Başlıktaki sorunun cevabını baştan vereyim: İkisi de. Bu yazı, bu hakikatin ispatı ve izahı mahiyetinde olacaktır.
Bazı insanlarda şöyle yanlış bir algı vardır: “Bir zaman dilimi boyunca bir kitaptan ne kadar az sayfa okursam o kitabı daha iyi anlarım.” Bu algının –en azından Risale-i Nur için– doğru olmadığını, aklî ve naklî delillerle, maddeler halinde anlamaya çalışacağız.
1) Zübeyir Gündüzalp Ağabeyimiz, “Risale-i Nur’u günlük 10 sayfa okuyan kendini muhafaza eder, 15 sayfa okuyan gayrete gelir, 20 sayfa okuyan hizmet eder.” ifadesini kullanmış. Dikkat ediniz, “şu kadar anlayarak okuyan” gibi bir ifade kullanmamış. Bu sayılarda (özellikle de “20” sayısında) bir sır olduğunu şurada yazmıştım: https://www.yeniasya.com.tr/mehmet-soydan/gunluk-okumalar_594501
Vurgulamak gerekir ki, Zübeyir Ağabey “kendini muhafaza etmek” gibi en alt limiti bile “10 sayfa” ile zikretmiş.
2) Bir kitabı daha iyi anlamak için daha yavaş okunması gerektiğini düşünenler, bu kitap Risale-i Nur Külliyatı’ndan olduğu takdirde muhtemelen bunu günde 1-2 sayfayla sınırlayacaklardır. Halbuki, Yirmi Birinci Lem’a olan İhlâs Risalesi’nin başında, hiç olmazsa 15 günde bir okunması gerektiği yazılıdır. Bu risalenin 7-8 sayfa olduğunu düşündüğümüzde, en üst sınır olan 15 güne bile böldüğümüzde, günde ortalama yarım sayfaya tekabül edecektir. Günde ortalama 1-2 sayfa okuyacaksak ve bunun ortalama yarım sayfasını İhlâs Risalesi’ne ayıracaksak, külliyatta okuyacağımız geriye kaç sayfa kalacaktır?
3) “Risale-i Nur, sair kitaplara muhalif olarak başta perdeli gidiyor; gittikçe inkişaf eder.” deniyor Şualar’da. Bu da, onun az okumakla değil, çok okumakla daha iyi anlaşılacağına bir delildir.
4) Yine Zübeyir Gündüzalp Ağabey: “Külliyatı üç defa okumadan lügate bakmaya lüzum yok.” demiştir. Bu da, özellikle yeni okumaya başlayanlar için, lügate baka baka okumanın doğru olmadığını söylemektedir. Lügate bakarak okumak, bıktırıcı da olacaktır; özellikle uzun cümleler düşünüldüğünde.
5) Risale-i Nur’u her gün ortalama birer-ikişer sayfa, ama anlayarak okuduğunu söyleyen birini düşünelim. Bir kere, bunun da ortalama yarım sayfası İhlâs Risalesi’ne gideceğinden (Bknz. 2. madde) bu kişinin bu hızla bütün külliyatı bitirmesi 10 ilâ 20 yıl gibi bir süre alacaktır. Bu kişi, uzun zamanlar geçtikçe de eski okuduklarını unutacağı için; hayatta karşılaştığı meselelere ne derece bütünlüklü bir şekilde Risale-i Nur penceresinden bakabilecektir?
6) Risale-i Nur’daki imanî bahisler, müdafaalar ve mektuplar; kendi içlerinde bölünmez bir cüz hükmündedirler. Günde 1-2 sayfa Risale-i Nur okuyan bir kişi, en kolay anlaşılan 5 sayfalık bir mektubu bile 3 günde okursa, onu bölmeksizin okumak kadar bütünlüklü idrak edemeyecektir.
***
Not: “Başörtülü Hanımefendilerin Başlarını Açma Vesveseleri” isimli üç parçalık yazı dizisinin üzerine yazdığım dördüncü “ek” kısmının, gazetede neşredilmeyip şu linkteki üçüncü yazının hemen sonuna eklendiğini belirtmek isterim: https://www.yeniasya.com.tr/mehmet-soydan/basortusu-engel-olmaz_604355