Ehadiyet ve Vahidiyet nedir? Cenâb-ı Hakkı bu sıfatlar penceresinden nasıl tanıyabiliriz? Kısaca anlamaya çalışırsak:
Ehâdiyet: Herşeydeki birlik tecellileridir. Yani, yaratılan herbir varlığın Allah tarafından ayrı ayrı yaratılması, hiçbirinin bir diğerinin aynısı olmaması, dolayısıyla her birinin kendi diliyle O’nu gösterip anlatmasına Ehadiyet tecellîsi denir. Meselâ bir çiçeğin güzelliğine bakınca; “Bunun güzelliği Sen’dendir Rabb’im!” deriz. Bir ağaca bakınca, “Her şeyin bir sahibi var, bu ağaç da sahipsiz olamaz” dememiz gibi, herşeyde O’nu anlatan çok şeyler görmemizdir.
Vahidiyet: Allah’ın, genelde, bütün eşyada, tüm yarattıklarında birliğinin tecellîsi. Ehâdiyet ve Vahidiyet isimlerinin mühürleri bir kanun gibi, her varlığın simâsına vurulmuş. Yâni, Allah’ın bu sıfatları her varlıkta, atomlardan çiçeklere, canlılardan yıldızlara kadar tecellî etmekte ve her biri, birbirinden ayrılmaktadır. Böylece bütün varlıklar hem nev’, hem ferd olarak fark edilir. Bunu biraz daha açarsak:
Varlık sahnesine çıkarılan her zerrenin, her canlının, her unsurun, her ağacın, her çiçeğin, her yaprağın, her mısır tanesinin, bir tek örneği ve birini diğerinden ayıran bir alâmet-i fârikası vardır. Yâni, hiçbir mısır, fındık tanesi, ağaç ve çiçek yaprağı, benzer olmakla birlikte, birbirinin aynısı değil, mutlaka farklı yönleri vardır.
Şu anda, dünyada mevcut 6 milyar insan içinde, hiçbiri bir diğerinin tıpa tıp aynısı değildir! Hiç birisinin saç telleri birbirinin aynı değildir, hiçbirisinin DNA kotları aynı değildir. Hiçbirimizin yüzü, sair uzuvları, hattâ sesi, parmak izleri, saç tellerinin yapısı birbirinin aynı değildir. Huy ve karakterimiz de farklıdır.
Sonsuz kudret, hikmet ve irade sahibi olan Allah, bir şeyin tıpa tıp aynısını tekrar yaratmamıştır, yaratmıyor! İşte bu Ehadiyettir.
Ehadiyet cüzde, parçada, fertte; Vahidiyet, bütünde, genelde, umumda görülür. Meselâ, güneşin, bir yaprağa tecellîsi “ehâdiyet”, bir ağacın bütün yapraklarına tecellisi “vahidiyet”; bir ağaca tecellisi “ehadiyet”, bütün ağaçlara tecellisi “vahidiyet”; bir varlığa tecellisi “ehadiyet”, bütün varlıklara tecellisi “vahidiyet” diye anlaşılabilir. Bir atomda tecellisi “ehâdiyet”, bütün atomlarda tecellisi “vahidiyet”; bir hücrede tecellisi “ehâdiyet”, bütün hücrelerde tecellisi “vahidiyet”; bir uzuvda tecellisi “ehâdiyet”, bütün uzuvlarda tecellisi “vahidiyet”; bir unsurda tecellisi “ehâdiyet”, bütün unsurlarda tecellisi “vahidiyet”; bir yıldızda tecellisi “ehâdiyet”, bütün yıldızlarda tecellisi “vahidiyet”; bir samanyolunda tecellisi “ehâdiyet”, bütün galaksilerde tecellisi “vahidiyet” örneği olarak anlaşılabilir.
Rahîm, Rab (terbiye eden), Hakîm, Âdil, Kuddüs (temizleyen), Rezzak (rızık veren), Şâfi (şifâ veren), Mücîb (cevap veren), Kadir (güçlü olan) ve sâir isim ve sıfatlarının tecellîsine bu perspektiften bakılırsa, Ehadiyet ve Vahidiyet damgalarının muhteşem yansımaları görülür.
15.03.2007
E-Posta:
[email protected] [email protected]
|
