Bugün Cumhuriyet Bayramı. 84 yılı geride bıraktık. Yüzyılı tamamlamaya ramak kaldı.
Cumhuriyetimiz epey yol aldı. Ancak fırtınalarını dindiremedi. Siyasî, sosyal ve ekonomik dalgalanmalarını henüz güvenli bir limanda laminer akışın, doygunluk düzeyine taşıyamadı.
Cumhuriyet, bir imparatorluğun yıkılışı üzerine kuruldu. Harabelerinden çıktı. Harap, bîtap, savaştan çıkmış, coğrafyasının neredeyse tamamına yakınını kaybetmiş bir sıkıntılı ortamdan doğmuştu.
Cumhuriyet kavramı doğruydu. Cumhuriyet rejimi de doğruydu. Problem, bu isme uygun resimlerim seçilmemesi oldu.
Resimler aldatıcıydı. Her ne kadar altına cumhuriyet yazılsa da. Cumhur/halk, egemenliğin trafiğinde özne iken gerçekte nesne yapılmıştı.
İlk Meclisin kuruluş şartlarında, bir Cuma gününde Hacı Bayram Veli’nin ruhuyla barışık bir ziyaret ve duâ ile başlamışken, sonrasında bunun dışında çıkıldı.
Yani, resim isme gölge oldu. İsimden ibaret bir cumhuriyet intibaı verdi.
Halkın egemenliği dense de, “millî egemenlik” tanımında, millî bir politika yerine ikame edilen “millî güç” kuruldu.
Burada da “millî” ismi doğruydu. Resimler uymadı; millî eğitim, millî savunma, millî kütüphane, vs. ancak eğitim müfredatı milletin ruhu ve millî varlığı ile çatıştı.
Kütüphanelerde, arşivlerde, millî maziyi hatırlatan hiç bir kayıt okunamadı, ulaşılamadı.
Çünkü “millî siyaset belgesi”ne kadar varan savunma konsepti de, millî bütünlüğe getirdiği yorum ve tehdit algısı, millî beraberliği zorladı. Kırılmalara sebebiyet verdi.
Savunma, sınır içi, iç güvenlik bahanesiyle, cumhura rağmen on yılda bir darbeler rüzgârını estirdi.
30 yıl tek parti hakimiyeti, ardından on yılda bir darbe ve sonrasında modernleştirilen “post” darbeler, cumhuriyetin demokratik rejimini kaydırdı.
Kucaklayan söylemler geliştirilemedi. Irkçı bir yaklaşımla reaksiyon üretti. Dinî hassasiyetleri kendisi için çatışma alanı gördü.
Cumhuriyet olgusu, bu topraklara uymayan sipariş dayatmaların dolgusu yapılınca, milletle devlet bütünleşemedi.
Laiklik, antisini rakip alarak besleyerek çatıştı. Türklük, mukabil reddiyeyi teşkil edecek bir hoşnutsuzluğa sürükledi.
Çağdaşlık, halkın millî adaletinin muhalefetine soyununca, çağdaşlık kabında sunulan yanlış içecek zehirledi.
Cumhuriyet temsilî demokrasiye, çok partili sisteme geçmesine rağmen, bunu dahi hazmedemedi. Katılımcı demokrasinin kökleşmesine engel oldu.
Halk daha bir hafta önce, kendi başkanını, yani cumhurun başkanını seçsin mi seçmesin mi referandumuna şahit oldu.
Cumhuriyet “aydınları,” elit jakobenler ve kendini aslî unsur gören “millî” kuvvetler, halkın kendi başkanını seçmesine sıcak bakmadılar. Şükür ki % 30’u geçemediler.
Bu tesbitlerden sonra halkın gerçek cumhuriyete sahip çıkma oranının yüzde yetmiş olma sevincimiz bugünden sonrasına farklı bakma ümidimizi cesaretlendiriyor.
Şükür ki artık darbe yapılamıyor. Dolayısıyla engel olmak için de, şuurlanmaya ağırlık vermeliyiz.
AB yolunda terör tuzağını yenmiş, demokrasisini zümre hakimiyetinden kurtarmış, manevî misyonlarına yönelen, geleceğine pozitif kilitlenen bir cumhuriyet ümidimiz gittikçe artmaktadır.
Cumhuriyetçi Bediüzzaman isme uygun resim için ikazlarını yapıyordu. Zaman onu haklı çıkardı.
Artık, resimler cumhuriyete uygun, tablolar demokrasiye yakışır olmalı. Daha ötesi isimden ve resimden sonrası ruhunu ve mânâsını cumhuriyet olarak inşa etmektedir.
Yeni cumhuriyet yılımız hayırlı olsun.
29.10.2007
E-Posta:
[email protected]
|
