Birazcık paramız olduğunda kendimize göre yatırımlar yapıyoruz şu hayatta. Bazen doğru yatırımlar yapıyoruz belki, bazen de para kazanmak ümidiyle yaptığımız yatırımımızı batırıyoruz.
Yatırımın nasıl yapıldığı bilinmeden işe girişildiğinde ise paranın batırılmaması işten bile değil. Son günlerde Çiftlik Bank ile paralarını batıranlar bu konu için oldukça orijinal bir örnek. Paranızı gelişi güzel herhangi bir yere yatırmak oldukça tehlikelidir. Bilhassa hayali rakamların vaadi, yatırımı daha çok tehlikenin içine sokuyor. Bir yatırımdan kazanılacak para üç aşağı beş yukarı belirliyken kimse size yüksek miktarda ödeme yapamaz.
Doğru yatırım yapmak için izlenecek yol bellidir. Öncelikle, net kurallarla tanımlanmış bir yatırım stratejisi kurmalısınız. Yatırım stratejinizi kurduktan sonra yatırımınızı yapacağınız değeri analiz etmeniz gerekir. Daha sonra önceden belirlediğiniz bir süre içerisinde paranızı bu yatırımda tutabilirsiniz. Her gün değişen dünyada yatırımınızı bir yerde sonsuza kadar tutmanız mümkün değil. Bu yazıda hisse senedi yatırımına örnek vereceğim ancak yatırım sadece bundan ibaret değil elbette.
Mesela bir yatırım stratejisine örnek verelim:
• Hisse senetlerinden oluşan bir portföy oluşturmak istiyorsunuz.
• 10 bin Türk lirası değerinde bir yatırım yapmak istiyorsunuz.
• Yatırımlarınızın helal olmasını istiyorsunuz.
• Risk almayı çok fazla sevmiyorsunuz yani yatırımınızın olabildiğince güvenli olmasını istiyorsunuz. (Risk arttıkça yatırımınızın zarara uğraması daha muhtemel)
• Mevcut paranızı 1 yılda yüzde 10 arttırmak istiyorsunuz.
Bu şekilde net bir stratejiniz olursa hedefinize varabilmek için analiz yapabilme şansınız olur. Siz örnekleri kendiniz çoğaltabilirsiniz veya istekleriniz doğrultusunda maddelerde değişiklik veya ekleme yapabilirsiniz. Ancak neye yatırım yapmak istediğinizi, risk isteyip istemediğinizi, ve yatırım periyodunu çok net bir şekilde seçmeniz gerekir.
Yatırım portföyünüzü oluştururken alacağınız hisse senetleri için yapacağınız piyasa analizi yapmak oldukça önemli. Kriterlerinize uygun şirketi bulduktan sonra, şirket üzerinde temel analiz veya teknik analiz yapmanız gerekir. Eğer nasıl analiz yapacağınızı bilmiyorsanız en azından şirketin geçmiş yıllarda yatırımcılarına ne kadar kar payı ödediğini ve hisse senedi değerinin yatırım yapmayı planladığınız süre içindeki değişimini grafiklerde seyredebilirsiniz.
Risk sevmediğinizi kabul ederek bu iki grafikle ilgili şunları söyleyebilirim. Eğer şirketin hissedarlarına ödediği kar payından memnunsanız, hisse senedi fiyatı grafiğinde dalgalanmanın en düşük olduğu şirketi tercih edebilirsiniz. Böylelikle sadece kar paylarından kazanmış olursunuz ancak hisse senedi alım-satımından yüksek kar/zarar elde etmezsiniz. Riskleri kabul ediyorsanız hisse senedi fiyatlarının uzun vadede yükseldiği şirketleri değerlendirebilirsiniz. Ancak unutmayın serbest piyasada artan hisse senedi fiyatları azala da bilir.
Eğer ciddi yatırımlar yapmayı düşünüyorsanız o zaman daha dikkatli olmanız gerekir. Temel analiz, teknik analiz gibi konularda bilgi sahibi olmanız şirket seçerken sizi daha özgür bırakacaktır. Daha sonrasında ise para yönetimi ve yatırım psikolojisi gibi konularda kendinizi eğitmeniz gerekir.
Velhasıl Çiftlik Bank gibi itibarının ne olduğu belli olmayan, SPK ve benzeri kurumların tanımadığı yerlere yatırım yapmak parayı savurmak anlamına gelebilir. Stratejiniz yoksa, analiz yapmadıysanız paranızı sadece savurmuş olursunuz. Yatırım ciddi ve dikkat isteyen bir iştir. Yatırım stratejisini, risk miktarını, yatırım süresini belirlemeden ve analiz yapmadan yatırım yapmak oldukça tehlikelidir. Eğer bunları yapabilecek durumda değilseniz de bir profesyonelden destek alabilirsiniz. Daha ciddi bir iş olacaktır.
İyi yatırmalar...