Ürdün’de 5,1 milyon kayıtlı seçmenden seçimlere katılım yüzde 32 oranındaydı. Yine de bu oran 2020 yılı seçimlerinde yüzde 29’luk katılıma göre bir miktar yüksek. Seçimlere düşük katılım, hâliyle seçimlerin meşruiyetinin sorgulanmasına yol açıyor. Seçimlere düşük katılımın arkasında ise ülke ekonomisindeki güçlükler, artan fiyatlar ve yüksek enflasyon, işsizliğin yüzde 21’leri aşması, gelir dağılımındaki adaletsizlik vb. sosyo-ekonomik sorunları tetiklemesi bulunuyor. Birde vatandaşların yüzde 48’inin daha iyi hayat şartlarına kavuşmak için ülkelerini terk etmeyi düşünmeleri de cabası. Tüm bu gelişmeler, Ürdün’de siyaset kurumuna güvenin oldukça düştüğüne yorumlanıyor.

Ürdün’ün yanı başındaki Gazze’nin işgali ve sosyo-ekonomik sorunlar, 10 Eylül seçimlerinde siyasal İslamcıların oylarını arttırmasının nedenleri arasında. Ürdün’de Müslüman Kardeşler’in siyasi kanadı İslam Eylem Cephesi Partisi, seçim sonuçlarına göre Parlamento’nun 138 sandalyesinden 31’ini kazanarak oyların yüzde 22,5’ini aldı. Hâl bu ki İslam Eylem Cephesi Partisi 2016’da 5, 2020 seçimlerinde de 10 sandalye kazanmıştı. Ürdün’de siyaset kurumundan ümidini kesenler katılmayarak bir nevî seçimleri boykot ederlerken, seçimlere katılanların büyük bölümü de İslam Eylem Cephesi Partisi’ni tercih ederek yeni arayışta olduklarını gösterdiler. Ayrıca İsrail’in Gazze, Lübnan, İran ve Yemen’e saldırılarının da seçmenleri siya-sal İslamcılara yönlendirdiği anlaşılıyor.

Diğer taraftan Ürdün’de yönetim destekli reformlar da mevcut. “Kraliyet Komitesi’nin 2023’teki Siyasî Sistemin Modernizasyonu”nun uygulamaya konul-masıyla seçimlere katılımın 2028’de yüzde 50’lilere, 2032’de yüzde 65’lere ulaşması hedefleniyor. Ancak “2014, 2016 ve 2022’de yapılan Anayasa değişiklikleriyle, hükümetin yetkilerinin zayıfladığı ve Kraliyet yönetiminin yetkilerinin geniş-lediği” savunuluyor. Hatta bu değişikliklerin muhtevasının, Ürdün’ü “Anayasal Monarşi şeklinde tanımlayan 1952 Ana-yasası’yla çeliştiği” iddia ediliyor.

Ürdün’de her ne kadar “Seçim Kanunu ve Siyasî Partiler Kanunu”nda reformlar yapılsa da, ülkedeki siyasî tutuklamalar, ifade özgürlüğü, internet kullanımının kısıtlanması, Siber Suç Kanunu”ndan duyulan rahat-sızlıklar giderilebilmiş değil. Dolayısıyla “Siyasî Sistemin Modernizasyonunun bir siyasî mühendislik” girişimi olduğuna dair eleştiriliyor.

Birde yönetim çevrelerince, seçimleri İslam Eylem Cephesi Partisi’nin kazanmasının “Siyasî Sistemin Modernizasyonu’ndaki seçim tarafsızlığının işlediğini” gösteriyor. Fakat İslam Eylem Cephesi Partisi’nin elde ettiği başarı, Parlamento’da çoğunluğu sağlamak ve niteliksel değişim için yetersiz.

Bununla birlikte seçimlere düşük katılım, sosyo-ekonomik sorunlar, gençlerin yurtdışına göç etme arzuları ve siyasete güvenin sağlanması girişimleri vb. durumlar Ürdün’de 1956’daki gibi Parlamento hükümeti kurulmasında fırsatlar sunabilir. Bunun başarılması için de yönetimin, halkı sınırlayan kanunları gözden geçirmesi ile siyaset kurumuna güveni yeniden kazandırması gerekiyor. Yine sosyo-ekonomik dönüşümün gerçekleştirilerek, düşük gelirli ve marjinal gruplar için sosyal destek verilmesi lazımdır. Şeffaflığın yerine getirilmesi, yolsuzluk ve yoksulluğun önlenmesi muhtelif toplumsal kesimlerin reformlara vereceği desteği arttıracaktır.

İsrail işgal, saldırı, suikast ve tehditlerle bölge ülkelerinde, Müslüman Kardeşler gibi siyasal İslamcı hareketleri kendi eliyle güçlendiriyor. Ürdün’de İslam Eylem Cephesi Partisi’nin ülkenin sorunlarını çözecek gündeminin olup olmadığını, görevine başlayacak yeni Parlamento’da göreceğiz.