Geniş Dil Modelleri, her gün biraz daha gelişiyor, daha iyi mukayese ve muhakeme yapar hâle geliyor, hatalarını azaltıyorlar. Kâinatta cari olan mükemmele gidiş kanunu işliyor.

Yapay zekâlı sohbet robotları ile artık kendi dilimizde ve son derece doğal bir şekilde “konuşarak” rahatça anlaşabiliyoruz. Yakında yabancı bir dili öğrenmeden, anında çeviri ile ‘dünya vatandaşları’ kardeşlerimiz ile sohbet etmek de mümkün olacak. Bâbil kulesi yeniden yapılıyor gibi; bütün insanlar birbirinin dilini anlayacak. Maddî ve manevî alışveriş artacak.

NİMET / KÜLFET DENGESİ...

Her nimetin bir külfeti olduğu gibi; YZ’nın da potansiyel riskleri var. Dünyayı ve insanlığı ele geçiren robot romanları ve senaryoları abartılı olsa da; ‘hiç bir tehlikesi yok’ demek mümkün değil.

*Yapay zekâ ile neredeyse gerçeğine uygun, ‘gerçek gibi sahte’ insan görüntüleri, sesi ve videoları oluşturmak mümkün. Yapay zekânın çok kaliteli görsel ve ses oluşturduğu bu dönemde, elbette bilginin doğruluğu ile ilgili sorunlar ortaya çıkacak.

*Kişilerin yapmadıkları bir şeyi yapmış gibi gösterme, insanları manipüle edip dolandırmak vb gibi, hukukî ve ahlakî sorunların ortaya çıkması mümkündür. Dert ortaya çıktıkça çaresi de çıkacak, bu konuda Uluslar arası düzeyde düzenlemeler yapılacaktır.

*Uzmanlara göre, YZ çağında en çok korkulan netice milyonlarca insanın işsiz kalması. Bu olursa insanlar nasıl geçinecek?

*Yabancılaşma, yalnızlaşma ve psikolojik boyutu ayrı bir risk unsuru. İşlerin YZ tarafından devralınması, insanların birbirlerine karşı duydukları ihtiyacı azaltacağından, toplumu bir arada tutan bağlar çözülebilir. İnsanlar hızla bireyselleşip yalnızlaşabilir. Kimsenin varlıklarına ihtiyaç hissetmediği insanlar, varlıklarını anlamlandırmakta zorlanmaya başlayabilirler.

*Tekelleşme ayrı bir risk. Yapay zekâ teknolojilerine sahip olanlar ile olmayanlar arasında derin bir uçurum oluşabilir. Bu durum, toplumsal huzursuzluğu ve çatışmayı körükleyebilir.

*Yapay zekâ destekli silahların geliştirilmesi ve kullanımı, kontrolsüz bir silahlanma yarışına ve yıkıcı savaşlara yol açabilir. Yapay zekânın öğrenme ve gelişme hızı, bir noktada insan kontrolünün ötesine geçebilir. Kendi kendine kararlar alan ve insan müdahalesine ihtiyaç duymayan sistemler, öngörülemeyen sonuçlara yol açabilir.

*Mahremiyetin kaybolması ve kişisel verilerin YZ ile işlenip şantaj olarak kullanılması da, imkân ve ihtimal dahilinde.

NE YAPALIM?

‘Ateş yakabilir, elektrik çarpabilir’ diye bu nimetlerden vazgeçmiyoruz. Yerinde ve doğru kullanmayı tercih edip öğreniyoruz. Yapay zekâ teknolojisine de karşı aynı şekilde yaklaşmamız gerekir. Çocuklar ve gençler kadar; yaşlılar da teknolojiye kolay uyum sağlayabilir.

Bu konularda farkındalığın oluşturulması, yapay zekânın insanlığın hayrına kullanma şuurunun zaman içinde bir noktaya geleceği umut edilmektedir.

Bu ve benzeri risklerin farkında olan ülkeler, YZ teknolojilerinin kullanımı ve geliştirilmesi için standartları, etik ilkeleri ve ceza yaptırımlarını tespit ederek uygulamaya çalışıyorlar.

Geç kalmadan, bizim de bu çalışmalara iştirak etmemiz gerekiyor.