Harvard ve Oxford üniversitelerinde misafir akademisyen olarak bulunan sosyolog Prof. Dr. Sencer Ayata’nın çektiği ‘Türkiye fotoğrafı’ üzücü olsa da gerçeklerin yansıttığı için bilhassa idarecilerin dikkatini çekmeli. Prof. Dr. Ayata, Türkiye’de kutuplaşmanın dinamiklerini değerlendirirken “Başkanlık anayasası iktidara dışlayıcı otoriterlik, muhalefette çoğulculuk, Türkiye’ye ise sertleşen kutuplaşma getirdi” görüşünü dile getirmiş.
“Siyasî kutuplaşmanın bir başka yansıması parti tabanlarında karşıt partiye asla oy vermeyeceğini söyleyen seçmenlerin çok yüksek oranlarda olması” diyen Ayata, “Tabiî ki siyasî kutuplaşmalar önemli ölçüde toplumsal temelli kutuplaşmalardan etkileniyor, onlar tarafından besleniyor. Toplumsal kutuplaşma şurada bitiyor, siyasî kutuplaşma burada başlıyor demek çok zor oluyor. Siyasî ve toplumsal kutuplaşmalar genellikle örtüşüyor, iç içe geçiyor. Ama kutuplaşma dinamiklerini daha iyi görebilmek açısından ikisini ayrı ayrı ele almak da gerekir. (...) Siyasî partiler bir yandan her kesime seslenmeye çalışıyorlar. Ama diğer yandan siyasî destek sağlama amacıyla kültürel kimlik eksenli bölünmelerden yararlanmaya çalışıyorlar. Partilerle kimlikler arasındaki bu yakın ilişkiyi oy verme davranışlarında net olarak görüyoruz” demiş. (Konuşan: Metin Kaan Kurtuluş, t24.com.tr, 29 Ağustos 2021)
Maalesef, siyasetin ve siyasetçilerin bu kutuplaşmadaki rolü çok büyük. Ayata, bu konuda şöyle demiş: “Esas sorun şurada görünüyor. Bir bütün olarak bakıldığında siyaset dünyası toplumsal bölünmeleri, yarılmaları, ayrışmaları yumuşatıcı olmaktan çok abartıcı, keskinleştirici rol oynuyor. Örneğin siyasî iktidar cephesi... Kendi ideolojik görüş, kimlik, değer ve yaşam biçimlerini hakim kılmak, üstün kılmak için büyük çaba sarf ediyor. İsteyerek olmasa da karşıtlarına yönelik ön yargıların, nefret duygularının, düşmanca tavırların artmasına yol açıyor.”
Kutuplaşmanın geldiği noktayı tasavvur etmek bile zorlaşmış durumda. Neredeyse küçük ilçe ve kasabalarda bile kahveler resmen olmasa bile fiilen ‘iktidar yanlısı’ ya da ‘muhalefet yanlısı’ olarak birbirinden ayrılmış. Feci, ama durum bu.
Peki, bu kutuplaşmanın Türkiye’ye ve dolayısıyla hepimize çıkardığı faturanın farkında mıyız? Kutuplaşmanın bu dereceye çıktığı cemiyette, yürekler toplu olarak çarpabilir mi?
Hani, “Toplu vurdukça yürekler/ Onu top sindiremez”di? Yüreklerin toplu vurması ve sevincimiz ve üzüntümüz ortak olması icap etmez mi? Ve bunu temin edecek olanların başında siyasetçi ve idarecilerin olması beklenmez mi? Ortak hedefler için milleti birleştirmesi ve bütünleştirmesi beklenen idareciler, basit menfaatleri için milleti kutuplaştırırsa bundan hepimiz zarar görmez miyiz?
Uygulanan yanlış ekonomik politikaları millete çıkardığı faturaları hesaplamak kolay, ama bu siyasî ve sosyal hataların faturasını kim hesaplayacak? Ve bu faturalar en az ekonomik faturalar kadar ve belki de daha ağır bedeller ödemeyi netice vermez mi? Allah muhafaza etsin inşallah. Amin.