Türkiye HTŞ liderinin Şam’ı feth etmesi noktasında önünü kesmedi, sessiz kalarak bir nevi destek oldu. Colani’nin 13 gün gibi kısa sürede rejimi devirip Suriye’yi teslim alması en önemli gelişme oldu.
Rusya’nın oynadığı rolde önemli, Trump‘ın Ukrayna’ya bakışındaki değişikliği yakalamasıyla çıkış yolunu Suriye’den ayrılmakta buldu. Askerlerini Lazkiye limanı dahil geri çekiyor. Trump’ın, Ukrayna-Rusya Savaşı’nın barış masasında sonlandırmak için, elinden geleni yapacağına inanan Putin Suriye’den sessizce çekildi. Çekilme kararı sonrası, Esed’in kaybettiğini ve HTŞ’nin kazandığını Esed’e ilk defa belki Rus yetkililer duyurdu ve ikna etme vazifesini üstlendi. Esed’e ailesiyle birlikte sığınma hakkı veren, Rusya, Ukrayna kazanımı ile birlikte Esed’i de yanına alarak, Rus gizli servisi elemanlarının yardımı ile muhaliflerin eline geçmesini de önlemiş oldu. Esed’e ‘’direnirsin seni koruyamayız, muhalifler yakalarsa sonun ölüm olacaktır, ayrıca ailende yok olacak’’ mesajını verdiler. Esed mesajı anladı. HTŞ Şam’ı aldığı haberi gelene kadar bekleyerek, Rusya’nın ikna metodunu kullanması sonucu ailesiyle birlikte Rusya’ya sığınmış ve Rusya Bankalarının kasasına 135 milyar $ gibi bir para girmişti. Rusya Ukrayna’ya batı ve ABD’nin yardımını keseceği garantisini aldığını düşünerek Suriye’den çekildi ve sonrasında Esed’i koz olarak kullanabilir.
Amerika, Suriye’deki petrol rezervlerinin olduğu bölgelerdeki daha önce eğit-donat uyguladığı PKK/YPG/SDG unsurlarından vaz geçmiyor. Biden dönemi devam etseydi bölgede Amerikan destekli SDG ile SMO arasında ciddi çatışmaların olacağı ve bölgenin ateş çemberine dönüşeceğini söyleyebilirdik. Trump bölgedeki Amerika vatandaşlarına Suriye’yi terk etmesini isterken, bölgedeki Amerikan askerlerinin varlığının ve onların kılına zarar gelmemesi noktasındaki açıklamaları dikkatle izleniyor. Colani de SDG’nin silah bırakmasını istiyor çünkü Suriye’nin yer altı zenginlikleri bu bölgede. Pentagon ise SDG den hala vaz geçmiş değil. Ankara ile bu konuda görüşmeler devam ediyor açıklaması yapıyor. Trump Suriye’de çok fazla kalmak istemiyor, fakat Pentagon ile görüş ayrılığı devam etmekte. Pentagon ısrarla bölgede kalarak, İsrail’in güvenliğinin sağlama almayı düşünüyor. Muhaliflerle SDG arasındaki ateşkes bir süre daha uzatıldı. Pentagon DEAŞ ile SDG’nin savaştığı fikrinde buna rağmen bölgede DEAŞ kalmadı. Bazı SDG üyeleri DEAŞ elbisesi giyerek ve bayrağını taşıyarak negatif propaganda yapıyor şeklinde, bölgeden haberler de geliyor. Bu konuda Türkiye kararlı bir şekilde bölgede PKK ve onun uzantılarını istemiyor.
İran, Hizbullah’ı İsrail-Lübnan savaşı sırasında askerlerini cepheye sürmüştü. Ayrıca Hizbullah’ın ana gövdesini oluşturan liderlerinin İsrail’in nokta atışlarıyla öldürülmesi sonrası İran, Suriye’de çekimser kaldı ve sahada olmamayı tercih etti. Bununla birlikte Trump‘ın İran’ın nükleer başlıklı bomba üretimi ve uranyum zenginleştirilmesi konularında başkanlığı döneminde sıkıntıya sokacağı ve sıkıştıracağını söylemek mümkün.
Rusya’nın Ukrayna kazanımı nedeniyle Suriye’den çekilmesi, İran’ın vekillerinin yetersiz oluşu nedeniyle sessiz kalması, Türkiye’nin SDG konusundaki ısrarı nedeni ile sahada taşlar yerine oturmadı. İsrail Golan tepelerine ilhak etti ve yayılmaya devam ediyor. Türkiye ise güvenli bir tampon bölge oluşturmayı istiyor. Colani de tam bağımsız Suriye kurulsun istiyor. Türkiye güney sınırından teröristlerin sızmalarına engel olmak için, Zeytin Dalı, Barış Pınarı, Fırat Kalkanı gibi harekâtlar yaptı, bu durum YPG unsurların temizlenmesi içindi. Fakat askerimizin uzun yıllar bölgede kalması mümkün değil. Geçici Suriye devlet başbakanı El Beşir ve HTŞ lideri Colani ile tampon bölge konusunda masada görüşmeler yapılabilir. Türkiye’nin bölgede askeri varlığını devam ettirmesi yönünde bir anlaşma zemini olur mu? HTŞ buna izin verir mi? Colani, özellikle silah bırakmaları noktasında SDG’yi her fırsatta uyarıyor. ‘’Türkiye’yi hedef alan herhangi bir grubun Suriye’de varlığına izin vermeyeceğiz’’ diye de ekliyor. Aynel Arap, Mümbiç, Rakka ve Deyrizor da hilal şeklinde bir püskürtme savaşının SMO ile SDG arasında olması bekleniyor. SDG ve elemanlarının Irak’ın kuzeyine doğru çekilmeleri yada silah bırakmaları istenecek. Ayrıca İsrail’i de Golan tepelerinden ayrılması içinde Colani uyardı. BM ede şikâyet etti. Bölgenin ve konunun hassasiyeti devam ediyor…