Kenan Evren’in kimilerince “Eyalet sistemini istiyor” şeklinde anlaşılan ve bu algıya dayalı olarak aynı kesimlerden yoğun tepki alan sözleriyle ilgili tartışmalar hâlâ devam ediyor.
Tepkilerin ulaştığı boyutun, Evren hakkında savcılık incelemesi başlatılması noktasına kadar varması tartışmaları daha da alevlendirmiş gibi.
Şimdi “bölücülük”le suçlanan 12 Eylül lideri “Hiç ben öyle şey yapar mıyım?” diye dil dökerken, vaktiyle onun hakkında “darbe yapma suçu”ndan dâvâ açma girişiminde bulunduğu için aforoz edilen Savcı Kayasu dahil, geniş bir kesim Evren’in ifade özgürlüğünü savunuyor.
Savunanların da çoğu, “Güçlü olduğu dönemde hak ve özgürlükleri ezip geçen bir kişiyi müdafaa etmek zorunda kalacağımıza, rüyamızda görsek inanmazdık” diye söze başlıyor.
Ve “Keser döndü sap döndü, bir gün geldi hesap döndü” diyerek, Evren’in de adalete ihtiyaç duyacağı bir noktaya gelinmesinden, çok yönlü ve çok boyutlu ibret dersleri çıkarıyor.
Aslında Evren’in bu kadar tepkiye konu olan sözlerinde kayda değer hiçbir orijinallik yok.
Herkesin yıllardır söylediği birşeyi ifade ediyor 7. Cumhurbaşkanı. Merkezî idarenin tıkandığını, nüfusu artan ve büyüyen Türkiye’nin ihtiyaç ve taleplerini Ankara merkezli eski yönetim sistemiyle karşılamanın iyice imkânsız hale geldiğini ifade ediyor.
Çözüm olarak da eyalet sistemine geçilmesini öneriyor. Türkiye’nin şimdi olmasa da önümüzdeki on, yirmi veya elli yıl zarfında bu sisteme geçmek zorunda kalacağını savunuyor.
Ama tepkiler üzerine “Ben eyalet demedim, bölge valiliği dedim” diye manevra yapıyor.
12 Eylül döneminde kendilerinin de bu yönde bir hazırlık yaptıklarını, ama Özal’ın engellediğini söylüyor. Ama burada bir hafıza yanılması ya da bir şaşırtmaca olduğu, Star gazetesinin manşetten verdiği haberle ortaya çıkıyor.
Buna göre, o dönemde Evren’in sözünü ettiği düzenleme, askerî yönetimin 1983 seçiminden hemen önce Bülend Ulusu hükümetine hazırlattığı, ülkenin sekiz bölgeye ayrılmasını ve bu bölgelerde MGK’nın görüşü alınarak atanacak olağanüstü yetkilere sahip valiler kanalıyla OHAL sisteminin uygulanmasını öngören bir kanun hükmünde kararname imiş (5.3.07).
Ama seçimden birinci parti çıkarak hükümeti devralan Özal, haklı olarak bu KHK’ya itiraz etmiş ve sonuçta bu proje yürürlüğe girememiş.
Demek ki, Evren’in bugün “demokrasinin önünü açacak sürpriz bir atak” gibi algılanan önerisinin de, kendi döneminden gösterdiği referansın da demokrasiyle hiçbir alâkası yok.
12 Eylül gibi, demokrasinin canına okuyan ve mâlûm dayatmalarla millete onaylattığı anayasa ile Türkiye’nin önünü hâlâ tıkamaya devam eden bir darbenin bir numaralı sorumlusundan demokratik açılım beklemek zaten olacak şey değildi. Dolayısıyla, son beyanlarına kuşku ve temkinle yaklaşanlar yine haklı çıktılar.
Esasen, Türkiye’nin iyice tıkanan merkezî sistemin yol açtığı sorunlar birikiminden kurtulmak için Evren’in vereceği akıllara ihtiyacı yok.
Bunun yolu, yordamı, usulü, yöntemi belli.
Ama yapılabilmesi için evvelâ bazı zihinlerdeki “bölünme korkusu”nun ve ayrıca Evren’in eseri olan 12 Eylül anayasasının aşılması şart.
08.03.2007
E-Posta:
[email protected]
|
