Merter Green Park’ta yapılan ‘Fikirde uzlaşı, eylemde birlik’ sempozyumu akla hemen 15-16 Aralık 2006 tarihinde Kaya Ramada’da yapılan ‘Irak Halkına Yardım Konferansı’nı getiriyor. Kimilerine göre, Green Park’ta yapılan bu konferans sözkonusu konferansın bir rövanşından ibaretti. Bilindiği gibi Sefer Havali ve Selman el Avde gibi selefî çizginin tanınmış zevatının mesaj göndererek veya bizzat gelerek katıldıkları konferans özellikle de Şiî kesimde büyük tepkiler çekmiş ve yankılar uyandırmıştır. Halbuki Havali sadece Şia karşıtı olmayıp Eş’ariliği reddeden ve onu ehl-i sünnet dışı gösteren kitapların da sahibidir. Buna rağmen Eş’ari kesimler kendisine Şiî kesim kadar tepkili değil veya öfke duymuyor. Burada biraz da karşılıklı olarak öfkelerin kontrolü de önemli bir görev olarak karşımıza çıkıyor.
Bu konferansla ilgili olarak tertip heyetinden ziyade Türkiye suçlanmıştı. Zira yapılan baskılar sonucu Suudi Arabistan veya benzeri ülkeler böyle bir konferansın topraklarında yapılmasına izin vermemişlerdi. Sözkonusu konferansın yansımalarını bizzat okudum. Gerçekten de karşı yüklenmede düzenleyicilerden ziyade Türkiye hedef tahtasına oturtulmuştu. O konferansın Türkiye’de yapılmasının birçok sebebi var. En önemli sebeplerinden birisi Türkiye’nin diğerlerine nazaran daha fazla serbestiyete ve fikir özgürlüğüne sahip olmasıdır. Dolayısıyla merkeze yapılan baskıların daha az netice vermesidir. Belki Türkiye de İran’ın Irak’ta maksadını aşan politikaları çerçevesinde bu konferans üzerinden bir mesaj göndermek istemiş olmalıdır.
Elbette ki o toplantıda maksadı aşan bir takım ifadeler olmuştur. Bunlar arasında İran’a yönelik olarak ‘Mecusilik’, politikalarına yönelik olarak da ‘Safevilik’ isnadıydı. Bunların İran’ın ve bazı Şiilerin duygularını rencide etmiş olması muhtemeldir. Bu toplantının neden olduğu yankılar üzerine İran Dışişleri Bakanı Menuçehir Muttaki, İstanbul toplantısını Şiî ve Sünnilerin birliğine yönelik bir darbe olarak nitelendirmiş ve buna misilleme bâbından İslâm dünyasından tanınmış Şiî ve Sünnî ulemayı Tahran’da biraraya gelmeye ve buluşmaya çağıracaklarını ilân etmişti (Ittılaat, 27/12/2006). Ancak Tahran’da böyle bir toplantının akdedilip edilmediğinden haberdar değilim.
***
Dolayısıyla Muttaki’nin açıklamalarından böyle bir rövanş toplantısının düzenlenmesinin gündemde olduğu anlaşılıyordu. ‘Fikirde uzlaşı, eylemde birlik’ toplantısından önce benzeri bazı toplantılar Ürdün’de de gerçekleştirilmiş. Ama herhalde rövanş toplantısının İstanbul’da olması daha münasip görülmüş olmalı ki; Kaya Ramada’da yapılan toplantıya mukabil Green Park’ta bir toplantı gerçekleştirildi. İkisinde de katıldığımız noktalar var, katılmadığımız yanlar var. Selefî düşünce eksenli ve ağırlıklı olarak yapılan birinci toplantıda İran ve politikaları için ‘Mecusilik’ veya ‘Safevilik’ tarzındaki sloganlar elbette ağır kaçtı. Green Park’taki toplantının da kendisine göre yanlışları vardı. İhtilâfı küçültmek de büyütmek de bir anlayış ve yerine göre bir politikadır. Kimilerine göre, Sünnileri yedeğine almak isteyen İran, ihtilâfları olduğundan daha küçük gösterme gayretinde bulunuyor ve bunu sadece fıkhî alana hasrediyor ve hapsediyor. Buna mukabil, kimileri de kuyruğunu kaptırmamak için ihtilâfı olduğundan da derin gösterebiliyor. Bu kesimler, İran’ın siyaset üzerinden Sünnî kitlelere ulaşmaya, mezhebî dayanışma üzerinden de Şiî kitlelere ulaşmaya çalıştığını ileri sürüyorlar. Bu noktada, izleri kaybetmek akımlar ve akıntılar arasında kaybolmak ve zayi olmaktır. İzin silinmesi değerlerin erozyonu ve felâketidir. İzlerin karıştırılması ise anarşidir veya anarşiye dâvetiyedir. Bu bağlamda, insanın ve değerlerin olduğu gibi gösterilmesinde büyük faydalar var. Denildiği gibi ‘el müslimu yuhadinu vala yudahinu’ yani “Müslüman uzlaşır ama madahade yani yağcılıkta bulunmaz”. Zira yağcılık nifak ve ikiyüzlülük alâmetlerinden birisidir ve acilen veya ecilen kavga nedenidir. Halbuki, Müslüman ‘emrolunduğun gibi dosdoğru ol’ makamında doğruluk abidesidir. Daha büyük maslahat için uzlaşır ama kendi maslahatı veya zümre maslahatı için yağcılık yapmaz.
***
15-16 Aralık’ta yapılan toplantıda “Şiilerin aleyhine hakarete varan çok ağır sözlerin sarf edildiğini” belirten Şiî Türkmenler de dahil Şiî çevreler, toplantıya katılan Suudi Arabistanlı Salman el-Avda ve benzerlerinin “Şiilere karşı Sünnî dayanışmasının önemine” işaret ederek “bu toplantıya izin verdiği için Türkiye’ye içten teşekkürlerini sunmasını” da not etmişler. Duyulan kızgınlığın arka planındaysa, Türkiye’de bu toplantı ile ilgili olarak bilinmeyen bir gerçek yatıyor. Şiî aleyhtarı Sünniler bu toplantıyı aslında Suudi Arabistan’da yapmak istemişler, ama kendilerine izin verilmemiş. Mısır’a yaptıkları başvuru da reddedilmiş. İstedikleri izni sadece Türkiye’den alabilmişler. Şiî çevreler bu izni Türkiye’nin kötü niyetine veya su-i kastına bağlamışlardı. Selman Avde’nin izne mukabil takdim ettiği şükranı karşılığında Green Park’taki Şiî konuşmacılar da aynı şükranı tekrarlamış oldular. Galiba bununla ‘öteki toplantının’ rövanşı da alınmış oldu.
18.04.2007
E-Posta:
[email protected]
|
