Yoğu gündemde Ankara Beştepe’de yapılan ve harcamalarıyla gündemden düşmeyen “Ak Saray”ın harcama ve israf rakamları ortaya çıkıyor.
Saray’da Genelkurmay’daki operasyon merkezi benzeri 143 ekranlı gizli ve özel “canlı yayın merkezi” bunlardan biri.
Meclis Plân ve Bütçe Komisyonu’ndaki 2015 yılı bütçesi görüşmelerinde başta Mâliye Bakanı olmak üzere bazı bakanlar Sarayın yapım mâliyetini önce 1 milyar 370 milyon olarak açıkladılar. Ardından tefrişatla birlikte gerçek mâliyetinin bu rakamın onlarca katı olduğuna dair haberler çıktı. Halen, hesaplanabilir mâliyetin 5-6 milyar (katrilyon) liradan 15-20 milyara varacağı hesaplamalarına dair hiçbir resmî merciden kamuoyunu aydınlatıcı bir bilgi gelmiş değil.
İSTİFHAMLAR ÇOĞALIYOR
Öncelikle Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ), “kamusal ve kişisel zarar ve gizlilik” ve “haksız rekabet ve kazanca neden olacağı” gerekçesiyle bilgi vermemekte direnmesi garabeti sergileniyor. “Bilgi edinme hakkı” çerçevesinde konuyu yargıya taşıyan Mimarlar Odası Ankara Şubesi’ne karşı savunmasında TOKİ’nin, “Bilgi ve belgelerin açıklanması halinde kamu ve ekonomi zarar göreceğinden kanun kapsamı dışında tutulmuştur” diye bilgi vermekten kaçınması istifhamları arttırıyor…
Diğer yandan, Saray’ın aylık elektrik, su, doğalgaz, ısıtma, soğutma ve temizlik gibi sabit giderlerinin 21 milyon lirayı bulduğunun faturalarla ortaya konulmasına da hiçbir mâkul açıklama yok.
Mesela Saray’ın en son elektrik faturasının 100 bin nüfuslu bir şehrin harcamasına bedel 1 milyon 149 bin (bir triyon 149 bin milyon) lira (yaklaşık 1,2 milyon lira) olduğu ve ödeme tarihi geçtiği için gecikme faizi olarak 106 bin lira kesildiği haberi medyada yer aldı. Saray’ın fatura bilgisinin medyaya sızdırılması karşısında Başbakanlık personelinin evine gönderilmeden sorgulandığı yazılıyor.
İç ve dış temizlik maliyetinin aylık ortalama 8 milyon, yıllık 104 milyon, aylık peyzaj bakım maliyetinin ise 9 milyon lira olduğu rivayet ediliyor.
Keza bir sezonluk doğalgazla ısıtma bedelinin 8 bin 333 haneye bedel Bayburt’un tamamını ısıtacak 10 milyon, yıllık sıcak su bedelinin 2 milyon, altı aylık soğutma bedelinin yaklaşık 4 bin kişinin asgari ücretine bedel 3 milyon 600 bin lirayı bulduğu belirtiliyor.
Harcama ve israf rakamları bununla bitmiyor. Örneğin, Saray’ın kamera, aktif cihazlar ve izleme üniteleri ile güvenliğine 50’şer milyon dolar harcandığı belirlenmiş.
Tefrişatın, altından tuvaletin, banyonun, oturma koltuklarının mâliyetinin 2,5 milyara vardığı hesaplanmış. Güvenlikli camlara 701 milyon harcanmış.
KAMUOYU AYDINLATILMALI
Bir diğer iddia, işveren ve işçilerden kesilen primlerle oluşturulan İşsizlik Sigorta Fonu’nda biriken 80 milyar liranın 60 milyarının devletin iç borçlanma senetlerine aktarılarak Saray’a sarf edildiği.
Bu arada Saray’ın elektrik ve doğal gaz giderleri üzerinden karbon ayak izini hesaplayan Mimarlar Odası Ankara Şubesi Kent izleme Merkezi’nin “kirlilik mâliyeti”ne dair çarpıcı tesbitlerine hiçbir cevap verilmiş değil. Sarayın bir yıllık sera gazı salınımının 4,5 milyon ton çöpün yahut 2526 aracın yaydığı sera gazına, yıllık karbondioksit salımının 313 bin 890 akkor ampulün veya 500 bin mutfak tüpünün kullanımıyla açığa çıkan ve 39 bin 804 dekarlıkr ormanın bir yıl boyunca ihtiyacı olan miktara ulaşacağı iddialarına da açıklık getirilmemiş.
En son Çankaya Köşkü’ndeki 718 personele karşılık, 1165 odalı Saray’da çalışan kişi sayısının dört kat artıp 2700 kişiye vardığı tesbit edilmiş.
Ne var ki, bütün bu harcamalar ve israf başka gündemlerle gündemden kaçırılıyor. Bu durum beraberinde birçok soru getiriyor.
Gerçekten, Saray’ın mâliyet rakamları neden verilmiyor? Neden mâliyeti ve harcamaları açıklamıyor? Seçim öncesi fahiş harcamalara gelecek tepkiden mi çekiniliyor?
En azından spekülasyonlara son vermek adına kamuoyunun aydınlatılması gerekmiyor mu?