Projeksiyonlarımızın önemli maddelerinden biri de bilim uzmanlığına dayalı ihtisas ve ehliyet sahibi olmaktır. Bu başlığımızı biraz açalım:
18- Risâle-i Nur’un önemsediği sosyal reçetelerden biri de maharettir. Kişinin mahir olmasıdır. Günümüz terminolojisi ile bir konuda yetkinlik sahibi olmaktır. Yani performansa dayalı yeterlilik kriterlerine haiz olma halidir. İhtisasa saygılı olmak, önemsemek ve ona göre işlerimizi tanzim etmek, peygamber emridir, “işi ehline vermek”tir.
Her bilimin bir teorisi ve uygulama disiplini vardır. İhtisas; bir işi, işin ehli / meleke sahibi / uzman insanlara teslim etmede aranılan en öncelikli kriterdir.
Sanata / beceriye / uzmanlığa dayalı konularda ve görevlendirmelerde, “maharet” esaslı bakmak, önce işi bilen, kavrayan, donanımlı ve tecrübeli insanlarla yönetim sorumluluğunu paylaşmak, dinî kriterlerden önce gelmektedir. Dindarlık, işiyle birlikte aranılabilir. Ancak uzmanlık noktasında, yeterliliği olan esas alınır.
İdeal olan hem sâlih/dindar, hem mâhir/uzman olmasıdır. Ancak ikisi birden söz konusu olamıyorsa, sanatın / maharetin / uzmanlığın / yeteneğin önemle dikkate alınması, ehliyet ve liyakat açısından çok önemlidir.
Sosyal hayatın keşmekeşliğini önleyecek, yönetimleri adil ve başarılı kılacak, ilme ve irfana değer katacak olan, ihtisas sahibi insanların siyasî ve sosyal tercih yapma iradesidir. Aksi halde tarafgirlikle birlikte yandaşlık ve yeteneksizlik öne çıkar, sosyal hayatın kaosları başlar. Beraberinde bu keşmekeşlikten medet uman, krizleri tırmandıran, başkasını itham eden, doğruların gölgesinde geçim ve seçim psikolojisine giren olumsuz modeller meydan alır.
Bunu önlemenin yolu; önceliklerin belirlenmesi, amaçların netleştirilmesi, görevlerin tanımlı olması ve uygun kişinin buna göre kendi yeterliliği ile gelebileceği demokratik yarış kanallarının açık olmasına bağlıdır. Bütün bunların da ahlâkî kurallar içinde bir kültürle beslenmesi gerekir.
19- Seçme ve seçilme iradesinin teşekkül tarzı ve bunun maksada uygunluğu, ayrıca değerlendirilmesi gereken bir projeksiyondur. Halkın genel iradesinin imtiyazdan ve ideolojik sınırlamalardan uzak bir tarafsızlıkla, devlet kurumsalı eliyle, siyasî erkin belirlenmesine yardımcı olacak bir açık niyetle düzenlenmesi ve yürütülmesi icap eder. Seçmenin tercihini etkileyecek olan husus, liyakat esaslı olmalıdır. Lâyık olanı bulmak, liyakat arayanların görevidir.
Devlet; bir “şahs-ı mânevîdir” / tüzel kişiliktir. Milletin mutabık kaldığı anayasal sistem içinde hukukî varlığını ve organizasyon gücünü kanunlardan aldığı yetki ile yürüten bir mekanizmadır. Düzenleyici olması ve halka rağmen belirleyici olmaması demokratik karakterini teşkil eder. Yönetim omurgası, hesap verilebilirlik ve şeffaflık üzerine tesis edilmelidir.
Mutabakatın sosyal boyutu; dinamik, intikali serî, hafızası güçlü, alanına odaklanmış ve pozitif düşünen, ihtisası ve heyecanı aksiyoner, gayretli ve müdrik insanların doğru işe yönelmeleriyle sağlanabilir. Yoksa “Ben” merkezli yönetim sultaları, oligarşik parti liderlikleri, bürokratik ve buyruk elitler güçlenir. Statükocu genlerin hâkim olduğu bir sistemde, seçme ve seçilmenin anlam bulamadığı bizim gibi geri kalmış ülkelerde, istibdadın/baskının yonttuğu ve ufalttığı düşünce kırıntılarından maalesef istenen sivil tepki oluşmuyor.
Sevindirici olan, bu hürriyetler asrında, böylesi denemelerin artık iflah olmadığı ve uzun ömürlü olamayacağıdır. Çünkü ilmin ve mikro ölçekte ihtisasın / uzmanlığın, bu denli hızlı değişen bilgi iyileştirmesinin bize farklı açılımlar ve “mucizevârî fütuhatlar” bahşettiği bir dönemi yaşıyoruz.
Yapılması elzem olan; fıtratların diline/yeteneğine saygılı olmak, görüşlerine itibar etmek, kendi düşünce tomurcuğumuzu bir alanda kuluçkaya bırakmak ve herkesin uzmanlığına göre yönetim orkestrası kurmak ve “işi ehline vermek”tir.
Siyasî kalite, idarî ahenk, seçme şuurunun insaf göstergeleri ve seçilmenin ehliyetli fedakârlığı ve dürüstlüğü, yukarıdaki niyet üzerine binâ edilebilir.
“İstidat dili” ile sünnetullahın en geçerli ve kabul edilebilir yolu açılmış olur.
Seçme, seçilme, liyakat ve icraat dörtgeninde, siyaset demokratikleştiği nispette, sistemin devlet aygıtı da demokratikleşir. Bunun için; Bediüzzaman’ın tespitiyle imtiyazsızlık/eşitlik, iştirak/katılım, murakabe/denetim, müşavere ve müspet rekabet tesis edilmelidir.
Ülkemizin tıkanmış ve açılması gereken hürriyet damarları bu şekilde tedavi edilebilir. Sağlıklı bir demokratik bünye buna bağlıdır.
26.06.2007
E-Posta:
[email protected]
|
