Hepimize malumdur ki, 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nden itibaren cumhurbaşkanının yerleştiği farklı bir yapı mevcuttur.
Bu yapı ilk başta iktidar tarafından “saray” olarak da nitelendirildi. Hatta Cumhurbaşkanlığı’nın internet sitesinde bile böyle bir adlandırma yapıldı. (https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/32807/cumhurbaskanligi-sarayi-sanal-turu-hizmete-sunuldu) Fakat saray nitelemesi, padişahlık idaresini hatırlattığından ve diktatörlük manasını hatıra getirdiğinden, kısa sürede bundan vazgeçildi ve o yapı “külliye” olarak nitelendirildi. Bu yazı, hâlâ o yapının külliye olduğunu iddia edenlere bir El-Cevab’dır.
Bu meseleyi de birkaç açıdan değerlendirmek istiyorum:
1) Ülkemizde hâlihazırdaki bir devlet başkanının “saray”da oturması aslında çok da şaşılacak şey değildir. Biz ki, ABD’nin yönetim merkezi olan “White House”un “house”unu [ev] bile “saray” diye dilimize tercüme etmiş bir saltanatçı zihniyete sahip milletiz. Neo-Osmanlıcılık modelimiz de, Osmanlı’nın ne kadar iyi şeyi varsa almayıp ne kadar kötü şeyi varsa almak üzerine kurulu.
2) Dünya tarihinde, “cumhurbaşkanlığı külliyesi” gibi, bir devlet başkanlığı makamına izafe edilen “külliye” tanımı olduğunu sanmıyorum. Biliyorsanız da yazının altına yazmanızı rica ediyorum. Tarih boyunca İslâm’a hizmet için inşa edilen külliyelerin isminin, devlet başkanlığıyla beraber kullanılması, ancak Türkiye Siyasal İslamcılığına mahsus bir şark kurnazlığı olabilir diye düşünüyorum.
3) Külliyeler ağırlıklı olarak, halka yönelik irşad ve tebliğ faaliyetlerine yöneliktir. Yani, ağırlıklı olarak külliyelerden faydalananlar halktır. Fakat saraylardan, ağırlıklı olarak o devirdeki hükümdar ve onun çevresi faydalanabilir.
4) Külliyelerde işlevsellik ağır basar. Saraylarda ise genellikle işlevsellikten ziyade şatafata değer atfedilir.
5) T.C. tarihi boyunca, devletin külliye inşa etmesi –Ankara’daki ucubeden değil gerçek külliyeden bahsediyorum– alışılmış şey değildir. Sorarlar adama: “Madem külliye çok önemli ve ‘itibardan israfın olmayacağı(!)’ bir şeydi, niye 20 küsur senedir yine “külliye” ismiyle yaptığınız pek bir yapı göremedik?
Hülasa
Yukarıdaki bütün yazılanları okuduktan sonra, o yapının saraya mı külliyeye mi benzediğine siz karar verin.