Hayat pahalılığı ve yoksulluk arttı. İktidar 2024 yılında yaptığı gibi 2025 yılında da enflasyonun yükünü çalışan ve emeklilere yükleyecek.

Çalışanlar ve emekliler için 2025 yılının da çok kötü geçeceği şimdiden belli oldu. Bunu asgarî ücrete yapılan zamla görmek mümkün. Türk-İş’in Aralık 2024 için belirlediği açlık sınırı 21 bin 83 lira. İşçi temsilcilerinin katılmadığı 2025 yılı için belirlen asgarî ücret ise 22 bin 104 lira. Asgari ücretliler yeni yılda açlık sınırının bin lira üzerinde maaş alacak, ama Şubat veya Mart ayında ücretleri açlık sınırının altında kalacak. Son yıllarda asgarî ücret ortalama ücret hâline geldi.

Vergi artışları yüzde 44, enflasyon yüzde 47 olurken, asgarî ücretliye yüzde 30, memur ve emeklilere yüzde 17 zam yapılması ücret adaletsizliğini daha da artıracak. İnsanlar 2025’te daha aç daha yoksul duruma düşecek. 

Aynı durum düşük emekli maaşı alanlar için de geçerli. Daha önce asgarî ücretin üzerinde alan emeklilerin büyük kesimi hem açlık sınırının hem de asgarî ücretin altında maaşa mahkûm edildi. İktidar yanlış ve adaletsiz ücret politikası ile sistemi bozdu. İcat edilen “kök ücret” uygulamasının altından kalkamıyor. İktidar yine torba kanunla en düşük emekli maaşı için yeni bir düzenlemeyi Meclis’e getirecek. Öyle görünüyor ki, emekli ücret farkını önümüzdeki ay ancak alabilecek.

***

2008’de çıkan kanun, adaletsizliği arttırdı

2008 yılından bu yana aylık bağlama oranını düşürmesiyle emekliler arasında ciddi farklar oluşurken memur emekli aylıklarının dahi asgarî ücretin altına gerilediği bir dönem yaşanmıştı. Bu durum her yıl emekli ve yeni emekli olacaklar için daha kötüye gidiyor. 

Anlaşılan o ki, geçen yıl olduğu gibi bu yılda emekli ve çalışanın yüzü gülmeyecek. Çalışanların enflasyonun altında ezdirilmeyeceği söylenirken, inim inim inletilecek. Kemerde sıkıla sıkıla delik kalmadı.

Memur emeklilerinde de durum aynı. 2002 yılında ortalama memur maaşı oranı yüzde 87 iken bu oran yüzde 41’e geriledi. Memura verilen 8 bin liralık seyyanen para, emekliye verilmediği için ücretler arasındaki makas daha artarak devam ediyor. Bu da insanların emekli olmasını engelliyor. Netice itibariyle işsizlikte artıyor.

Emekli ve çalışanlar gibi Bağ-Kur’lu, çiftçi, üretici ve esnaf da geçen yıl ekonomik olarak zor bir yıl geçirdi, 2025’te bu kesimler için daha zor bir yıl olacak. Bu şimdiden belli. Bu kesimlere seçim öncesi verilen sözler tutulmadı. 

EYT düzenlemesinin sağlanması, 3600 Ek Gösterge’den yararlanamayanlara bu hakkın verilmesi, Bağ-Kur tescil ve esnaf prim gün sayısının 7200’e düşürülmesi, ehliyet affı, memur disiplin affı, üniversiteli işçilerin statü değişikliği gibi konular da 2025’e kalan problemler arasında…

***

Allah böyle bir yıl daha yaşatmasın!

2024 emekli yılı ilân edilmişti. Emekli en çok da geçen yıl ezildi. Sefalet ücretine mahkûm oldu. Bu yıl da böyle olacak.

Emekli yılında olması gereken emeklinin refah seviyesini daha arttırmak olması gerekenken tam tersi oldu. Bunu en güzel anlatan da emeklilerin  “Emekliler Yılı”nın sona erişini lokma döktürerek kutlaması oldu. Emeklilerin, “Allah böyle bir Emekliler Yılı’nı düşmanımıza bile yaşatmasın” sözleri iktidarın uyguladığı ücret politikasının kötü olduğunu en iyi anlatan dua oldu.

Dolayısıyla tablo pek iç açıcı görünmüyor. İktidarın söyledikleri ile yaptıkları arasındaki derin uçuruma; sorunları çözüme kavuşturmadaki yetersizlik ve 2024’ten 2025’e devreden iç ve dış problemleri de ekleyince yeni senenin çetin geçeceği şimdiden görülüyor.