Dünyanın veya vücudun mülkiyetinin ve onu muhafaza etmenin bir an için insanda olduğunu farz edelim. Onlara karşı bir takım taahhüdler ve muhafazası da insanda olmak gerekmektedir. Ancak insan taahhüd ve tahaffuz korkuları ve endişeleri ile o nimetlerden lezzet alamadığı gibi o korku külfeti ile de baş edemez.

Çünkü, eksik olanları tedarik etmek, mevcudu da muhafaza etmek endişesi ile daima evhamlara, korkulara ve çeşitli zorluklara maruz kalır. Halbuki insan, bu denli meşakkatlere karşı gayet aciz ve fakirdir.

İnsan bilmelidir ki o nimetler Mün’im-i Kerim olan Allah’ın taahhüdü altındadır ve insanın işi ise önüne serilmiş olan nimet sofrasından yiyip içip şükretmektir.

Hem şükürde zahmet yoktur. Aksine o nimetin lezzetini arttırır. “Çünkü, şükür nimette in’amı görmek demektir. İn’amı görmek, nimetin zevalinden hâsıl olan elemi defeder. Zira, nimet zail olduğundan, Mün’im-i Hakikî onun yerini boş bırakmaz, misliyle doldurur; ve teceddüdünden lezzet alırsın.”1

Hamdetmek lezzetin ta kendisidir. Çünkü şükür, nimet meyvesini nimetlendirme ağacından bir meyve olarak gösterir. Çünkü bir ağaçtan bir meyveyi koparamayan veya yiyemeyen adam bilir ki ağaçta çok meyveler vardır. Biri giderse ötekisi yerine gelir. Bir nimet gitse başka nimet gelir. Evet, “demek hamd ayn-ı lezzettir.”2

“Onların duâları şu sözlerle sona erer: “Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet, Âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur.” 3