Şule
(1)
W
İ’lemEyyühe’l-Aziz!
Bütün esma-i Hüsnanın ifade ettiği manalarla bütün
sıfât-ı kemaliyeye lâfza-i Celâl olan “Allah” bililtizam de-
lâlet eder. sair ism-i haslar yalnız müsemmalarına delâ-
let eder, sıfatlara delâletleri yoktur. Çünkü, sıfatlar mü-
semmalarına cüz olmadığı gibi, aralarında lüzum-i beyyin
de yoktur. Bu itibarla, ne tazammunen ve ne iltizamen
sıfatlara delâletleri yoktur.
Amma lâfza-i Celâl, bilmutabakat zat-ı Akdes’e delâ-
let eder. zat-ı Akdes ile sıfât-ı kemaliye arasında lüzum-i
beyyin olduğundan, sıfatlara da bililtizam delâlet eder.
Ve keza, ulûhiyet ünvanı sıfât-ı kemaliyeyi istilzam et-
mesi, ism-i has olan “Allah”ın da o sıfâtı istilzam ettiğini
istilzam ediyor.
Ve keza, “Allah” kelimesi de nefiyden sonra sıfatlar ile
beraber düşünülür.
Binaenaleyh,
(2)
*G s
’p
G n
¬'
dp
G = n
’
kelâmı, esma-i Hüsnanın
adedince kelâmları tazammun ediyor. Bu itibarla, şu ke-
lime-i tevhid kelâmı, delâlet ettiği sıfatlar itibarıyla, bir
Mesnevî-i nuriye | 371 |
ş
ule
sıfat:
vasıf, nitelik.
sıfât:
vasıflar, nitelikler, sıfatlar.
sıfât-ı kemaliye:
olgunluk belirti-
si olan vasıflar.
şule:
parıltı.
tazammun:
ihtiva etme, içine al-
ma, içinde bulundurma.
tazammunen:
içinde bulunarak,
gizli biçimde.
ulûhiyet:
ilâhlık, Allah’ın hâkimi-
yeti ile kâinattaki her şeyi kendi-
sine ibadet ve itaat ettirmesi.
ünvan:
ad, isim, lâkap.
Zat-ı Akdes:
en mukaddes zat,
her türlü kusur ve noksandan
uzak ve pak olan zat; Allah.
amma:
ama, lâkin, ancak.
bililtizam:
gerekli bulmakla,
gerekli kılmakla.
bilmutabakat:
mutabakatla,
uyumla, uygun düşmekle.
binaenaleyh:
bundan dolayı,
bunun üzerine.
cüz:
kısım, parça.
delâlet:
delil olma, gösterme;
alâmet, işaret.
esma-i Hüsna:
Allah’ın adları,
Allah’ın doksan dokuz güzel
ismi.
i’lem eyyühe’l-aziz:
ey aziz
kardeşim, bil ki!
iltizamen:
gerekli bularak, ge-
rekli kılarak.
ism-i has:
özel isim.
istilzam:
gerektirme.
kelâm:
söz, lâfız.
Kelime-i Tevhid:
tevhid-i İlâ-
hîyi ifade eden lâ ilâhe illâllah
Muhammedün
Resulullah
cümlesi.
keza:
böylece, aynı şekilde.
Lâfza-i Celâl:
Allah lâfzı, keli-
mesi.
lüzum-i beyyin:
ispata ihtiya-
cı olmayan şey.
müsemma:
isimlendirilmiş, ad
verilmiş.
nefiy:
olumsuzluk.
sair:
diğer, başka, öteki.
1.
Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla.
2.
Allah’tan başka ilâh yoktur.
