“Hazret-i Ali’nin (r.a.) takip etti¤i adalet-i hakikiye ve azî-
met-i fler’iye ile beraber zâhidâne, müsta¤niyâne, muk-
tes›dâne mesle¤ini terk edip muhalif tarafa bu içtihat ne-
ticesinde girdiklerini, hatta ‹mam-› Ali’nin (r.a.) kardefli
Ukayl ve “Habrü’l-Ümme” ünvan›n› alan Abdullah ‹bni
Abbas dahi bir vakit muhalif taraf›nda bulunduklar›ndan,
hakikî Ehl-i Sünnet Velcemaat,
1
p
øn
àp
Ør
dG p
ÜGn
ƒr
Hn
G t
ón
°S p
án
©j/
ôs
°ûdG p
ø°p
SÉn
ën
e r
øp
e
bir düstur-i esasiye-i
fler’iyeye binaen,
2
Én
æ`n
à`n
æ°p
ùr
dn
G o
ôu
¡n
£o
æn
a Én
æj/
ór
jn
G *G s
ôn
¡n
W
diyerek, o
fitnelerin kap›s›n› açmay› ve bahsetmeyi caiz görmüyor-
lar. Çünkü, itiraza müstahak birkaç tane varsa, tarafgir-
lik damar›yla büyük Sahabelere, hatta muhalif taraf›nda
bulunan Âl-i Beytin bir k›sm›na ve Talha (r.a.) ve Zübeyir
(r.a.) gibi Aflere-i Mübeflflereden büyük zatlara itiraza bafl-
lar, zem ve adavet meyli uyan›r diye, Ehl-i Sünnet, o ka-
p›y› kapamak taraftar›d›r.
Hatta Ehl-i Sünnetin ve ilm-i kelâm›n azîm imamlar›n-
dan meflhur Sa’deddin-i Taftazanî, Yezit ve Velit hakk›n-
da tel’in ve tadlile cevaz vermesine mukabil Seyyid fierif
Cürcanî gibi Ehl-i Sünnet Velcemaatin allâmeleri demifl-
ler: “Gerçi Yezit ve Velit, zalim ve gaddar ve facirdirler.
Fakat, sekeratta imans›z gittikleri gaybîdir. Ve kat’î bir
derecede bilinmedi¤i için, flah›slar›n hakk›nda nass-› kat’î
ve delil-i kat’î bulunmad›¤› vakit, imanla gitmesi ihtimali
ve tevbe etmek ihtimaliyle, öyle hususî flahsa lânet edil-
mez. Belki,
3
n
Ú/
?p
aÉn
æo
ªr
dGn
h n
Ú/
ªp
dÉs
¶dG n
¤n
Y $G o
án
ær
©n
d
gibi umumî
TAR‹HÇE-‹ HAYATI
| 769
E
M‹RDA/
H
AYATI
bul ederek dinden olmayan fley-
leri kar›flt›rmay›p, Hz. Peygambe-
rin sünnetinden ve yolundan ay-
r›lmayanlar.
Ehl-i Sünnet:
‹slam’› ilk günkü sa-
fiyetiyle kabul ederek dinden ol-
mayan fleyleri kar›flt›rmay›p, Hz.
Peygamberin sünnetinden ve yo-
lundan ayr›lmayanlar.
fâcir:
günahkâr.
fitne:
kar›fl›kl›k, bozgunculuk.
gaddar:
çok fazla zulüm ve hak-
s›zl›k eden.
gaybî:
gaypla ilgili, bilinmeyenle
ilgili.
hakikî:
gerçek.
hususî:
özel.
içtihat:
din âlimlerinin fler’î esas-
lar dâhilinde Kur’ân ve sünnete
uygun flekilde bir konuda fikir or-
taya koymalar›, hüküm vermele-
ri.
ihtimal:
olabilirlik.
ilm-i kelâm:
kelâm ilmi, Cenab-›
Hakk›n zat ve s›fatlar›ndan, nü-
büvvet, haflir, kader gibi imana
ait meselelerden ‹slâmî esaslar
dairesinde delil ve bürhana daya-
l› olarak bahseden ilim.
lânet:
beddua, ilenç.
meslek:
gidifl, tutulan yol, sistem.
muhalif:
z›t, karfl›t.
mukabil:
karfl›l›k.
muktesidâne:
iktisatl› davrana-
rak, tutumlu olarak.
müsta¤niyâne:
kanaatkâr davra-
narak.
müstahak:
hak eden, hak etmifl.
nass-› kat’î:
kesin delil; anlam›
aç›k ve sarih olan Kur’ân ayetle-
rinden delil olarak gösterilen
ayet.
Sahabe:
Peygamberimiz Hz. Mu-
hammed’in mübarek yüzünü
görmekle flereflenen ve onun
sohbetlerine kat›lan mü’min kim-
se.
sekerat:
ölmek üzere olan bir
canl›n› kendinden geçmesi.
tadlil:
do¤ru yoldan ç›kartma,
do¤ru yoldan sapt›rma, dalâlete
düflürme.
tarafgir:
bir taraf› tutan, tarafl›.
tel’in:
lânet okuma, lânetleme.
tövbe:
Allah’tan af dileme.
ünvan:
ad, isim.
zahidâne:
tam bir takva içinde
olarak, dünyadan el-etek çeke-
rek.
zalim:
zulmeden, ac›mas›z ve
haks›z davranan.
zem:
yerme, k›nama, ay›plama.
adalet-i hakikiye:
hakikî
adalet, gerçek adalet.
adavet:
düflmanl›k, husumet.
Âl-i Beyt:
Hz. Muhammed’in
(a.s.m.) ailesinden olan, Hz.
Muhammed’in (a.s.m.) ev hal-
k›.
allâme:
ilmî seviyesi çok yük-
sek olan âlim.
Aflere-i Mübeflflere:
Cennetle
müjdelenen on Sahabî.
azîm:
büyük.
azimet-i fler’iye:
dinî azimet;
dinde takva ile hareket et-
mek.
caiz:
geçerli, kabul edilebilir,
uygun.
cevaz:
caiz olma, izin, ruhsat,
yap›lmas›na teflvik olunma-
yan, ancak mâni de olunma-
yan ifl.
delil-i kat’î:
kesin delil.
düstur-i esasiye-i fler’iye:
fle-
riat›n esas prensipleri, ana ka-
nunlar›.
Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat:
‹s-
lam’› ilk günkü safiyetiyle ka-
1.
Fitne kap›lar›n› kapamak, fleriat›n güzelliklerindendir.
2.
Allah ellerimizi temizlesin. Biz de dillerimizi temizleyelim.
3. Allah’›n lâneti zalimlerle münaf›klar›n üzerine olsun.
