Burada yetişen gül bitkisinin önemi çok büyüktür. Zira bu güzel kokulu gül dünyanın başka bir yerinde yetişmez. Sadece bu ilimize ait bir özelliği vardır. Öyle ki, her hac mevsimi öncesi Kâbe Isparta’dan giden gül ile yıkanır ve hacılar o mis gibi koku içinde tavaf ederler.

Isparta’nın gülü kadar halısı da meşhurdur. Ülkemizde ve dünyada aranan halı tipidir bu halılar. Bu gün bile ciddî bir gelir kaynağıdır, bölge insanı için. Bir çok dokuma tezgâhında ilmik ilmik, nakış nakış halılara çok çeşitli motifler verilir. Analarımızdaki, bacılarımızdaki ince san’at duygusu dantel dantel nakşedilir her bir halı üstüne. Rengârenk yüzlerce metre iplik güzel motiflere dönüşür o güzel ellerde.

Isparta deyince gül kokulu mis gibi tevhidi hakikatleri ihtiva eden ve nakış nakış işlenmiş Kur’ân’ın nuranî atkı iplerinden dokunmuş Risale-i Nurlar da akla gelir hiç kuşkusuz. Zira Nurlar’ın en önemli eserleri bu ilimiz sınırları içinde yazılmıştır. Yine Isparta ve civarındaki kasaba ve köylerde el yazısı ile çoğaltılarak bütün vatan sathına yayılmıştır. Bu sebeple Risale-i Nur hareketi içinde Isparta ilinin ayrı bir önemi ve değeri vardır.

Isparta’nın iki önemli özelliği olan gül kokusu ve halı dokusu Nurlar’a doğrudan yansımış iki mühim özelliktir. Nurlar’daki iman ve İslâm hakikatleri Gül-ü Muhammedi (asm) gibi ruhlara büyük bir huzur ve zevk verirken, halı dokusu da bazı mühim hakikatleri izah etmek için kullanılmıştır. Zira Üstad Bediüzzaman kâinatı ve dünyayı bir halıya benzetir. Esma-ü Hüsnanın mahlûkattaki tecellisini de nuranî atkı iplerine. İşte kâinat ve dünya da bu atkı iplerinden dokunan nakışlarla işlenmiş bir ilâhî ve canlı halıya benzetilir. Bu sebeple Risale-i Nur’da “nakış” kelimesi çok sık zikredilen kelimelerin başında gelir. Zira kâinat nuranî atkı ipleri ile nescedilmiş ve nakış nakış işlenmiş bir halı gibidir.

İşte Sözlerde geçen ifadelerden ikisi:

“Evet, rahmetin vücudu ve tahakkuku, güneş kadar zâhirdir. Çünkü, nasıl merkezî bir nakış, her taraftan gelen atkı ve iplerin intizamından ve vaziyetlerinden hâsıl oluyor; öyle de, bu kâinatın daire-i kübrâsında bin bir ism-i İlâhînin cilvesinden uzanan nuranî atkılar, kâinat simasında öyle bir sikke-i rahmet içinde bir hâtem-i Rahîmiyeti ve bir nakş-ı şefkati dokuyor ve öyle bir hâtem-i inâyeti nescediyor ki, güneşten daha parlak kendini akıllara gösteriyor. Evet, şems ve kameri, anâsır ve maâdini, nebâtat ve hayvânâtı, bir nakş-ı âzamın atkı ipleri gibi o bin bir isimlerin şuâlarıyla tanzim eden ve hayata hâdim eden ve nebâtî ve hayvânî olan umum validelerin gayet şirin ve fedakârâne şefkatleriyle şefkatini gösteren ve zevilhayatı hayat-ı insaniyeye musahhar eden ve ondan rububiyet-i İlâhiyenin gayet güzel ve şirin bir nakş-ı âzamını ve insanın ehemmiyetini gösteren ve en parlak rahmetini izhar eden o Rahmân-ı Zülcemâl, elbette kendi istiğnâ-yı mutlakına karşı, rahmetini ihtiyac-ı mutlak içindeki zîhayata ve insana makbul bir şefaatçi yapmış.” 1

“Eğer bütün küre-i arza giydirilen ve nev’imiz gibi bütün hayvânat ve nebâtâtın yüz binler envâından rengârenk atkı ve iplerden kemâl-i hikmetle dokunan ve dikilen gömleği ve yeryüzüne serilen ve yüz binler zîhayat envâından nesc olunan ve gayet nakışlı bir surette icad edilen haliçeyi yapacak ve her vakit kemâl-i hikmetle tecdid edip tazelendirecek bir kudret ve hikmet sende varsa...”2

Benzer ifadeler daha bir çok bölümde geçmektedir.

Kâinatın ve dünyanın, “bin bir ism-i İlâhînin cilvesinden uzanan nuranî atkılar” ve nuranî ipçiklerle dokunan bir haliçe, bir halı ve dokumaya benzetilmesi çok ilginç bir benzetmedir. Bu misal aynı aynı zamanda son devrilerde ortaya atılan sicim teorisine de işaret ediyor.

Sicim teorisi nedir?

Bu konuda internette bir çok bilgi var. Bir arama motoruna “sicim teorisi” yazarsanız bir çok sitede size çeşitli bilgiler sunulur. 

Çok kısa olarak özet verilirse: Bütün maddelerin temel yapısı atomlardır. Atomlar ise proton, nötron ve elektrondan yapılmışlardır. Çekirdekte bulunan proton ve nötronların ise temel yapısı kuarklardır. İşte elektron ve kuarkların temel yapıları ise sicimler, yani “on bir boyut içine saklanmış olan ipçiklerdir” diyor, sicim teorisi.

Yani sicim teorisine göre kâinat ve dünya 11 boyutlu ipçiklerden dokunmuş bir nakıştır, bir dokumadır, bir halıdır.

İşte Nurlar’da da benzer ifadeler bulunuyor. Daha ileri boyutlara işaret ediliyor. “Çünkü, nasıl merkezî bir nakış, her taraftan gelen atkı ve iplerin intizamından ve vaziyetlerinden hâsıl oluyor; öyle de, bu kâinatın daire-i kübrâsında bin bir ism-i İlâhînin cilvesinden uzanan nuranî atkılar,” gibi ifadelerle meselenin daha ileri boyuttaki hakikatine dikkat çekiliyor.

Bu ve benzeri ifadelere dikkat edilirse, Risale-i Nur’da geçen temsili ifadelerin altında bir çok ilmî ve fennî gerçeğin yattığı açıkça görülebilir.

Dipnotlar: 1- Sözler, s. 33. 2- a.g.e, s. 810.