İnsan hayatının sağlıklı ve huzurlu şekilde devamı için, Rahmanî bir nimet olan, sağlam vücudun sembolü, problemsiz bir solunum mekanizmasıdır.
İrademiz dışında çalışan bu sistemle, günde ortalama 26.000 solunum hareketi gerçekleşmektedir. Solunum sisteminin fizyolojik aktivitesi, göğüs ve karın boşluğunu birbirinden ayıran diyafram kasının faaliyeti ve yaradılış mu’cizesinin otomatik bağlantılarıyla düzenli olarak devam etmektedir. Diyafram kası 1 cm. aşağıya genişlemesiyle, göğüs kapasitesi yaklaşık 270 cm³ artar ve akciğerlere giren hava miktarı aynı değerde çoğalmaktadır. Çok karmaşık bir sistem ve muhteşem bir organize ile, fonksiyonlarını sürdüren solunum sistemi, kaburgalar arası kaslar, diyafram, akciğer dokusu ve bronşların birbirine bağlı olduğu, İlâhî bir mekanizma olarak düzenlenmiştir. Alınan oksijenin, akciğerlerdeki hava keseciklerinde (alveoller), karbondioksit ile ters yönde yer değiştirerek, kana karışması, akılları hayran edecek ve milimetrik bir değişimin, sağlığı olumsuz etkileyeceği hassasiyetindeki bir yaradılış mu’cizesidir.
Vücut binasının havalandırma sistemleri sigara, alkol, ekolojik dengenin bozulması ve atmosferdeki hava kirlenmesine bağlı olarak, son zamanlarda gittikçe artan ve İsm-i Kuddûs’ün sırlarından uzak hayat uygulamalarından, olumsuz etkilenerek, huzur ve sağlığı tahribata uğramıştır. Mikrobik, fizikî ve kimyevî etkilerin sebep olduğu hastalıkların meydana gelmesi, hayatın kalite ve huzurunun bozulması, şahsî hijyen kurallarına ve solunumu geliştirici egzersizlere yeteri kadar uyulmaması sonucundan kaynaklanmaktadır. Unutulmaması gereken bir gerçek de, hayatın huzur ve kalitesinin düzenlenmesi, programlı, yorucu olmayan solunum egzersizleri ve jimnastik hareketleriyle gerçekleştirilen, fizikî güçlenmenin devam ettirilmesine bağlıdır. Solunum egzersizleriyle kasların gevşemesi ve solunumun çeşitli devrelerini kontrol etmek için, bu hareketleri öğrenerek, güvenli şekilde devam ettirmek, başarılı ve huzurlu sonuca ulaştıracaktır.
Solunum sisteminin sağlıklı halde fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için, faydalı birkaç egzersizin yapılışını tarif etmek faydalı olacaktır. 1) Parmaklar birbirine dokunacak şekilde, eller göbeğin üzerinde, ayağa kalkılır; dudaklar ıslık çalacak gibi olacak şekilde, derin nefes alınır. Her nefes verişten sonra, kalan havayı dışarı çıkarmak için, karın üzerine yukarıya doğru bastırılır. 2) Başparmaklar, son kaburgalara dayalı olarak, eller göğüs üzerinde bir sandalyeye oturulur; derin nefes alınır. Akciğer temellerinden havayı dışarı atmak için, kaburgalara bastırılarak nefes verilir. 3) Sol el göğüs üzerinde, sağ el karın üzerinde olacak şekilde yere yatılır, nefes alınır, karın üzerine yukarıya doğru bastırılarak nefes verilir. 4) Sol el karın üzerinde, sağ el göğüs üzerinde, dizler kırık, ayaklar yere dayalı olarak, yere yatılır. Topuklar kaldırılmadan, kalçaya yaklaştırılarak göğse doğru, kalçalara mümkün olduğu kadar bastırılır; derin nefes alınır. Karın üzerine yukarıya doğru bastırılarak nefes verilir. Basit olmakla birlikte bu egzersizler, akciğerlerin solunum kapasitesini geliştirir. Ayrıca solunum sisteminin koruyucu ve temizleyici sigortası, yorucu olmayan hafif öksürüklerdir. Sistemde biriken atıklar bu yolla temizlenir. Düzenli şekilde balon şişirme alışkanlığı ile de, solunum kapasitesi ve performansının artması sağlanabilir.
Solunum hareketlerinin doğru nefeslerle devam ettirilmesi ve kendi kendini kontrol etme alışkanlığıyla, yapılan solunum, şu şekilde gerçekleştirilmelidir. Hava burun deliklerinden alınırken, karın kasları gevşer, karın hafifçe şişer. Temiz hava ile dolan akciğerler, diyaframı aşağı doğru esnetir. Akciğerlerde biriken havanın boşaltılmasında ise, karın kasları içeri doğru gevşeyerek, diyaframın yukarı kalkmasıyla gerçekleşir. “Nefes alma tekniklerinin en basit, ama en önemli olanı, KARIN-GÖĞÜS nefesidir. Bu nefes tekniği, akciğerleri tam kapasite ile çalıştırarak, beyin ve bütün vücudun, oksijen ve hayat enerjisi ile beslenmesini sağlar. Ayrıca YARI KÖRÜK nefesi metodu, doğru uygulandığında, bütün solunum sisteminizi; burun, sinüsler ve akciğerleri temizler. İçinizdeki sağlıklı ve canlı ışıltı, yüzünüze yansır. Kandaki oksijen miktarı artar. Karın kaslarının sıkıştırılması; karaciğer, dalak, pankreas, mide ve kalbe masaj etkisi yaparak bütün vücudu canlandırır. Karın kasları güçlenir, sindirim kolaylaşır. Zihin canlanır. Sindirim sistemi, kan dolaşımı, sinir sistemi ve solunum sistemi iyi çalışır.” 1
Kullanılan her cihazın en verimli şekilde, yıpranmadan ve uzun ömürlü çalıştırılması ilkesinden hareketle, solunum sistemi faaliyetinin sağlıklı devam ettirilmesi de, dikkat ve sabırlı sebat gerektirir. ‘Nefes alıp gidiyoruz, problem yok’ dememek lâzımdır. Sağlıklı vücut ve iç organların sağlıklı fizyolojisi için, önemli ve gayet kolay iki solunum egzersiz metodu uygulamasını anlatmak faydalı olacaktır. Birinci egzersiz metodunda “Karından göğse üç derin nefes; sırtüstü yere uzanın. Ellerinizi karnınızın üstüne koyun. İlk önce nefes vererek akciğerlerinizi tamamen boşaltın. Derin bir nefes alın. Nefes alırken ilk önce karnınızı, sonra göğsünüzü hava ile doldurun. Göğüs kafesinizin genişlediğini hissedin. Bu arada omuzlarınızı hafifçe arkaya doğru yaslayın. Nefesinizi 10 saniye tutun. Sonra yavaş yavaş bırakın. Nefes verirken karın kaslarını sıkın, göğüs kafesinizin küçüldüğünü hissedin. Bu arada omuzlarınızı hafifçe öne doğru eğin. Normal nefes alıp vererek, 5 saniye kadar dinlenin. Sonra tekrar derin nefes alın. Aralarda dinlenerek, bu hareketi üç defa tekrarlayın.
İç organların sağlığı için, Yan körük nefesi ise; sol yanınız üzerinde yere uzanın. Sağ kolunuzu, sağ kalçanızın üzerine uzatın. Derin nefes alırken, vücudunuzu geriye esnetin, karın kaslarınızı gevşeterek, havayı akciğerlerin alt bölgesinden, yukarıya doğru doldurun ve nefes verirken aniden vücudunuzu öne eğerek, nefesinizi boşaltın. Ara vermeden bu nefesi en az altı defa tekrarlayın. Daha sonra vücudunuzun sağ tarafına uzanın. Aynı hareketi tekrarlayın.” 2
SAĞLICAKLA KALIN.
Dipnotlar:
1) Lourdes J. D. ÇABUK, Yüz Yogası, s. 63, Kaknüs Yayınları 2014.
2) Age. s. 66.