Bereket; bolluk, ve Cenab-ı Hakk’ın lütfu, ihsanı[1] anlamlarına geldiği gibi İlâhî hayır[2]manalarına gelmektedir.

İçinde yaşadığımız sosyal hayatta zamandan tutunuz da her türlü yiyecek ve kazancımıza varıncaya kadar bereketsizlik tabiri caizse tepeden tırnağa kadar, bereketsizlik paçalarımızdan akıyor.

Bu konuyu gündeme taşımak için bu meselenin önem ve ehemmiyetine dikkat çekmek belki bir nebzecik faya dokunur düşüncesiyle ele almayı uygun buldum.

Bereketsizliğin sebeplerinden bazılarını satırlarımız elverdiğince izah etmeye çalışacağım.  

1. Bereketsizlik sebeplerinin en büyüğü Allah’a isyan etmektir. Allah Resulü (asm) bir hadisinde “kul, işlediği günah sebebiyle rızıktan mahrum olur”[3] buyurmuştur.

2. Kanaatsizliktir,

3. Hırs ve ihtirastır,

4. Tûl-i emeldir. (Tûl-i emel; insanın dünya hayatında ebedî yaşayacak gibi plan ve program içinde olup, çok uzun emeller beslemesine manasına gelir).

5. İsraf etmek,

6. Şükürsüzlüktür. Nimete şükredilmediğinde ise, bereket kaçar.

Rabbimiz “eğer şükrederseniz size olan nimetlerimi arttırırım yok nankörlük ederseniz [şunu bilin ki] benim azabım çetindir!”[4] buyurmuştur.

7. Sabah kerahat vaktinde uyumak da bereketi kaçırır.

8. Yalan, aldatma ve hiledir. Bir kimse yalan söyleyerek, başkalarını aldatarak görünüşte bir şeyler kazanabilir ancak bu kazanç, tıpkı şişen bir balon gibi bir zaman sonra patlamaya ve yok olmaya mahkûmdur. 

9. Haksız kazanç elde etmek en büyük bereketsizlik sebeplerinden biridir. Haksız kazancın içine faiz, rüşvet ve kumar başta olmak üzere her türlü kazanç yolları girer. 

10. Cimriliktir. Cimri insan malı tükenecek korkusuyla başkasına bir hayırda bulunmadığı gibi malını kendi ihtiyaçları için bile kullanmaktan çekinir. Öyle olunca da kazancının ve malının hayrını ve bereketini göremez. Şeytan da bunu bildiği için insana sürekli bir cimrilik korkusu verir. Nitekim Rabbimiz bunu bize şöyle haber verir:

“Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve fuhşiyatı [çirkin şeyler yapmayı] emreder.”[5] 

11. Anne babaya hürmetsizlik etmek,

12. Gaylûledir. Bu konuda Bediüzzaman Lem’alar adlı eserinde ikazda bulunarak şöyle ifade ediyor: “Fecirden sonra, tâ vakt-i kerahet bitinceye kadardır. (Kerahat vakti; Güneşin doğmasından yükselmesine kadar olan zaman dilimine denir.)

Bu uyku, rızkın noksaniyetine ve bereketsizliğine hadisçe sebebiyet verdiği için, hilâf-ı sünnettir. Çünkü rızık için sa’y etmenin mukaddemâtını ihzar etmenin en münasip zamanı, serinlik vaktidir. Bu vakit geçtikten sonra bir rehavet ârız olur. O günkü sa’ye ve dolayısıyla da rızka zarar verdiği gibi, bereketsizliğe de sebebiyet verdiği, çok tecrübelerle sabit olmuştur.”[6]

“Sabah namazından sonra uyumak rızka manidir.”[7]

“Kim ikindiden sonra uyur da aklına bir noksanlık arız olursa, ancak kendini kınasın.”[8]

Bir başka hadiste de şöyle ifade edilir:

“Gündüzün ilk kısmında uyumak ahmaklıktır, ortasında uyumak (peygamber) ahlakı, sonunda uyumak ise yıpranmaktır.”[9]

Dipnotlar:

 1- Yeğin, Abdullah; Yeni Lügat, Hizmet Vakfı, İstanbul-1978, s. 60.

2- El-Isfehanî, Ebu’l-kasım el-Huseyn bin Muhammed, El-Müfredât, Beyrut-Lübnan, s. 44.

3- İbni Mace, Mukaddime 10.

4- İbrahim Suresi: 7.

5- Bakara Suresi: 268.

6- Lem’alar, 28. Lem’a 9. Nükte , s. 628.

7- Beyhakî, el-âdâb, 1/276; Şarani, Levakıh-u’l-Envar, s.  295.

8- Keşfu’l Hafâ, Aclûnî, c. 2, s. 284.

9- Seyyid Âlizade, Şir’atü’l- İslâm, Pamuk Yayınları, İstanbul-1977 s. 502,