müsebbebi Cenab-ı Hak’tan istemek için, bir vaziyet-i
marziye almaktır. Hatta çift sürmek, hazine-i rahmet ka-
pısını çalmaktır. Bu nevi dua-i fiilî, Cevvad-ı Mutlak’ın
isim ve ünvanına müteveccih olduğundan, kabule maz-
hariyeti ekseriyet-i mutlakadır.
İkinci kısım, lisan ile, kalp ile dua etmektir; eli yetişme-
diği bir kısım metalibi istemektir. Bunun en mühim cihe-
ti, en güzel gayesi, en tatlı meyvesi şudur ki: dua eden
adam anlar ki, birisi var; onun hatırat-ı kalbini işitir, her
şeye eli yetişir, her bir arzusunu yerine getirebilir, aczine
merhamet eder, fakrına medet eder.
İşte ey âciz insan ve ey fakir beşer! dua gibi hazine-i
rahmetin anahtarı ve tükenmez bir kuvvetin medarı olan
bir vesileyi elden bırakma. ona yapış; âlâyıilliyyin-i insa-
niyete çık. Bir sultan gibi, bütün kâinatın dualarını kendi
duan içine al, bir abd-i küllî ve bir vekil-i umumî gibi
(1)
o
Ú/
©n
à°r
ùn
f n
?És
jp
G
de, kâinatın güzel bir takvimi ol.
x
abd-i küllî:
bütün yaratılmışların
ibadet ve tesbihatlarını kendi şah-
sında temsil edebilen kul.
âciz:
güçsüz, zayıf.
âlâyıilliyyin-i insaniyet:
insanlığın
en yüksek derecesi.
arzu:
istek.
beşer:
insanoğlu.
Cenab-ı Hak:
Allah.
Cevad-ı Mutlak:
sonsuz cömertlik
ve iyilik sahibi Cenab-ı Hak.
cihet:
yön.
dua:
Allah’a yalvarma, isteme.
dua-i fiilî:
fiilî dua; istenilen bir şe-
yin meydana gelmesi için ge-
reken şartlara ve sebeplere
başvurma.
ekseriyet-i mutlaka:
kesin
çoğunluk.
fakir:
muhtaç.
fakr:
fakirlik.
gaye:
netice.
hatırat-ı kalp:
kalbe gelen ha-
tıralar.
hazine-i rahmet:
rahmet ha-
zinesi.
kâinat:
yaratılmış olan şeyle-
rin tamamı.
lisan:
dil; söz.
mazhariyet:
nail olma, kavuş-
ma.
medar:
sebep, vesile.
medet:
yardım.
merhamet:
acıma, şefkat gös-
terme.
metalip:
lâzım olan ihtiyaçlar.
mühim:
önemli.
müsebbep:
sebebin oluştur-
duğu şey; sonuç, netice.
müteveccih:
yönelmiş, yönel-
miş olma.
nevi:
çeşit.
sultan:
padişah.
takvim:
program, biçim.
ünvan:
isimler.
vaziyet-i marziye:
razı oluna-
cak hâl.
vekil-i umumî:
umumun na-
mına hareket eden vekil.
vesile:
sebep, vasıta.
1.
Ancak Senden yardım isteriz. (Fatiha Suresi: 5.)
Y
irmi
ü
çünCü
S
öz
| 124 |
iMan ve küfür Muvazeneleri
