Allah, kullarını, inanç hususunda, yani ister hidayet yoluna gitmek, ister dalâlete sapmak tercihinde serbest olduğunu bildirmiştir:
“Sizi yaratan O’dur. Böyle iken, kiminiz kâfir olur, kiminiz mü’min. Allah ise yaptıklarınızı hakkıyla görendir.”5
Kur’ân’a da eman etme hususu, yine insanların tercihine bırakılmıştır:
“De ki, bu Kur’ân, Rabbinden gelen bir haktır. Dileyen iman etsin, dileyen kâfir olsun.”6
“İşte onlar, hidayete karşılık sapıklığı tercih etmiş kimselerdir...”7 Evet, bir âyet, hatta bir kelime kâfi gelirken, Kur’ân’da pek çok yerde, “hak ve hürriyetler” teferruatlı olarak anlatılmaktadır.
“Eğer Rabbin dileseydi, yeryüzündekilerin hepsi elbette iman ederlerdi. O halde sen, inanmaları için insanları zorlayacak mısın?”8
İnanç, ibâdet, fikir, vicdân hürriyeti meselesindeki en bariz emir, “Dinde zorlama yoktur”9 âyet-i kerîmesidir. Din, inanç, Allah katında en önemli husustur. Bu konuda “zorlama, baskı” yapılmaması emrediliyorsa, elbette diğer hususlarda, asla baskı yapılamaz! Dolayısıyla, diğer hak ve hürriyetler, bu âyetin işâreti ile garanti altına alınmış demektir. Ki, onlar hakkında da pek çok hükümler, âyetler mevcuttur. Şimdi bu mevzudaki diğer bâzı âyetleri de nakledelim:
Onlar seni yalanlarlarsa de ki: Benim işim bana, sizin işiniz de size aittir. Siz benim yaptığımdan uzaksınız, ben de sizin yaptığınızdan uzağım.
De ki: ‘Ey insanlar! Benim dinimden şüphede iseniz, bilin ki ben Allah’ı bırakıp da sizin taptıklarınıza tapmam, fakat ancak sizi öldürecek olan Allah’a kulluk ederim. Bana mü’minlerden olmam emr olundu.
Şüphesiz ki Allah insanlara hiçbir şekilde zulmetmez, fakat insanlar kendilerine zulmederler.”
De ki: Ey insanlar! Size Rabbinizden Hak Kur’ân gelmiştir. Artık kim doğru yola gelirse, ancak kendisi için gelecektir. Kim de saparsa, o da ancak kendi aleyhine sapacaktır. Ben sizin üzerinize vekil değilim; sadece tebliğ etmekle memurum.10
Daha yüzlerce âyet ve hadis-i şerif, muhteşem bir düşünce, inanç hürriyeti getirir.
Dipnotlar:
5- Tağabun Sûresi, 2.
6- Kehf Sûresi, 29.
7- Bakara Sûresi, 16.
8- Yûnus Sûresi, 99.
9- Bakara Sûresi, 256.
10- Yunus Sûresi, 35, 104, 35, 108.