Mu’tezile reisi idi. 880’li yıllarda hocasının ölümü üzerine yerine geçerek Mu’tezile reisi oldu. “İhvan-ı
selâse” olarak bilinen ve Cenab-ı Hakkı zorunluluk altına sokan “vücub” görüşü üzerindeki kelâmî
tartışmadan sonra, İmam Eş’ari hocası Ebu Ali’yi terk etti ve Sünnî görüşe yönelmeye başladı. Başta
kelâm ilmi olmak üzere değişik ilim dallarında eser yazan Ebu Ali’nin eserleri önemli bir yekûn
tutmaktadır. Ancak, önemli bir kısmı günümüze kadar ulaşmamıştır. Yüz cilt olduğu ileri sürülen ve
daha çok Mu’tezile kaynaklarında kendisine atfedilen önemli eseri Tefsirü’l-Kur’ân’dır. İmam Eş’ari
tarafından bu esere reddiye yazılmıştır. Fahreddin Razi de yazdığı tefsirinde bu esere atıfta bulunarak
Cübbaî’nin yorumlarını tenkit etmiştir. Yine kendisine atfedilen ve Cahız’ın marifet nazariyesini tenkit
etmek için yazılan eser Nakzü’l-ma’rife adını taşımaktadır. Bunların dışında; Müteşabihü’l-Kur’ân, Men
yükeffer ve men lâ yükeffer, Nakzü’l-imame, el-Usûl, Nakz-ı Kitab-ı Abbad adını taşıyan eserler de
kendisine ait olduğu belirtilmektedir. Ebu Ali Cübbaî, 916 yılı başlarında Askerimükrem’de vefat etti.
Cenaze namazı burada kılındı. Oğlu Ebu Haşim tarafından, naaşı Cübba’ya götürülerek burada
defnedildi.
ebu aMRatÜ’L-eNSaRî:
Sahabe-i Kiramdan olan Ebu Amratü’l-Ensarî (
RA
) Hazreç kabilesine
mensuptur. Hz. Ali (
RA
) ile birlikte Sıffin Savaşına katılmış ve şehit olmuştur.
ebu bekİR (
RA
):
İlk Müslümanlardan olup, Hulefa-i Raşidinin birincisidir. Adı, Ebu Bekr Abdullah bin
Ebi Kuhafe Osman b. amir el-Kureyşi et-Teymi’dir. Fil Vak’asından üç yıl kadar sonra Mekke’de doğdu.
Annesi Ümmü’l-Hayr Selma bint Sahr, Mekke döneminde; babası Ebu Kuhafe, Mekke fethinden
hemen sonra Müslüman olmuştur. Cahiliye döneminde Abdü’l-Ka’be olan adının Müslüman olduktan
sonra Hz. Peygamber tarafından Abdullah olarak değiştirildiği rivayet edilir. Birçok lakabı vardır, ancak
onun en meşhur lakabı Sıddık’tır. Bu lakap kendisine Miraç olayını hiç tereddüt etmeden kabul ettiği
için bizzat Resul-i Ekrem tarafından verilmiş ve onunla şöhret bulmuştur. Mekke’de ilk dönemde onun
vasıtasıyla birçok kimse Müslüman olmuştur. Ticaretle uğraşan Ebu Bekir Mekke döneminde Kureyşli
müşriklerin işkencelerine maruz kalan birçok Müslümanı büyük bedeller ödeyerek hürriyetine
kavuşturmuştur. Hicrette Hz. Peygambere arkadaşlık etmiş, birlikte Medine’ye hicret etmişlerdir. Hz.
Peygamberin kumandanlığını yaptığı bütün savaşlara katılmış, Hudeybiye ve Veda Haccında
bulunmuştur. Resulullahın vefatından sonra Müslümanlarca halifeliğe seçilerek İslâm tarihinin ilk
halifesi olmuştur. İki yıl kadar bu makamda Müslümanların başında kalmış ve Hicrî 13 yılında
Medine’de vefat etmiştir. Hz. Ebu Bekir, Hz. Resul-i Ekrem’in yanına defnedilmiştir.
ebu CeHİL:
“Cehalet babası” demek olan bu kelime, Hazret-i Resul-i Ekrem (
ASM
) zamanında,
mu’cizeleri ve çok delilleri ve Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmı gördüğü halde iman etmeyen din
düşmanı puta tapan gururlu bir müşrikin lakabıdır. Bedir Gazasında öldürüldü.
ebu DaVuD:
Büyük hadis âlimidir. Kütüb-i Sitte’den biri olan “Sünen”in müellifidir. Künyesi Ebu
Davud Süleyman bin el-Eş’as bin İshak es-Sicistanî el-Ezdî şeklindedir. Ebu Davud, altı büyük hadis
külliyatından biri olan ‘Sünen’ini vücuda getirirken titiz davrandı. Rivayet edilen hadislerden zayıf ve
sağlam olanları ayırt etme konusunda büyük maharet ve ilim sahibi bir âlim olarak tanındı. Ebu
Davud, ilim ile yoğrulan ve büyük hizmetlere vesile olan ömrünü 889 yılında tamamladı. Bu yılın 21
Şubat’ında Basra’da vefat etti.
ebu eYYub eL-eNSaRî:
Hz. Peygamberi Hicret sırasında Medine’de evine misafir eden ve
Türkiye’de “Eyüp Sultan” diye anılan Sahabidir. Adı, Ebu Eyyüb Halid bin Zeyd el-Ensari’dir. Hazrec
Kabilesinin Neccaroğulları kolundandır. Hicretten iki yıl kadar önce hanımıyla birlikte Müslüman oldu
ve Ensardan İslâmiyeti ilk kabul edenler arasında yer aldı. Akabe Biatında bulunan Ebu Eyyüb el-Ensari
Hz. Peygamberle birlikte bütün gazvelere katıldı. Hz. Peygamberin vahiy katiplerindendir. Hz.
Peygamberi Hicrette Medine’de konuk etmesinden dolayı “mihmandar-ı nebi” ünvanıyla da anılan Hz.
Eyyüb Hz. Peygamberden 150 kadar hadis rivayet etmiştir. Ebu Eyyüb Müslümanların İstanbul’u ilk
Mektubat | 891 |
ş
aHıS
B
ilgileri
