Eski tarihli sayılar
|
Ali FERŞADOĞLU |
|
Kişilikli nesiller yetiştirme san'atının incelikleri |
 |
|
Sağlam karakterli, kişilikli/şahsiyetli çocuk yetiştirme ince bir san'attır. Yarının karakterli, kişilikli nesillerini yetiştirmek için bazı hususlar dikkate alınmalıdır. Bir kısmını sıralayalım: - Çocuklarda ikilem doğmamasına dikkat etmeli. Birinizin tasvip ettiğine diğeriniz kızar; biriniz cezâ verip, diğeriniz mükâfatlandırırsa kimin haklı, kimin haksız; neyin doğru, neyin eğri olduğunu bilemezler. - Dışarıdaki mevki ve makamınız ne olursa olsun, evde “anne/baba” olduğunuzu unutmayın. Çocukların seviyesine inin; tatlı dille hitap ederek, yumuşak diyaloglar kurun. Çocuklar sizi, ulaşılması imkânsız insanlar görmesin; her konuda size açılabilmeli, soru sorabilmelidir. - Çocukların huy ve kabiliyetlerini dikkate alın. Âdil, eşit davranın; ayırım yapmayın; birbiriyle ve başkalarıyla kıyaslamayın. - Yerine getiremeyecekleri isteklerde bulunmayın. - İki tesirli metod olduğunu unutmayın: Çocuğun eğitimi ya cebir/zorlama ile veya hevesâtlarını okşamakla olur.1 Teşekkür, takdirnâme, muhtelif hediyeler teşviktir. “Cebir” ise, çocuğun canını acıtarak şiddet uygulamak değil; mecbur tutmaktır. Okul zorunluluğu; imtihan, not, devamsızlıktan sınıfta kalma; disiplin cezâları da “icbar” değil mi? - Mükâfât ve cezâyı, başkalarına havâle etmeyin; bizzat kendiniz verin. - Yanlış yaptıklarında, kabahat işlediklerinde oturup onlarla konuşun ve yanlışlarını izâh edin. Tâ ki, eğri ile doğruyu öğrensinler. - Arkadaşlarının veya başkalarının yanında cezâ verip küçük düşürülen; haysiyet ve izzeti kırılan çocuklarda sağlıksız kişilik oluşacağını unutmayın. - Kuru tehditleriniz, bedduanız, yakınmalarınızdan olumsuz etkilenirler. - Çocukları devamlı cehennemle korkutur; cennetten mahrum kalacaklarını ihtar ederseniz, şahsiyetlerini olumsuz etkilersiniz. Fakat, korkutma ve müjdelemede dengeyi ve ölçüyü koruyun. Bilhassa müjdelere ağırlık verin. - Onlara güvenin. Bunu bilirlerse söz dinlerler. - Gerektiğinde özür dileyin. - Çocukların yanında münakaşa etmeniz; biribirinizi ve başkalarını eleştirmeniz, dedikodu yapmanız şahsiyet kırılmalarına yol açar. - İçine kapanık, sessiz, her şeye boyun eğen, güdümlü, çıtkırıldım bir şekilde yetiştirilmemeli. Yâni, devamlı başkaları söyleyecek, kendileri de uygulayacak değiller. İnisiyatif kullanmayı öğrenmeli, düşüncelerini rahatlıkla beyan etmeli, gerektiğinde yanlış olduğunu düşündüğü meseleler hakkında fikrini açıkça ortaya koyabilmelidirler. Ancak, bunu yaparken de, saygısızlık yapmamalı ve hadlerini aşmamalılar. Hür yetiştireceğiz diyerek, tamamen serbest bırakırsanız, bu sefer, iyi ve güzeli de öğrenemezler. Aşırı hırçın, vurucu, kırıcı olurlar. Hiçbir değeri tanımazlar. Nefsi arzularının peşinde koşarlar. - Gerçek şahsiyeti din, imân eğitimi kazandırır. Çocuklara dinlerini, imânlarını öğretirken zorlamayın, teşvik edin, ödüllendirin. Bu onlara sağlam bir karakter, huy, mîzaç ve kişilik kazandıracaktır.
Dipnot:
1- Münâzarât, s. 128. 11.06.2010 E-Posta: [email protected] [email protected] |
|
|
