Tarihçe-i Hayat - page 222

6. Hasm›n›z ve ‹slâmiyet düflman› ‹ngiliz, dinde-
ki kay›ts›zl›¤›n›zdan pek fazla istifade ettiler ve edi-
yorlar. Hatta diyebilirim ki, Yunan kadar ‹slâma za-
rar veren, dinde ihmalinizden istifade eden insan-
lard›r. Maslahat-› ‹slâmiye ve selâmet-i millet nam›-
na, bu ihmali a’male tebdil etmeniz gerektir. Görü-
lüyor ki, ‹ttihatç›lar›n o kadar azim ve sebat ve fe-
dakârl›klar›yla, hatta ‹slâm›n flu intibah›na da sebep
olduklar› hâlde, bir k›sm› dinde lâubalîlik tavr›n›
gösterdikleri için, dahildeki milletten nefret ve tez-
yif gördüler. Hariçteki ‹slâmlar, dindeki ihmallerini
görmedikleri için, onlara takdir ve hürmet verdiler
ve veriyorlar.
7. Âlem-i küfür, bütün vesaitiyle ve medeniyetiy-
le, felsefesiyle, fünunuyla, misyonerleriyle âlem-i
‹slâma hücum ve maddeten uzun zamandan beri
galebe ettikleri hâlde, âlem-i ‹slâma dinen galebe
edemedi. Ve dahilî bütün firak-› dâlle-i ‹slâmiye, bi-
rer kemmiye-i kalile-i muz›rra suretinde mahkûm
kald›¤› ve ‹slâmiyet, metanetini ve salâbetini sünnet
ve cemaatle muhafaza eyledi¤i bir zamanda, lâuba-
liyâne Avrupa medeniyet-i habisesinden süzülen
bir cereyan-› bid’akârâne, sinesinde yer tutamaz.
Demek, âlem-i ‹slâm içinde mühim ve ink›lâpvari
bir ifl görmek, ‹slâmiyetin desatirine ink›yat ile ola-
bilir, baflka olamaz, hem olmam›fl; olmufl ise, ça-
buk ölüp, sönmüfl.
âlem-i ‹slâm: ‹slâm âlemi, ‹slâm
dünyas›.
âlem-i küfür: küfür dünyas›.
a’mal: yap›lan, uygulanan fleyler.
azim: niyetli, kesin kararl›.
cemaat: topluluk, aralar›nda çe-
flitli ba¤lar bulunan insanlar top-
lulu¤u.
cereyan-› bid’akârâne: dinin as-
l›nda olmayan, sonradan ihdas
edilen âdetleri dine sokuflturma-
ya çal›flarak, dine zarar verme ha-
reketi.
dâhil: içerisi, içinde bulunulan ül-
ke.
dâhilî: içe ait; yurt içi.
desatir: düsturlar, kaideler.
dinen: din bak›m›ndan, diyanet
noktas›ndan, dince.
fedakâr: kendini veya flahsî men-
faatlerini hiçe sayan, feda eden.
felsefe: hayat tarz›, yaflama flekli
ile ilgili düflünce.
firak-› dâlle-i ‹slâmiyet: ‹slâm
içinde ç›kan dalâlet f›rkalar›, ‹slâ-
miyetten ayr›lan gruplar.
fünun: fenler.
galebe: galip gelme, üstünlük.
hariç: d›flar›.
has›m: muhalif, karfl› taraf, düfl-
man.
hürmet: fleref; sayg›.
ihmal: ehemmiyet vermeme,
mühimsememe, önemsememe,
gereken ilgi ve önemi gerekti¤i
flekilde göstermeme.
ink›lâpvari: ink›lâba benzer de¤i-
flim, ink›lâp gibi.
ink›yat: boyun e¤me, ba¤lanma,
teslim olma.
intibah: uyan›fl.
istifade: faydalanma, yararlan-
ma, yarar sa¤lama.
kay›t: endifle, telâfl, tasa, kayg›,
gaile.
kemmiye-i kalile-i muz›rra: az
miktarda zarar veren.
222 | BED‹ÜZZAMAN SA‹D NURSÎ ‹LK HAYATI
lâubalîlik: kay›ts›zl›k, önem-
sememe, sayg›s›zca.
lâubaliyâne: laubali bir flekil-
de; alâkas›z, sayg›s›z ve dik-
katsiz bir flekilde.
maddeten: maddî olarak.
mahkûm: mecbur.
maslahat-› ‹slâmiye: ‹slâmi-
yetin getirdi¤i bar›fl, düzenlik.
medeniyet: medenîlik, flehir-
lilik, uygarl›k.
medeniyet-i habise: pis, çir-
kin, kötü medeniyet.
metanet: metin olma, daya-
n›kl›l›k, sa¤laml›k.
misyoner: Hristiyanl›¤› neflre
ve tan›tmaya çal›flan kimse.
muhafaza: koruma.
mühim: önemli, ehemmiyet-
li.
nam: yerine, vekillik.
salâbet: Metanet, manevî
kuvvet, dayanma, sebat.
sebat: kararl› olma, karar›n-
dan vazgeçmeme, azimlilik.
selâmet-i millet: milletin se-
lâmeti, milletin kurtuluflu,
esenli¤i.
sine: kalp, gö¤üs, bünye,
benlik.
suret: biçim, flekil, tarz.
sünnet: Hz. Muhammed’in
(a.s.m.) Kur’ân d›fl›nda, Müslü-
manlara örnek olan mübarek
söz, fiil ve emirleri, kabulleri
veya takrirleri.
takdir: be¤enme, be¤endi¤ini
belirtme.
tebdil: de¤ifltirme, dönüfltür-
me.
tezyif: küçük düflürme.
vesait: vas›talar, sebepler.