Özellikle, güvenoyu, gensoru ve bütçeyi veto etme gibi denetim yetkileri ortadan kaldırıldı. Muhalefetin sunduğu Meclis Araştırma Önergeleri içeriğine bakılmadan AKP ve MHP oylarıyla reddediliyor.

Diğer yandan atanmış bakanlar, seçilmiş milletvekillerinin “denetimi”ni engelliyor. Yeni sistemde bakanlar Meclis dışından atandığı için sözlü soru sorulamıyor. Nöbetçi bakanlık sistemi uygulamaya çalışılsa da yürümüyor. Özellikle muhalefet milletvekilleri “nöbetçi bakan”la görüşemiyor. 

Meclis’i denetim yollarından birisi olan yazılı sorular da zamanında cevaplandırılmıyor. 15 günde cevaplanması gereken sorular ya zamanında cevaplandırılmıyor ya da tek cümlelik cevaplarla geçiştiriliyor. Bazı sorular ise hiç cevaplanmıyor. Ayrıca birçok soruya da içeriğine uygun cevap verilmiyor.

Oysa Anayasası’nın 98. Maddesi’nin beşinci fıkrası, “Yazılı soru; yazılı olarak en geç on beş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir” hükmünü içerdiği hâlde milletvekillerin soruları zamanında cevaplanmıyor. 

Mesela… Geçen dönemde (28. Dönem) seçilen milletvekilleri denetim faaliyetleri kapsamında bakanlara 9 bin 585 soru yöneltti. Bunlardan yalnızca 4 bin 399’i cevaplanırken, 4 bin 287 soru ise cevapsız kalmış. Ayrıca cevaplananların da sadece 690’ı kanunun belirlediği süre içinde cevaplanmış. Görüleceği üzere bakanların “soru önergesi karnesi” çok zayıf…

Bu sistemi anlatan çok çarpıcı bir örnek verelim:

Demokrat Parti Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya Ocak ayında verdiği soru önergesine tam 9 ay sonra cevap alabilmiş. Altıntaş bunu duyururken, “Soru önergesini hazırladığımda gebe kalan düveler, Tarım Bakanı cevap vermeden önce doğum yaptı!” ifadelerini kullanıyor. 

Şu tespitte de bulunuyor: “Tarım Bakanlığının 160 bin personeli, 8 soruya ancak 9 ayda cevap yazabildi! Tarım Bakanlığı’nın cevapları kopyalayıp yapıştırması bile 9 ay sürüyor!”

Trajikomik değil mi? 

Sistemi anlatması açısından da çarpıcı bir örnek…

***

DEPREMZEDE KARANLIKTA, İKTİDARIN UMURUNDA MI?

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depreminin üzerinden neredeyse 22 ay geçmişken, 11 ili etkileyen depremde vatandaşın yaraları henüz sarılamadı. 

Geçtiğimiz hafta iktidar bloku deprem bölgesine yapılan yardımlardan ve teslim edilen TOKİ’lerden bahsederken, muhalefetin “iktidarın sözlerinin gerçeği yansıtmadığı”na dair beyanları Mecliste sert tartışmalara sebep oldu.

Karşılıklı konuşmalarla meselenin özünden uzaklaşılırken, daha sonra gündem dışı konuşan Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur, yaşanan sıkıntıyı müşahhas örneklerle anlattı.

Hatay’ın elektrik meselesini anlatan Güzelmansur, “Hatay karanlıkta, iktidarın umurunda mı?” diye sordu ve “Depremin üzerinden yirmi bir ayı aşkın bir zaman geçti, elektrik altyapısında hâlâ insanca bir yaşam için iyileşme sağlanmadı. Bir yağış oluyor, bir rüzgâr çıkıyor, hemen elektrikler kesiliyor, bir anda onlarca mahalle karanlığa bürünüyor. Hâlâ 224 bin insanın konteynerde yaşadığı Hatay’da elektrik kesintisi yalnızca karanlığa mahkûmiyet değildir. Konteynerlerde elektrikle ısınan depremzede soğuğa mahkûm oluyor. Elektrik olmayınca sular kesilir, internet kesilir, öğrenci ders çalışamaz, elektrik olmayınca hasta nefes alamaz” diyerek bir gerçeğin altını çizdi.

Saatlerce yapılan karşılıklı konuşma ile depremzedelerin hâli anlatılamazken Hatay vekili, bir dakikada sadece elektrikte yaşanan sıkıntıyı böyle anlattı.

Lafı eğip bükmeye gerek yok. 11 ilde yaralar tam sarılamadı. Depremzedeler için söz değil, icraat lazım. Sadece Hatay’da 224 bin kişi konteynerde kalıyorsa diğer illerle beraber bu sayı milyonu buluyordur. Ayrıca konteyneri bulamayanların da olduğu bilinirken…