İman; bir şeyi gönül huzuru ile benimseme, içten ve yürekten inanmadır. İslâm'a göre iman, Peygamber Efendimizin (asm) Yüce Allah'tan getirdiklerinin doğru olduğunu kabul edip, onlara gönülden inanmak ve gereklerini yerine getirmektir.
İman doğruluktur, ilimdir, güzel ahlaktır… Zira, “Hürriyet imanın hassasıdır [özelliğidir.]”1 Ve ilim, Rabbimizin Alîm, Habîr esmalarına dayanır.
Evet, iman gözümüzün önündedir: “Kesin olarak iman edenler için yeryüzünde nice deliller, belgeler vardır. Kendi nefislerinizde, iç dünyalarınızda da böyle deliller vardır. Hâlâ görmez misiniz?”2 “Onlara gerek içinde yaşadıkları âlemin her tarafında, gerekse kendi nefislerinde ayetlerimizi, belgelerimizi göstereceğiz tâ ki, Kur'ân'ın hak olduğu onlara iyice açıklanmış olsun. Rabbinin herşeye şahit olması yetmez mi?"3 gibi, binlerce ayete dayanır. Evet, akıl, kalp, vicdan, idrak, şuur gibi duyguların ve latifelerin de payı vardır. Bir yemek mideden muhtelif sinirlere girip taksim edilip tevzî olunuyor. İlimle gelen iman meseleleri dahi, akıl midesine girdikten sonra, derecesine göre ruh, kalp, sır, nefis ve hâkeza, latifeler kendine göre birer hisse alır, emer. Eğer onların hissesi olmazsa böyle bir iman noksandır.
Evet, tahkikî imana vahyin ışığıyla gidilir. Zira, göz güneş olmaksızın göremediği gibi, kalb ve akıl da vahyin nuru olmaksızın hakikati göremez. Her şeyi Allah’a dayandırmakla beraber, her şeyin üstünde bulunan uluhiyetin mühürlerini, rububiyetinin damgalarını ve kaleminin ince nakışlarını, O’nun sonsuz isim ve sıfatlarını bu yansımalarda okuyarak O’nu bilmek, tanımak, O’nu kabul etmek, O’na inanmaktır. Aynı şekilde, sair iman esaslarını da tahkik ile inceleyip, araştırıp ilim ve tefekkür süzgecinden geçirdikten sonra kabul etmektir.
Kur’ân’dan alınan marifetle, daimî huzuru elde eder. O zaman, her şey marifeti yani Allah’ın isim ve sıfatlarını bildiren bir ayna olur.
Dipnotlar:
1- Münazarat, s. 59.; 2-Zâriyat Suresi: 20; 3-Fussılet Suresi: 53.