuş. Onu büyük bir velî kadar manen ruholgunluğuna eriştirmiş. Onun bakıcılarına ve ziyarete gelen yakınlarına teyzenin yaşlılığı, şeker hastalığı ile kangren olmuş ayağındaki yara ve ömür boyu çektiği sıkıntılar, mütevekkil hali ve ibadetleri ile Cenab-ı Allah onun ibadetlerini, duasını, dileklerini boş çevirmez. Yardım edin, hoş tutun, dua isteyin, diye sık sık hatırlatırken ağırlaştı ve bir Cuma günü salâ verilirken Hanife Anne, geride yüzlerce hatırası, acıları, ıstırapları, yokluk ve çaresizlik gözyaşlarından temin ettiği ahiretin manevi kazançlarını temin ederek ömür çizgisini tamamladı ve Hakkın rahmetine kavuştu.

“İşte bütün ihtiyarlığımdan ve firak belâlarından gelen teessüratıma, bana nur-u iman tam kafi geldi; kırılmaz bir ümit, sönmez bir ziya, bitmez bir teselli verdi. Elbette sizlere ihtiyarlıktan gelen karanlık ve gaflet ve teessürat ve teellümata, iman kâfi ve vâfidir…” (...) “Ey kardeşlerim ve ihtiyarlar ve ihtiyare hemşireler! Hadis-i Şerifte vardır ki: Altmış, yetmiş yaşlarında ihtiyar bir mü’min dergâh-ı İlâhiye’ye elini kaldırıp dua ederken, rahmet-i İlâhiye onun elini boş döndürmeye hicap ediyor. Madem rahmet size karşı böyle hürmet ediyor, siz de rahmetin bu hürmetini, ubudiyetinizle (ibadetlerinizle) ihtiram (hürmet) ediniz.”1

Dipnot:

1. Said Nursî, Lem’alar, 13. Lem’a

15.12.2009

E-Posta: [email protected]

  (12.12.2009) - O AĞAÇ

  (08.12.2009) - Bir Mehmet Amca vardı