UNEP Food Waste 2024 gıda raporuna göre gıda israfının en büyük kaynağının evlerimiz olduğu ortaya konulmuş. İkinci sıradaki yiyecek sektörü bile evlerdeki gıda israfının yarısından daha azını israf etmiş.
UNEP 2021 raporuna göre ise 214 ülke arasında 15. sırada gıda israfının en fazla yaşandığı ülkeler arasında yer alan Türkiye’de, 2020’de yapılan araştırma her yıl 18,1 milyon ton gıda israf edildiğini ortaya koyuyor. Çöplerdeki atık miktarının yüzde 52’sini gıdanın oluşturduğu Türkiye’de, günlük 4,9 milyon ekmek israf ediliyor. 1
Kur’ân-ı Kerîm’de Yüce Yaratıcımız: “Şüphe yok ki Allah (cc), israf edenleri sevmez”2 ve diğer bir ayette de “Onlar, harcadıklarında ne israf ne de cimrilik edenlerdir. Onların harcamaları, bu ikisi arası dengeli bir harcamadır’’ demektedir.3 İlgili araştırmaya ve Kur’ân’daki bu hükümlere baktığımızda aradaki çelişki çok açık bir biçimde görülüyor.
Yaşantımızda, konuşmalarımızda, atasözlerimizde ekmek üzerine söylenmiş birçok deyim, tamlama vardır. Ekmek parası, ekmek kapısı, ekmek teknesi, ekmek aslanın midesinde, ekmek düşmanı, ekmeği ile oynamak, ekmeğinden etmek, ekmeğini taştan çıkarmak vb.
Atasözlerimize baktığımızda ise, birçoğunda bir kültür yatmaktadır. Mesela; “Emeksiz yemek olmaz.” Çalışmayan, bir uğraş vermeyen, alın teri dökmeyen kişi verim elde edemez anlamındaki atasözü. “Toprağı işleyen ekmeği dişler”, “Osmanlı’nın ekmeği dizindedir” atasözlerine baktığımızda aklımıza gelen; işlerimizin başarılı olması için kendimize ayırdığımız zaman çok olmamalıdır. İşlerimize ne kadar ağırlık verirsek o kadar başarılı oluruz.
Hiçbir şeyde israf yapmadığımız gibi özellikle ekmek konusunda da israf yapmamak gerekir.
Dipnotlar:
1- https://www.aa.com.tr
2- A’raf: 31.
3- Furkan: 67.