geçici ve elemlidir. E¤er Cenab-› Hakk›n iltifatat-› rahme-
ti ve ihsanat›n›n meyveleri cihetiyle sevse ve o ihsan ve
iltifatat›n derece-i lütuflar›n› takdir etmek suretinde ke-
mal-i ifltiha ile lezzet alsa, hem manevî bir flükür, hem
elemsiz bir lezzettir.
Üçüncü Nükte:
Cenab-› Hakk›n esmas›na karfl› olan
muhabbetin tabakat› var. Sab›kan beyan etti¤imiz gibi,
bazen âsâra muhabbet suretiyle esmay› sever. Bazen, es-
may› kemalât-› ‹lâhiyenin ünvanlar› oldu¤u cihetle sever.
Bazen, insan, camiiyet-i mahiyet cihetiyle hadsiz ihtiya-
cat noktas›nda esmaya muhtaç ve müfltak olur ve o ihti-
yaçla sever. Meselâ, sen bütün flefkat etti¤in akraba ve
fukara ve zay›f ve muhtaç mahlûkata karfl› âcizâne istim-
dat ihtiyac›n› hissetti¤in hâlde biri ç›ksa, istedi¤in gibi on-
lara iyilik etse, o zat›n in’am edici ünvan› ve kerîm ismi
ne kadar senin hofluna gider, ne kadar o zat› o ünvan ile
seversin. Öyle de, yaln›z Cenab-› Hakk›n Rahman ve
Rahîm isimlerini düflün ki, sen sevdi¤in ve flefkat etti¤in
bütün mü’min âbâ ve ecdad›n› ve akraba ve ahbab›n›
dünyada nimetlerin enva›yla ve Cennette enva-› lezaiz ile
ve saadet-i ebediyede onlar› sana gösterip ve kendini on-
lara göstermesiyle mes’ut etti¤i cihette, o Rahman ismi
ve Rahîm ünvan› ne kadar sevilmeye lây›kt›rlar ve ne de-
rece o iki isme ruh-u befler muhtaç oldu¤unu k›yas ede-
bilirsin. Ve ne derece
1
/
¬p
às
«p
ª«/
Mn
Q '
¤n
Yn
h /
¬p
às
«p
æn
ªr
Mn
Q '
¤n
Y ! o
ór
ªn
ër
dn
G
yerindedir, anlars›n.
SÖZLER | 1045
O
TUZ
‹
K‹NC‹
S
ÖZ
cihet:
yön.
derece-i lütuf:
iyilik ve lütuf de-
recesi.
ecdat:
dedeler.
elem:
üzüntü, tasa.
enva:
çeflitler.
enva-i lezaiz:
lezzetlerin çeflitleri.
esma:
isimler.
fukara:
fakirler.
hadsiz:
s›n›rs›z.
hamd:
Allah’a karfl› olan flükran
ve memnuniyetini onu överek
bildirme.
ihsan:
ikram etme, lütuf, ba¤›fl.
ihsanat:
ihsanlar, ba¤›fllar, nimet-
ler.
ihtiyacat:
ihtiyaçlar.
iltifatat:
iltifatlar.
iltifatat-› rahmet:
Allah’›n rah-
metinin lütuf ve iyilikleri.
in’am:
nimet verme.
istimdat:
medet dileme, yard›ma
ça¤›rma.
kemalât-› ‹lâhiye:
‹lâhî güzellik
ve mükemmellikler.
kemal-i ifltiha:
tam ifltah.
kerîm:
ikram ve ihsan› bol olan.
k›yas:
karfl›laflt›rma.
lây›k:
münasip.
mahlûkat:
Allah taraf›ndan yara-
t›lanlar.
manevî:
manaya ait.
merhamet:
ac›mak, flefkat gös-
termek.
mes’ut:
saadetli.
muhabbet:
sevgi.
muhtaç:
ihtiyac› olan.
mü’min:
inanan.
müfltak:
ifltiyakl›, arzulu.
nimet:
lütuf, ihsan, ba¤›fl.
nükte:
ince manal› söz.
Rahîm:
sonsuz merhamet sahibi
olan Allah.
Rahman:
rahmeti bütün herkese
yay›lan ve bütün yarat›lm›fllar›n
r›z›klar›n› ve geçim flekillerini içi-
ne alan rahmetin sahibi Allah.
ruh-u befler:
insan ruhu.
r›z›k:
yiyecek, içecek fley.
saadet-i ebediye:
sonsuz mutlu-
luk.
sab›kan:
geçmifl, az önce.
suret:
biçim.
flefkat:
ac›yarak, içten ve karfl›l›k-
s›z merhamet.
flükür:
hoflnutluk, memnunluk.
tabakat:
tabakalar.
ünvan:
ad, nam.
zat:
kifli.
âbâ:
babalar, ecdat.
âcizâne:
âciz ve güçsüz bir
flekilde.
ahbap:
dostlar.
ahiret:
k›yametten sonra ku-
rulacak olan âlem.
âsâr:
eserler.
beyan:
anlatma, izah.
camiiyet-i mahiyet:
bir fleyin
neden ibaret oldu¤unun, asl›-
n›n pek çok fleyle alâkal› ol-
mas›.
1.
Bütün mahlûkat›na dünya ve ahirette flefkat ve merhametle ihsanda bulunmas›ndan, on-
lar› r›z›kland›rmas›ndan dolay› Allah’a hamd olsun.
