cevap ve gayet lüzumlu bir ilim ve kur’ân’ın hik-
metli dersini gösteren kıymetli bir nüktedir.
BeŞİNCİ NüKte
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
617
(1)
p
¢Vr
Qn
’r
Gn
h p
äGn
ƒ'
ªs
°ùdG p
‘ n
Ar
Ön
ÿr
G o
êp
ôr
îo
j
ayet-i kerî-
mesindeki evsaf-ı İlâhiyeyi, sanatının mikyasçığıyla
tarif eden Hüdhüd-i süleymanî hakkındadır.
aLtıNCı NüKte
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
619
n
?r
Ñn
b o
ôr
ën
Ñr
dG n
óp
Øn
æn
d »
u
Hn
Q p
äÉn
ªp
?n
µp
d Gk
OGn
óp
e o
ôr
ën
Ñr
dG n
¿Én
c r
ƒn
d r
?o
b
(2)
Gk
On
ón
e /
¬p
?r
ãp
ªp
H Én
ær
Äp
L r
ƒn
dn
h »
u
Hn
Q o
äÉn
ªp
?n
c n
ón
Ør
æn
J r
¿n
G
“Beş kelime” ile, iki harf ile şu ayet-i kerîmedeki
nihayetsiz kelimat-ı İlâhiyeye işaret edip, kelâmdan,
kelimeden Mütekellim-i ezelî’ye yüzleri çeviren
bahr-i hakaikın bir fihristesi ve âb-ı hayatın menba
ve mehazı ve ilm-i hakikate mürşit bir nüktedir.
YeDİNCİ NüKte
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
622
Vahdetülvücut meşrebinin, bu zamanın esbab-ı
maddiye içinde boğulan insanlarına üç mühim bü-
yük zarar vereceğini izah ile, ahirinde bir sual ve
cevapla Hz. Muhyiddin’in hâdî ve makbulînden ol-
duğunu ve her kitabında muhdî ve mürşit olmadığı-
nı ve kavaid-i ehl-i sünnete muhalif sözleriyle mu-
aheze edilmemesini iş’ar edip, Muhyiddin ve Muh-
yiddin makamında bazı evliya-i azîmeye taş atanları
iskât eden, adaletperver bir mikyas-ı hakikattir.
SeKİZİNCİ NüKte
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
326
(3)
$G n
?ƒo
°Sn
QÉn
j n
?r
«?n
Y m
?n
Ón
°S p
?r
dn
G o
?r
dn
Gn
h m
In
Ón
°U p
?r
dn
G o
?r
dn
G
f
iHriST
| 1074 | Lem’aLar
âb-ı hayat:
hayat suyu; ebedî ha-
yatı kazanmayı temin eden ma-
nevî değerler.
âciz:
güçsüz, kuvvetsiz.
adaletperver:
hak üzerine hük-
meden, hak sahibine hakkını ve-
ren, adaletsever.
ahir:
son.
ayet-i kerîme:
kıymetli ve şerefli
ayet.
bahr-i hakaik:
hakikat denizi.
esbap-ı maddiye:
maddî sebep-
ler.
evliya-i azîme:
büyük velîler.
evsaf-ı İlâhîye:
Allah’ın vasıfları,
sıfatları.
fihriste:
bir şeyin içinde nelerin
bulunduğunu liste.
gayet:
son derece, çok.
hâdî:
hidayete ermiş, hak ve
doğru yolu bulmuş.
Hüdhüd-i Süleymanî:
Hz. Süley-
man’ın gizli olan su kaynaklarını
bulma, haberleşmeyi sağlama gibi
işlerde görevlendirdiği kuş.
ilm-i hakikat:
hakikat ilmi.
iskât etmek:
susturmak.
iş’ar etmek:
anlatma, bildirme.
işaret etmek:
göstermek, bildir-
mek.
izah:
açıklama.
kavaid-i ehl-i sünnet:
ehl-i sün-
net olanların kaideleri ve prensip-
leri.
kelâm:
söz, konuşma.
kelimat-ı İlâhîye:
Allah’ın sözleri.
makam:
manevî mevki, manevî
derece.
makbulîn:
kabul edilmiş olan, ge-
çerli.
mehaz:
bir şeyin aslının alındığı
yer, kaynak.
menba:
kaynak.
meşrep:
usul; manevî haz ve feyiz
alınan yol.
mikyas:
ölçü.
mikyas-ı hakikat:
hakikat ölçüsü.
misal:
örnek.
muaheze:
eleştirme, ayıplama, iti-
raz.
muhalif:
aykırılık gösteren, uyma-
yan, zıt olan.
muhdî:
hidayete getiren, iman yo-
lunu bulmakta birine vesile
olan.
mühim:
önemli.
mürşit:
doğru yolu gösteren,
irşat eden.
mütekellim-i ezelî:
ezelden
beri konuşma sıfâtına sahip
olan Allah.
nihayetsiz:
sonsuz.
nükte:
ince manalı söz; ancak
dikkatle anlaşılabilen mana.
sanat:
ustalık, hüner, marifet.
sual:
soru.
tarif etmek:
ayrıntılı olarak
anlatmak, tanıtmak, bildirmek.
Vahdetülvücut:
varlığın bir ve
tek olduğu düşüncesi; her şe-
yin bir olan Allah’ın değişik gö-
rünüşleri olduğuna inanma te-
meline dayanan tasavvufî
görüş.
1.
Göklerde ve yerdeki bütün gizlilikleri meydana çıkaran… (Neml Suresi: 25.)
2.
De ki: Rabbimin sözlerini yazmak için bütün denizler mürekkep olsa, hatta bir o kadarını
daha getirip ilâve etsek, Rabbimin sözleri tükenmeden o denizler tükenirdi. (Kehf Suresi:
109.)
3.
Milyonlar salât ve milyonlar selâm olsun sana, ey Allah’ın Resulü!
