Hâkimiyetin şe’ni ve muktezası istiklâliyet ve infirattır
ve gayrin müdahalesini reddir. Hatta, aczleri için muave-
nete fıtraten muhtaç olan insanlar dahi, o hâkimiyetin bir
gölgesi cihetiyle, gayrin müdahalesini ret ve istiklâliyetini
muhafaza etmek için, bir memlekette iki padişah, bir vi-
lâyette iki vali, bir nahiyede iki müdür, hatta bir mahalle-
de iki muhtar bulunmuyor. eğer bulunsa hercümerç olur,
ihtilâl başlar, intizam bozulur.
Madem, hâkimiyetin bir gölgesi, âciz ve muavenete
muhtaç olan insanlarda bu derece müdahale-i gayri ve iş-
tiraki reddedip kabul etmezse; elbette aczden münezzeh
bir kadîr-i Mutlak’ta, rububiyet suretindeki hâkimiyet, hiç-
bir cihetle iştiraki ve müdahale-i gayri kabul etmez. Belki
gayet şiddetle reddeder ve şirki tevehhüm ve itikat eden-
leri gayet hiddetle dergâhından tard eder. İşte, kur’ân-ı
Hakîm’in ehl-i şirk aleyhinde gayet şiddet ve hiddetle be-
yanatı bu mezkûr hakikatten ileri geliyor.
Amma, kibriya ve azamet ve celâlin vahdete şahadet-
leri ise, o dahi
Risale-i Nur
’da parlak bürhanlarıyla beyan
edilmiş. Burada gayet muhtasar bir mealine işaret edile-
cek.
Meselâ, nasıl ki, güneşin azamet-i nuru ve kibriya-i zi-
yası, perdesiz ve yakınında bulunan başka zayıf nurlara
hiçbir cihetle ihtiyaç bırakmadığı ve tesir vermediği gibi;
öyle de, kudret-i İlâhiyenin azamet ve kibriyası dahi, ayrı
hiçbir kuvvete, hiçbir kudrete ihtiyaç bırakmadığı gibi, on-
lara hiçbir icadı, hiçbir hakikî tesiri vermez. Ve bilhassa
kâinattaki bütün makasıd-ı rabbaniyenin temerküz
Şualar | 37 |
i
kinci
Ş
ua
ret sahibi, Allah.
kibriya:
azamet, büyüklük, ulu-
luk, celâl.
kibriya-i ziya:
ziyadaki, ışıktaki
büyüklük.
kudret:
güç, kuvvet, iktidar.
kudret-i İlâhiye:
Allah’ın kudreti,
Allah’ın kudretiyle yaptığı işler, fi-
iller, tasarruflar.
Kur’ân-ı Hakîm:
her ayet ve su-
resinde sayısız hikmet ve fayda-
lar bulunan Kur’ân.
madem:
çünkü, için, değil mi
ki,...den dolayı, böyle ise, hele.
makasıd-ı rabbaniye:
terbiye edi-
ci olan Cenab-ı Hakkın maksatları.
meal:
mana, mefhum.
meselâ:
örneğin.
mezkûr:
zikredilen, adı geçen, anı-
lan.
muavenet:
yardım.
muhafaza:
koruma.
muhtar:
köy veya mahallelerin
idarî işlerini yürüten halkın seçtiği
kimse.
muhtasar:
kısaca, özetle.
mukteza:
iktiza eden, gereken.
müdahale:
karışma, araya girme,
sokulma.
müdahale-i gayr:
hariçten mü-
dahale, başkasının karışması.
münezzeh:
arınmış, tenzih edil-
miş, uzak.
nahiye:
idarî teşkilâtlanmada ka-
za ile köy arasındaki kademe; bu-
cak.
nur:
aydınlık, parıltı, ışık.
red:
reddetme, kabul etmeme.
rububiyet:
Cenab-ı Hakkın her za-
man, her yerde, her mahlûka muh-
taç olduğu şeyleri vermesi, onu
terbiye etmesi ve idaresi altında
bulundurma vasfı.
şahadet:
şahit olma, şahitlik, ta-
nıklık.
şe’n:
durum, özellik, yapı.
şiddet:
sertlik, katılık, peklik.
tard:
kovma, çıkarma, uzaklaştır-
ma, sürme.
temerküz:
merkezleşme, bir mer-
kezde toplanma.
tesir:
etki.
tevehhüm:
vehimlenme, kurun-
tuya kapılma; gerçekte var olma-
yanı var kabul etme, yok olanı
var zannetmekle ümitsizliğe ve
korkuya düşme.
vahdet:
bir ve tek olma.
vilâyet:
il.
zaif:
zayıf.
âciz:
zayıf, güçsüz.
acz:
zayıflık, güçsüzlük.
aleyh:
karşı, karşıt.
amma:
ama, lâkin, ancak.
azamet:
büyüklük, ululuk, yü-
celik.
azamet-i nur:
nurun büyük-
lüğü.
beyan etmek:
açıklamak, bil-
dirmek, izah etmek.
beyanat:
açıklamalar, izahlar.
bilhassa:
özellikle.
bürhan:
delil, ispat, tanık, hüc-
cet.
cihet:
yön.
dergâh:
makam.
ehl-i şirk:
Allah’a ortak ko-
şanlar.
fıtraten:
fıtrî olarak, yaratılış-
tan, yaratılış itibarıyla.
gayet:
son derece, oldukça.
gayr:
başka.
hakikat:
gerçek.
hakikî:
gerçek.
hâkimiyet:
hercümerç:
karmakarışık ol-
ma, alt üst olma.
hiddet:
öfke, kızgınlık.
icat:
vücuda getirilme, yoktan
var edilme.
ihtilâl:
bozulma, karışıklık, in-
tizamsızlık.
ihtiyaç:
gereklilik, lüzum.
infirat:
teklik, bir oluş, yalnız-
lık hâli.
intizam:
düzen, düzenlilik.
istiklâliyet:
istiklâl üzere bu-
lunma, hür ve müstakil olma,
başlı başına buyruk olma, ba-
ğımsızlık.
itikat:
bir inanca, bir fikre bağ-
lanma, inanma.
Kadîr-i Mutlak:
hiç bir kayıt
ve şarta tâbi olmaksızın her
şeye gücü yeten sonsuz kud-
