Mehmet KARA

Irak imtihanı

Ankara’nın gündemi Irak ve Kerkük meselesine kilitlendi.

Demokrasi ve özgürlük getireceğiz diye Irak’ı işgal edenler, ülkeyi kan gölüne dönüştürdü. Yüzyıllardan beri birlikte yaşayan insanlar, aralarına sokulan fitne ve fesatlarla birbirlerini boğazlamaya başladı. Irak’ta adı konulmamış bir iç savaş yaşanıyor aslında. Ülkede can güvenliği kalmadı. Halk açlık ve hastalıklarla boğuşuyor. Dünya petrol piyasasını bir dönem elinde tutan bir ülke, şimdi dışarıdan elektrik ve mazot alır konumuna geldi. Her gün yüzlerce insan sokaklarda öldürülüyor. Dünya seyirci… ABD’nin daha çok asker yığması, pek çok insanın ölümüne yol açacağının göstergesi. Zira, işgalci askerlerin Irak halkına şimdiye kadar yaptıkları orta yerde duruyor.

Türkiye yanı başında tarihî ve kültürel bağlarla bağlı, sınır komşusu bir ülkede yaşananlara geçte olsa kayıtsız kalmadı.

AKP ile CHP’nin, Irak’taki gelişmelerle ilgili genel görüşme açılmasına ilişkin verdikleri önergelerin ön görüşmesi, katılan tüm milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Genel görüşme Salı günü gizli oturumla enine boyuna tartışmayla yapılacak.

Ön görüşmelerde Irak’la ilgili gelişmeler anlatılırken, tartışmalar da yaşandı. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, ANAP’ın kendisi hakkında verdiği gensorunun kabul edilmemesinin hemen ardından, yapılan ön görüşmelerde konuyu şöyle özetledi: “Irak’ta işler kolay değil…”

***

Bu noktada şunu söylemek istiyorum. Dışişleri Bakanı Gül, Irak’taki gelişmeleri ve hükümet olarak bu konuda neler yaptıklarını anlatırken, Başbakan Tayyip Erdoğan ise Meclis’teki makam odasında ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasî İşlerden Sorumlu Müsteşarı Nicholas Burns’le bu konuyu görüşüyordu. Başbakanlık merkez binada 16.30 olarak planlanan, ancak TBMM’deki görüşmeler sebebiyle 17.15’te Meclis’te başlayan görüşme, yaklaşık 1,5 saat sürerken, Burns çıkışta, “Erdoğan’la mükemmel bir görüşme yaptık”larını bildirdi.

Bir tarafta Genel Kurulda Irak konuşulurken, yine Meclis’in başka bir yerinde ABD Dışişleri Bakanlığının üç numaralı isminin de bu konuda başbakanla görüşmesi “ABD’nin gölgesi Meclis’in üzerinde” yorumlarına yol açtı. Türkiye için büyük önem taşıyan Irak konusu görüşülürken, Genel Kurulda üç beş gazetecinin bulunması, diğer gazetecilerin Burns’un ne söyleyeceğini merak için Meclis’in bir başka köşesinde toplanması da bunu adeta doğrular nitelikteydi.

Bakan Gül, aynı saatlerde Genel Kurul’da, “ABD ile Irak konusunda sorunların yaşanmadığı”nı söylerken, ABD’li yetkilinin Kerkük konusunda Ankara’nın duymak istediklerini söylememesi de dikkatlerden kaçmadı. “Hassasiyetinizi anlıyoruz, ancak…” derken, Kuzey Irak’taki Mahmur Kampı’nda yapılan aramanın da PKK’ya karşı arkası gelecek adımların ilki olduğunun altını çizerek, Türkiye’nin ağzına bir parmak bal sürmeyi de ihmal etmedi.

Genel Kurul’da Irak konuşulurken, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üçüncü adamı ile Başbakan’ın muhatap olması da işin başka bir boyutu…

***

Yeniden Irak ön görüşmelerine dönersek, hem hükümet, hem muhalefet Irak konusunun hassasiyetini dile getirirken, hamaset yapılmaması konusunda ortak görüş bildirmesine rağmen, ortalık “hamasetten” geçilmedi. Gül, “Kuzey Irak’taki Kürtler de, Türkmenler de bizim akrabamızdır. Nasıl Irak, küçük bir Ortadoğu ise, Kerkük de küçük bir Irak’tır” diye konuşmasına cevap Erkan Mumcu’dan geldi: “Sayın Bakan niçin söyleyemiyorsunuz? Irak bir Türkmen şehridir. Zaho’nun Kürt kenti olduğu gibi... Bunu söylemekten neden korkuyorsunuz?” diye cevap vermesi, görüşmelerin ilginç anekdotlarındandı. CHP’li Onur Öymen’in, “Müsterih olun, hamaset yapmayız. Biz dış politikayı iç politika malzemesi yapmayız, yeter ki siz de yapmayın” sözü de Salı günü yapılacak gizli görüşmelerin nasıl geçeceği ile ilgili ipuçları veriyordu.

Yine, Gül’ün, Irak’taki bölünmenin 1990’da Körfez Savaşı sırasında ve sonrasında başladığını söylerken, “Fiilen bölünmüş Irak, bugün adeta yapıştırılmaya, tekrar birleşik bir Irak ortaya çıkartılmaya çalışılıyor” demesi de tartışılması gereken bir cümle olarak ortaya çıktı.

***

Öyle görünüyor ki, Türkiye’yi zor bir yıl bekliyor. Bir yanda cumhurbaşkanlığı ve genel seçimler, diğer yanda Irak ve Ortadoğu’daki gelişmeler…

Türkiye, dış politikada kararlı olursa kazanır, yoksa böyle savrulur dururuz… Yöneten olmak varken, yönetilen pozisyonuna düşer, olayların peşinden değil, olaylar bizim peşimizden gelir.

Bu açıdan Salı günü yapılacak “gizli görüşme”de hamaset değil, Türkiye’nin dış politikasının yanlışlarıyla, doğrularıyla masaya yatırılıp tartışılması faydalı olacaktır.

20.01.2007

E-Posta: [email protected]