listeleri ve geçen yaz›n iflledi¤i vazifelerin küçücük sahi-
fe-i amelleri ve defter-i hidemat›d›r ki, bilbedahe bir Ha-
fîz-i Zülcelâli Ve’l-‹kram’›n hadsiz kudret, adalet, hikmet,
rahmet ile ifl gördü¤ünü gösteriyor.
Ve senevî zemin a¤ac›n›n ahiri ise, ikinci güzde o a¤a-
c›n gördü¤ü bütün vazifelerini ve esma-i ‹lâhiyeye karfl›
etti¤i bütün f›trî tesbihatlar›n› ve gelecek bahar haflrinde
neflir olabilen bütün sahaif-i a’mallerini zerrecik ve küçü-
cük kutucuklar›n içine koyup Hafîz-i Zülcelâl’in dest-i
hikmetine teslim eder,
o
ôp
N'
’r
G n
ƒo
g
ismini hadsiz dillerle kâ-
inat yüzünde okur.
Ve bu a¤ac›n zahiri ise, haflrin üç yüz bin misallerini
ve emarelerini gösteren üç yüz bin küllî ve çeflit çeflit çi-
çekler aç›p, hadsiz rahmaniyet ve rezzak›yet ve rahîmi-
yet ve kerîmiyet sofralar›n› sererek zîhayatlara ziyafetler
vermekle,
o
ôp
gÉs
¶dG n
ƒo
g
ismini meyveleri, çiçekleri, taamla-
r› say›s›nca lisanlar›yla zikredip medh ü sena eder, gün-
düz gibi
1
r
än
ôp
°ûo
f o
?o
ët
°üdG Gn
Pp
Gn
h
hakikatini gösterir.
Bu haflmetli a¤ac›n bât›n› ise, hadsiz ve hesaba
gelmez muntazam makineleri ve mizanl› fabrikalar› ke-
mal-i dikkat ve intizamla ifllettiren öyle bir kazan ve
tezgâht›r ki, bir dirhemden bin batman taamlar› ihzar
eder, piflirir, açlara yetifltirir; ve öyle bir mizan ve dikkat-
le ifller ki, zerre kadar tesadüfün kar›flmas›na bir yer
TAR‹HÇE-‹ HAYATI
| 685
D
EN‹ZL‹
H
AYATI
ihzar:
haz›r etme, haz›rlama
kâinat:
yarat›lm›fl olan fleylerin
tamam›, bütün âlemler, varl›klar
kerîmiyet:
Cenab-› Hakk›n ikram
edicili¤i, cömertli¤i.
kudret:
Allah’›n bütün varl›¤› çev-
releyen ezelî kuvveti
lisan:
dil, anlaflma amac›yla kulla-
n›lan sesli iflaretler sistemi
medih:
övmeye ve methetmeye
sebep olan fley.
misal:
bir fleyin benzer hâli, ben-
zer, örnek, nümune
mizan:
ölçü
muntazam:
nizaml›, intizaml›, s›-
ralanm›fl, s›ral›, düzgün, tertipli
rahîmiyet:
merhamet edicilik.
rahmaniyet:
Cenab-› Hakk›n kul-
lar›n› beslemesi, korumas› ve
merhamet etmesi vasf›.
rahmet:
Allah’›n kullar›n› esirge-
mesi, onlara ac›y›p ba¤›fllamas›,
onlara maddî ve manevî nimetler
vermesi, onlar›n günahlar›n› sil-
mesi
rezzak›yet:
rezzakl›k, her mahlû-
ka münasip r›zk›n› verici olmak.
sahife-i amel:
amel sayfas›.
senâ:
överek bahsetme, övme,
övüfl, medih
senevî:
senelik, y›ll›k
taam:
yemek, yenilen fley, yiye-
cek, afl.
tesadüf:
rastgelme, rastlant›; ön-
ceden bilinmeyeni, hesaplanma-
yan karfl›laflma
tesbihat:
tesbihler, Cenab-› Hak-
k›n bütün noksan s›fatlardan
uzak ve bütün kemal s›fatlara sa-
hip oldu¤unu ifade eden sözler.
teslim:
b›rakma, terk etme
zahir:
d›fl yüz, görünüfl
zerre:
maddenin en küçük parça-
s›, molekül, atom.
zîhayat:
hayat sahibi.
zikr:
anma, an›lma, ad›n› anma,
hat›ra getirme, iyilikle anma
adalet:
her hak sahibine hak-
k›n›n tam ve eksiksiz verilme-
si, hakkaniyet, âdillik
ahir:
son, sonraki, en sonra
bât›n:
iç, iç yüz, iç k›s›m
batman:
eski a¤›rl›k ölçüle-
rinden olup, iki okka ile sekiz
okka aras›nda de¤iflen a¤›rl›k
ölçüsü.
bilbedahe:
aç›ktan, aflikâr
olarak.
defter-i hidemat:
hizmetler
defteri, din yolunda yap›lan
hizmetlerin kaydedildi¤i def-
ter.
dest-i hikmet:
hikmet eli, her
fleyi hikmetle yapan el.
dirhem:
eski okkan›n dört
yüzde biri
emare:
alâmet, niflan, eser,
ipucu, belirti, karine.
f›trî:
tabiî, yarat›l›fltaki, do-
¤ufltan olan.
güz:
sonbahar.
Haf›z-› Zülcelâl:
Yarat›klar›n›
belâlardan, tehlikelerden ko-
ruyan büyüklük sahibi Allah.
hakikat:
gerçek, as›l, esas.
haflmetli:
ihtiflaml›, gösteriflli,
heybetli
hikmet:
belirli gayelere yö-
nelik, faydal›, anlaml› ve yerli
yerinde olufl.
1.
(Amellerin yaz›l› oldu¤u) sayfalar aç›ld›¤›nda... (Tekvir Suresi:10.)
