FatİH SuLtaN MeHMeD:
Yedinci Osmanlı padişahıdır. II. Murat’ın oğludur. Devrin meşhur âlimleri
Molla Güranî ve Molla Hüsrev’den dersler aldı. Bursa’da sıkı bir eğitim gördü. İslâm ilimlerinin yanı sıra
Rumca ve Latinceyi de öğrendi. Babası II. Murat’ın vefatı üzerine 1451’de 19 yaşında iken tahta çıktı.
29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul’u fethederek Fatih ünvanını aldı. Fatih Sultan Mehmet, güçlü bir
asker ve devlet adamı olmasının yanında, felsefe, güzel sanatlar, tarih, edebiyat, matematik ve
astronomiye önem vermesiyle de tanınır. Avni mahlasıyla yazdığı şiirlerini bir divanda toplamıştır. Çok
sayıda cami, medrese, saray, hastahane ve imaret yaptırmış, İstanbul’u bir Osmanlı şehri haline
getirmiştir. Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı Devleti güçlü bir imparatorluk haline gelmiştir.
Fatih, 1481 baharında doğuya yapacağı bir sefer hazırlığı içerisindeyken rahatsızlanarak vefat etmiş
ve Fatih Külliyesindeki türbesine defnedildi.
FİRaVuN:
Eski Mısır’da krallara verilen ünvandır. Fakat bu unvan İslâmî kaynaklarda Hz. Mûsa ile
mücadele eden Mısır kralı için kullanılmaktadır. Eski Mısır’da mülkü ve yönetimi elinde bulunduran
firavunlar aynı zamanda ilâhların yeryüzündeki temsilcileri sayılıyor ve ibadetler onlar adına
yapılıyordu. Hazret-i Mûsa ile mücadele eden Firavun da aynı şekilde ilâhlık iddia eden, zalim, kibirli,
ve inatçı bir kişiydi. Kendi halkını eziyor özellikle İsrailoğullarına büyük zulümler yapıyordu. Cenab-ı
Hak ilâhlık davasından ve yaptığı zulümlerden vazgeçmesi ve İsrailoğullarını serbest bırakması için
ona Hz. Mûsa’yı ve kardeşi Hz. Harun’u gönderdi. Kendisinden istenilenleri kabul etmeyen Firavun,
kendi zulmünden kurtulmak için Mısır’dan çıkan Hz. Mûsa ve İsrailoğullarını kovalarken ordusu ve
taraftarlarıyla birlikte Kızıldeniz’de boğuldu.
FİRuZ:
Bu isim Mektubat’ta iki yerde, iki farklı kişi için kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi olan
İran Kisrası Hüsrev Perviz’in Peygamber Efendimize (
ASM
) gönderdiği elçidir. Peygamber Efendimiz (
ASM
)
bu elçiye “Şimdi Kisranın oğlu Şirviye Perviz Kisrayı öldürdü” şeklinde bir haber verdi. Elçi geri
döndüğünde haber verilen şeyin aynı zamanda gerçekleştiğini öğrenince Müslüman oldu. Ebu Lü’lü
adıyla tanınan ikinci Firuz ise Hz. Ömer’i şehit eden köledir.
— G —
GaVReS:
İsminin tamamı Gavres bin Haris Muharibî’dir. Siyer kitaplarında Düsûr olarak da
geçmektedir. Necid Bölgesinde Zîemr veya Enmar denilen yerde Benî Sa’lebe ile Benî Muharib’den
adam toplayarak Müslümanları basmak istemişti. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (
ASM
) Benî
Gatafan Gazvesini gerçekleştirmiştir.
GaVS-I aZaM:
Bakınız Abdülkadir Geylânî.
GaYLaN bİN SeLeMe (?-644):
Sahabenin önemli simalarından bir tanesidir ve şairdir. İnsanlar
arasındaki anlaşmazlıkları çözen, savaşlarda komutanlık yapan, etkili ve özlü sözleriyle çok yönlü bir
insan olarak dikkatleri üzerine çekmiştir. Cahiliye döneminde, Sakif Kabilesinin önde gelenleri
arasında yer almıştır. Taif’in fethinden sonra iman etmiştir. Peygamber Efendimizin (
ASM
) son yıllarını
yaşadığı zamanlarda Müslüman olduğu halde, büyük mucizelere şahit olma bahtiyarlığını yaşamış ve
ünlü ağaç mucizelerini görme şerefine nail olmuştur. Risale-i Nur’da; Peygamber Efendimizin (
ASM
)
büyük mucizelerinden olan ağacın emrine itaat etmesi hadisesine şahit olanlardan biri olarak ismi
zikredilmiştir. Künyesi Gaylan ibn Seleme bin Muattib es-Sakafî şeklindedir.
GaZaLî:
Asıl adı Hüccetü’l-İslâm Ebu Hamid Muhammed b. Ahmet el Gazzalî’dir. Eş’ari kelâmcısı,
Şafii fakihi, mutasavvıf ve filozoflara yönelttiği eleştirilerle tanınan İslâm düşünürüdür. Hicrî 450’de
(1058) Horasan’da, Meşhed’de (Tus) dünyaya geldi. Babasının mesleğinin yün tacirliği olmasından
dolayı kendisine “Gazzalî” ve zamanında İslâma yöneltilen itirazlara cevap vererek itiraz edenleri
susturduğu için de “Hüccetü’l-İslâm” denilmiştir. Kelâm, fıkıh, hadis, felsefe, tasavvuf, mantık gibi
ilimlerde yüksek bir mevkiye sahiptir. Bu sahalarda birçok önemli eserleri bulunmaktadır. Hicrî 505’te
ş
aHıS
B
ilgileri
| 896 | Mektubat
