En Kaliteli Uyku 

İyi bir uyku ilaç gibidir. Bize güç verir, enerji verir. Bizi günlük olarak yeniler. Bilgisayar diliyle bizi resetler. Kur’ân bu yüzden “Uykunuzu bir dinlenme, bir rahatlama vakti kıldık”1 buyuruyor.

İlim adamları kaliteli bir uykunun gecenin ilk vaktinden üçte birinin geçtiği vakte kadar uyunduğunu, vücudun kendini yenilemesi için en ideal uykuya girme zamanının 22.00 civarı olduğunu ifade ederler. 22.00’den 02.00’ye kadar uyunan uyku en kaliteli uykudur. Demek kaliteli bir uykudan sonra eğer istersek Teheccüt namazı kılma ve şahsî okuma vaktimiz her gece vardır.  

En kaliteli uyku pozisyonunun da; sağ yanı üzerine, sırt omurga yapısı çerçevesinde hafifçe eğilmiş, dizler bükülmüş ve kollar kıvrılmış şekilde yan uyumak olduğu ilmî olarak tespit edilmiştir. Ki bu uyku şekli sünnettir. 

Gece uykusu dışında günün muhtelif saatlerindeki uykuları Bediüzzaman Hazretleri üçe ayırıyor:

Güneş Doğuncaya Kadar

Bu uyku “gaylule”dir. Fecirden itibaren güneş tamamen doğuncaya kadar geçen sürede uyumaktır. Sünnete uygun düşmez. 

Çünkü sabahın erken saatlerinde işe başlamak rızkın bolluğuna ve berekete sebeptir. İnsanın işe motive olacağı en aktif zaman dilimi fecirden sonraki zaman dilimidir. 

O saatte uyumak işe geç başlamak demek olacaktır ki, bu da iş kaybı, emek kaybı, zaman kaybı, kazanç kaybı, performans kaybı gibi kazancı bereketlendiren birçok ana unsurun devre dışı kalması manasına gelecektir. Bereketsizliğin sebebi budur. 

Mücbir bir sebep yoksa bu dönem, uykuyla geçirilmemelidir.  

İkindi Sonrası Uykusu

Bu uykuya “Feylule” denmiştir. Bunda da aynı durum söz konusudur. İkindi namazından sonra güneş tamamen batıncaya kadar geçen zaman dilimi, en verimli zaman dilimidir. Bu saatte uyumak rızkı da, ömrü de noksanlaştırır. Çünkü insanın günün verimini muhasebe edeceği, ölçüp tartacağı, yarınki gün için yeni plânlar yapacağı, hayat için yeni moral ve motivasyon bulacağı bu zaman diliminde uyumak insanı bu neticelerden genellikle mahrum bırakır. Zaman dilimi bakımından mekruhtur. 

Aslında Gaylule ve Feylule uykuları çoğunlukla zaman dilimi olarak, rızkın ve ömrün darlığı açısından sakıncalı bulunmuştur. 

Öğlen Uykusu

Buna da “Kaylule uykusu” denmiştir. Son kuşluk vaktinden öğle sonrası vakte kadar güneşin en hararetli olduğu zaman dilimi içinde yarım saat kadardır. Bu uyku sünnettir. 

Kaylule uykusunun tavsiye edildiği saat, kaba kuşluktan ikindi öncesi zamana kadar sürer. Bu saat kişiye ve iş yoğunluğuna göre ve kişiye özel olarak değişebilmektedir. Bediüzzaman yarım saat kaylulenin iki saat gece uykusuna eşdeğerde olduğunu bildirmiştir.2  

Fıtratı çalışmayı seven insan iyi bir uykuya her zaman ihtiyaç duyar. Çünkü iyi uyku insana zindelik verir. Motivasyonu ve başarıyı artırır. Dolayısıyla uyku zamanımızı kontrol altına alırsak hem iyi uyumuş ve dinlenmiş, hem de zaman kaybını önlemiş oluruz. Aksi takdirde zaman fırtınası bizi sürükleyip gider. Geriye dönüp baktığımızda kayda değer bir kazanım elde edememiş olabiliriz.  

Dipnotlar:

1-Nebe’ Suresi: 9

2- Lem’alar, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul, 2005, s. 629