1172 |
BED‹ÜZZAMAN SA‹D NURSÎ
fi
AHIS
B
‹LG‹LER‹
zulümlerden vazgeçmesi ve ‹srailo¤ullar›n› serbest b›rakmas› için ona Hz. Mûsa’y› ve kardefli Hz.
Harun’u gönderdi. Kendisinden istenilenleri kabul etmeyen Firavun, kendi zulmünden kurtulmak
için M›s›r’dan ç›kan Hz. Mûsa ve ‹srailo¤ullar›n› kovalarken ordusu ve taraftarlar›yla birlikte K›z›l-
deniz’de bo¤uldu.
— G —
GANDH‹:
(1869. 1948) 1869’da do¤an Mahatma Gandhi Londra’da hukuk okuduktan sonra
Bombay ve Rackot’ta avukatl›k yapt›. 1893-1914 aras›nda belirli aral›klarla kald›¤› Güney Afrika’da
›rk ayr›m›na hedef olan Hint toplulu¤unu savundu. 1913’te Güney Afrika yönetiminin bafl› Sumuts
ile adeletsizliklere son veren Smuts-Gandhi Antlaflmas›n› imzalad›. 1906’da fliddetle baflvurmaks›-
z›n gerçe¤e hizmet etmeyi amaçlayan eylemini düzenledi. Gandhi, Hindistan’daki 1917’de gerçek-
leflti¤i ilk eylemiyle siyasal bir kiflilik olarak tan›nmas›n› sa¤lad›. Hindistan’› s›k›yönetim boyundu-
ru¤una alan yasaklara karfl› bafllatt›¤› fliddetsiz eylemleriyle ulusçu hareketin en önemli lideri ol-
du. 1920’de Milliyetçi Partinin bafl›nageçen Gandhi, 1922’de alt› y›l hapis cezas›na çarpt›r›ld› ve
1924’te serbest b›rak›ld›. Bundan sonraki hayat›n› tüm gücüyle halk› e¤itmeye adayan Gandhi,
1932’de tekrar tutukland›. Ölüm oruçlar›yla hem Kalküta’da, hem de Delhi’de Müslümanlarla Hin-
dular aras›ndaki dinî çat›flmalara son vermeyi baflaran Gandhi, 1948’de fanatik bir Hindu taraf›n-
dan öldürüldü.
GAVS-I AZAM (K.S.):
Bak›n›z ABDÜLKAD‹R-‹ GEYLÂNÎ.
GAZALÎ:
Bak›n›z ‹MAM-I GAZALÎ
— H —
HACCAC-I ZAL‹M (661-714):
Haccac, 661 y›l›nda Taif’de do¤du. Hem anne hem baba taraf›n-
dan Sakif kabilesinin Ahlaf koluna mensuptur. Muaviye’nin halifeli¤i s›ras›nda do¤du¤u için Eme-
viler döneminde yetiflti. Kabilesi ile Emeviler aras›nda mevcut olan s›k› ba¤l›l›k ve iliflkiler bu dö-
nemde de devam etti. Haccac’›n kabilesi, çok k›sa süren II. Muaviye’nin halifeli¤inden sonra Mer-
van bin Hakem’in seçiminde etkili oldu.
Haccac, halifeli¤ini ilân ettikten sonra Hicaz bölgesinde bunu devam ettiren Abdullah bin Zü-
beyr’in üzerine gönderilen iki bin kiflilik ordunun bafl›na kumandan olarak tayin edildi. Karargâh›-
n› Taif’te kurdu ve ilk etapta Mekke’ye giden yollar› keserek flehri dolayl› yoldan abluka alt›na al-
d›. fiehre g›da sevkiyat›n›n yap›lmas›n› önledi. Bir süre sonra bekledi¤i befl bin kiflilik destek ordu-
sunun gelmesinden sonra Mekke’yi kuflatt›. Kuflatma alt› aydan fazla sürdü. Kuflatma devam
ederken Abdullah ‹bn Zübeyr bir huruç hareketi neticesinde flehit oldu. Bu olay neticesinde do-
kuz y›ld›r sürdürmüfl oldu¤u halifeli¤i de son bulmufl, di¤er taraftan Emeviler, Hicaz bölgesinde de
hakimiyetlerini sa¤lam›fl oldular. Akabinde Haccac Hicaz, Yemen ve Yemame’ye vali olarak atan-
d›.
Haccac, burada üç y›l valilik yapt›ktan sonra Irak’a tayin edildi. Daha önce bu bölgede Hazret-
i Ali taraftarlar› ve Hariciler s›k s›k Emevîler’e karfl› isyan ediyorlard›. Emevîler bu isyanlardan ötü-
rü büyük s›k›nt›lar çekmekte olup, ordular› da ma¤lup olmaktayd›. Haccac, çok sert tedbirlere
baflvurarak kontrolü sa¤lamaya çal›flt›. Muhaliflere destek ç›kan Hicaz valisi Ömer bin Abdülaziz’in
görevden al›nmas›n› sa¤lad›. Daha sonra yetkileri ve valilik yapt›¤› alan geniflletildi. Yirmi y›l bo-
yunca Irak ve do¤u illerinin valili¤ini yapt›.
Haccac, ömrü boyunca Emevî saltanat› için çal›flt›. Bütün gücünü devletin düzeni için harcad›.
Ayn› zamanda kendisi de Emevîler’in “Mervanî” kolunun büyük deste¤ini gördü ve onlar taraf›n-
dan kolland›. Gerek Ehl-i Beyt ile mücadelelerinde, gerekse iç isyanlarda hep Emevîler’e sad›k kal-
d›. Hattâ hiçbir zaman onlar›n sözünden d›flar› ç›kmad›¤›ndan ve onlara afl›r› ba¤l›l›¤›ndan dolay›,
