merhamete gelir, hacat ve âmâlin ne varsa, taht-ı taah-
hüde alır. zira, sineğin kafasındaki o küçük küçük hücey-
ratın nidalarına “lebbeyk!” söyleyen o sâni-i semî ve
Basîr’in senin dualarını işitmemesi ve o dualara müspet
cevaplar vermemesi imkân ve ihtimali var mıdır?
Binaenaleyh, ey bu küçük hüceyrelerden mürekkep
ve “ene” ile tabir edilen hüceyre-i kübra! o kulübeciğin,
küçüklüğüyle beraber, dolu olduğu harika icatlarını gör,
imana gel. Ve “Yâ İlâhî, yâ rabbî, yâ Hâlıkî, yâ Musav-
virî, yâ Malikî ve yâ Men lehü’l-Mülkü ve’l-Hamd! senin
mülkün ve emanetin ve vedian olan şu kulübecikte misa-
firim, malik değilim” de, o batıl temellük davasından vaz-
geç. Çünkü, o temellük davası insanı pek elîm elemlere
maruz bırakır.
(HaşİYe)
Nükte
Arkadaş!
İman, bütün eşya arasında hakikî bir uhuvveti, irtibatı,
ittisali ve ittihat rabıtalarını tesis eder. Küfür ise, bürudet
gibi, bütün eşyayı birbirinden ayrı gösterir ve birbirine
Allahü ekber:
Allah en büyük ve
en yücedir.
âmâl:
emeller, arzular, istekler,
ummalar, ümitler.
Arabî:
Arap diline ait.
batıl:
boş ve manasız olan, gerçe-
ğe uymayan, doğru ve haklı olma-
yan.
binaenaleyh:
bundan dolayı, bu-
nun üzerine.
bürudet:
soğukluk.
dair:
alâkalı, ilgili.
dua:
Allah’a yalvarma, niyaz.
ehemmiyetli:
önemli.
elem:
dert, üzüntü, maddî-mane-
vî ıztırap.
elhamdülillâh:
Allah’a hamd ol-
sun, Allah’a şükür.
elîm:
şiddetli, çok dert ve keder
veren.
ene:
ben.
evrat:
virtler, okunması âdet olan
dinî dualar.
fesahat:
sözün; kelime, mana,
ahenk ve sıralama yönlerinden
kusursuz olması.
hacat:
hâcetler, ihtiyaçlar.
hakikat:
gerçek, esas.
haleldar:
bozma, bozulma, bozul-
muş.
hüceyrat:
hücrecikler.
hüceyre:
hücrecik, küçük hücre.
hüceyre-i kübra:
en büyük hüc-
recik.
icat:
vücuda getirme, yoktan var
etme.
ihtimal:
olabilirlik.
imkân:
mümkün olma, olabilirlik.
irtibat:
bağlantı, münasebet.
itizar:
özür dileme, bir sebep gös-
tererek affını dileme.
ittihat:
birleşme, birlik oluşturma.
ittisal:
bitişme, birleşme.
kàri:
okuyucu, okuyan.
kıymet-i asliye:
asıl kıymeti, de-
ğeri.
küfür:
Allah’ın varlığına, birliğine
inanmama, müşriklik, imansızlık.
lebbeyk:
buyurun, emredin, efen-
dim.
malik:
sahip.
maruz:
bir şeyin etkisi ve tesiri al-
tında bulunma.
merhamet:
acımak, şefkat gös-
termek, korumak, esirgemek.
muhafaza:
koruma.
mürekkep:
terkip edilmiş, iki ve-
ya daha çok şeyin karışmasından
meydana gelen bileşik.
müspet:
olumlu.
mütercim:
tercüme eden, bir dil-
den başka bir dile çeviren, tercü-
man, çevirmen.
nida:
ses, seslenme, çağırma.
k
aTre
| 110 | Mesnevî-i nuriye
HaşİYe:
Mütercimin bir itizarı:
Mesnevî-i Nuriye’
nin Arabî asıl nüshasında bulunan ve yeri burası olan
sübhanallah, elhamdülillâh
ve
Allahü ekbere
dair çok kıymetli ve ehem-
miyetli bir kısmı, üslûbunu ve fesahatini muhafaza edememek ve evrat
makamında okunabilen o hakikatleri, türkçeye çevirmekle kıymet-i as-
liyesini haleldar etmek endişesiyle, tercüme etmedim. kàrilerden özür
diler, rahmet ve hayır dualarını beklerim.
Mütercim abdülmecid
nükte:
ince manalı, düşündü-
rücü söz.
nüsha:
birbirinin aynı olan su-
retlerin her biri.
rabıta:
münasebet, alâka,
bağ.
rahmet:
şefkat, merhamet,
bağışlama ve esirgeyicilik.
sâni-i semî ve Basîr:
her şeyi
işiten ve gören, yarattıklarını
sanatlı olarak yaratan Allah.
sübhanallah:
Allah her türlü
eksiklikten uzak ve bütün üs-
tün sıfatlara sahiptir demek,
tesbih etmek.
tabir:
ifade.
taht-ı taahhüt:
taahhüt altın-
da.
temellük:
sahiplenme, kendi-
ne mal etme.
tesis:
kurma, meydana getir-
me.
uhuvvet:
kardeşlik.
üslûp:
ifade yolu, kendine has
ifade veya yazı tarzı.
vedia:
emanet, saklanılmak
ve korunmak üzere bırakılan
şey.
yâ Hâlıkî:
ey beni ve her şeyi
en güzel şekilde yaratan Al-
lah’ım.
yâ ilâhî:
ey Allah’ım!.
yâ Malikî:
Ey bana ve her şe-
ye sahip ve efendi olan Al-
lah’ım.
yâ Men Lehü’l-mülkü ve’l-
Hamd:
Ey bütün mülkün sahi-
bi ve bütün hamdlere lâyık
olan Allah’ım!.
yâ Musavvirî:
Ey bana ve her
şeye kendine layık güzel şekil
ve suret veren Allah’ım.
yâ rabbî:
ey her şeyi en gü-
zel şekilde terbiye ve idare
eden Rabbim.
