Daha sair ayat›n manalar›ndaki kuvvet ve belâgati ve
ulviyet-i ifadesini bunlara k›yas et.
•
Üçüncü Nokta:
Üslûbundaki bedaat-i harikad›r.
Evet, Kur’ân’›n üslûplar› hem gariptir, hem bedîdir,
hem aciptir, hem muknidir. Hiçbir fleyi, hiçbir kimseyi
taklit etmemifl; hiç kimse de onu taklit edemiyor. Nas›l
gelmifl, öyle o üslûplar taravetini, gençli¤ini, garabetini
daima muhafaza etmifl ve ediyor.
Ezcümle, bir k›s›m surelerin bafllar›nda flifremisal
1
= ?° = ù=Y = º '
M @ ¢ B ù '
j @ '
¬ '
W @ '
ô B dG @ =
B /G
gibi mukattaat huru-
fundaki üslûb-u bediîsi, befl alt› lem’a-i i’caz› tazammun
etti¤ini
‹flaratü’l-‹’caz
’da yazm›fl›z.
Ez cüml e
: Surelerin bafl›nda mezkûr olan huruf, hu-
rufat›n aksam-› malûmesi olan mechure, mehmuse, fle-
dide, rahve, zelâka, kalkale gibi aksam-› kesiresinden her
bir k›sm›ndan n›sf›n› alm›flt›r. Kabil-i taksim olmayan ha-
fifinden n›sf-› ekser, sakilinden n›sf-› ekal olarak bütün
aksam›n› tansif etmifltir. fiu mütedahil ve birbiri içindeki
k›s›mlar› ve iki yüz ihtimal içinde mütereddit yaln›z gizli
ve fikren bilinmeyecek bir tek yol ile umumu tansif etmek
kabil oldu¤u hâlde, o yolda, o genifl mesafede sevk-i ke-
lâm etmek, fikr-i beflerin ifli olamaz, tesadüf hiç kar›fla-
maz.
‹flte bir flifre-i ‹lâhiye olan surelerin bafllar›ndaki huruf,
bunun gibi daha befl alt› lem’a-i i’caziyeyi gösterdikleriy-
le beraber, ilm-i esrar-› huruf ulemas›yla evliyan›n mu-
hakkikleri flu mukattaattan çok esrar istihraç etmifller ve
acip:
hayrette b›rakan.
aksam:
k›s›mlar.
aksam-› kesire:
ço¤u bölümler,
çok k›s›mlar.
aksam-› malûme:
bilinen k›s›m-
lar.
ayat:
Kur’ân ayetleri.
bedaat-i harika:
görülmedik de-
recede yenilik, üstünlük.
bedî:
eflsiz güzel.
belâgat:
sözün muhataba uygun,
tam yerinde ve kusursuz olmas›.
daima:
sürekli, her zaman.
esrar:
s›rlar.
evliya:
velîler, Allah dostlar›.
ezcümle:
bu cümleden olarak.
fikren:
düflünerek.
fikr-i befler:
insan›n fikri, düflün-
cesi.
garabet:
ne demek oldu¤u her-
kesçe anlafl›lmayacak kelime ve
tabirlerin söz aras›nda kullan›l-
mas›.
garip:
flafl›rt›c›, hayret verici özel-
likleri olan.
huruf:
harfler.
hurufat:
harfler.
ihtimal:
olabilirlik.
ilm-i esrar-› huruf:
Kur’ân’daki
harflerin s›rlar›n› konu alan ilim.
istihraç:
ç›karma.
‹flaratü’l-‹’caz:
Bediüzzaman Said
Nursî’nin, Risale-i Nur Külliyat›nda
yer alan bir eseri.
kabil:
mümkün.
kabil-i taksim:
bölünebilen.
kalkale:
tecvitte kaf, t›, be, cim,
dal harflerinin okunurken harfle-
rin üzerinde birden durarak harfi,
mahrecinden ç›kar ç›kmaz kes-
mek suretiyle bu harfleri tekrar
okuma.
k›yas:
karfl›laflt›rma.
lem’a-i i’caz:
mu’cizelik par›lt›s›.
mechure:
aç›ktan ve yüksek ses-
le okunan harfler.
mehmuse:
gizli okunan harfler.
mesafe:
ara.
mezkûr:
zikredilen, ad› geçen,
an›lan.
muhafaza:
koruma.
muhakkik:
gerçekleri araflt›r›p
bulanlar.
mukattaat:
Kur’ân’› Kerîm’de ba-
z› surelerin bafllar›nda bulunan
tek tek veya ikisi üçü birleflik ya-
z›l› harfler.
mukni:
ikna eden, inand›ran.
mütedahil:
birbiri içinde, iç içe.
mütereddit:
karars›z.
n›sf:
yar›.
n›sf-› ekal:
yar›s›ndan az.
n›sf-› ekser:
yar›dan fazlas›.
rahve:
tecvitte harf sükûn ile
söylenirken sesin akmas› hâli.
sair:
di¤er, baflka.
sakil:
a¤›r.
sevk-i kelâm:
sözü ulaflt›rma;
söz söyleme.
sure:
Kur’ân-› Kerîm’in ayr›ld›-
¤› 114 bölümden her biri.
fledide:
tecvide harf sükûn ile
ve nefesin hepsi hapsoluna-
rak sakin bir hâlde okundu¤u
zaman sesin asla okunma-
mas›na denir.
flifre-i ‹lâhiye:
‹lâhî flifre, her-
kesin de¤il sadece Allah’›n
bildirdi¤i kullar›n bilebilece¤i
mana ve mesajlar.
flifremisal:
flifre gibi.
taklit etme:
örnek alma,
benzerini yapma.
tansif:
yar› yar›ya bölme,
ay›rma.
taravet:
tazelik.
tazammun:
içinde buldurma.
tesadüf:
rastlant›.
ulema:
âlimler.
ulviyet-i ifade:
anlat›m›n yü-
celi¤i.
umum:
hepsi.
üslûp:
ifade tarz›, anlat›m
flekli.
üslûp-u bediî:
eflsiz güzellik-
teki anlat›m flekli.
zelâka:
keskin okunan harf-
ler.
1.
Elif lâm mim (Bakara Suresi: 1.) • Elif lâm râ. (‹brahim Suresi: 1.) • Taha (Taha Suresi: 1.) •
Yâsin. (Yâsin Suresi: 1.) • Hâ mim. • Ayn sin kaf. (fiûra Suresi: 1-2.)
602 | SÖZLER
Y
‹RM‹
B
Efi‹NC‹
S
ÖZ
