Seyyid Derş’den sonra Londra’nın en tanınmış İslâm âlimlerinden olan Zeki Bedevi de Hakkın rahmetine kavuştu. Kendisini, 1997 yılında Londra’yı ziyaretim sırasında direktörü olduğu İslâm Koleji binasında ziyaret etmiştik. Ziyareti TV 5’ten Yusuf Kaplan ile Yeni Şafak yazarlarından Akif Emre ile birlikte gerçekleştirmiştik. Masasının üstünde meşhur ve modern Şiî âlimlerinden Ahmet Kâtip’in Şia’da vasiyet veya veraset yerine şûranın esas olduğunu savunan teziyle ilgili bir kitap vardı. Kitap hakkındaki görüşlerini sorduğumuzda tahmin edebileceğiniz gibi senâ dolu sözler sarfetmişti. İngiltere’de Müslüman toplum içinde itidalin seslerinden birisi olarak tanınıyordu. Türkiye’de illa da birisine benzetmek gerekirse Diyanet’ten Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Aydın’a benzetilebilir.
Köken olarak Mısır’lı. 1922 yılında doğmuş. Eğitimini Ezher eksenli olarak sürdürmüş. Önce fakülteyi bitirmiş ardından da master derecesi almış. Başarısından dolayı Kral Faruk tarafından ödüllendirilmiş. 1951 yılında Londra’ya gitmiş ve burada bir taraftan İslâm toplumu içinde faaliyetlerini sürdürürken diğer taraftan da Londra Üniversitesine intisap ederek burada çağdaş İslâm düşüncesi dalında doktorasını tamamlamış. Londra’dan sonra tekrar Ezher’e dönmüş ve ardından Malezya’ya gitmiş. Singapur ve Malezya’da dersler vermiş. 1964 yılından itibaren bir müddet Nijerya’da, Afrikalı mücedditlerden sayılan Ahmedu Bello adını taşıyan üniversitede İslâmî eğitim dersleri vermiş. Daha sonra 1976 yılında Kral Abdulaziz Üniversitesi Hac Araştırma Merkezi’nde çalışmış. Bilahare 1978 yılında aralıklarla ikamet ettiği Londra’ya nihai olarak dönerek buraya yerleşmiş. İslâm Kültür Merkezi direktörü olduğu gibi aynı zamanda Regents Park Merkez Camii imamlığını da uhdesinde taşıyordu. İngiliz kanunları ile İslâm hukuku arasında uzlaşma ve uyum temini için bir kurul oluşturmuş idi. 1984 yılında kurulan İmamlar ve Camiler Konseyi başkanlığını da yürütüyordu.
***
Bu görevleri sırasında sık sık İngiltere’de İslâm tartışma konusu olagelmiştir. Bu durumlarda ekseriyetle İngiliz basınını suçlamıştır. Zira İngiliz basını 800 imam arasında nerede marjinal isimler varsa dikkatleri onlar üzerinde yoğunlaştırıyordu. Ebu Hamza Mısri bunlardan birisiydi. Aykırı tipleri bulup çıkarmada Bedevi, basını suçluyordu. Bununla birlikte kendisi de tartışma konusu olmaktan kurtulamamıştır. Sözgelimi, 7 Temmuz saldırılarından sonra vermiş olduğu bir fetva hiçbir saygın âlim tarafından paylaşılmamıştır. Hadisenin akabinde, İslâm fobisinin yükselişinden dolayı sataşmaya veya saldırıya maruz kalabilecek başörtülü kadınların saldırılardan kaçınabilmek için başörtüsünü çıkarabileceğini söylüyordu. Ona göre, başörtüsü takmanın illiyeti ve illeti kadının korunması idi. Başörtüsü kadının korunmasına hizmet etmekten çıktığı anda bu illet sakıt olacağı için ondan vazgeçilebilirdi. Kadın başörtüsünden dolayı maddî veya manevî bir saldırıya maruz kalması halinde yani bir tehlike anında başörtüsünü feda edebilirdi. Bu fetva Türkiye’de bazı hocaların, ‘Başörtüsüyle eğitim arasında tercih durumunda kalırsanız eğitimi tercih edebilirsiniz’ tarzındaki fetvalarını hatırlatıyor. Keza ilginç bulunan fetvalarından birisinde de İngiltere ve Avrupa’nın İslâm açısından verimli bir toprak olduğunu ileri sürmesiydi. Bu kıtada, Müslümanlara yönelik düşmanlığın kaynağında ise Müslümanların zafiyetleri ve temel konularda uyuşmazlıklarının yattığını söylüyordu. İslâm’ın gücü ise izahına bağlıydı.
***
Zeki Bedevi güçlü bir diyalog taraftarı idi. Ve ölümü de her kesim tarafından kayıp olarak nitelendirilmiştir. Bunu özetlercesine Muslim News editörü Ahmed Versi ‘Ölümü, bütün topluluklar için kayıptır’ demiştir. Tartışmalı bazı çıkışlarıyla tanınan Hahambaşı Sir Jonathan Sacks da ilk taziyede bulunan şahsiyetler arasındaydı. Onun İslâm’ın onurlu ve müsamahakâr yüzünü temsil ettiğini söylemiştir.
Hakkında sitayişkâr açıklamalardan birisi de Prens Charles’dan gelmiştir. 83 yaşında ölen Bedevi’nin yakın dostu olduğunu hatırlatan Prens Charles, ‘’Bedevi’nin ani kaybı, hem dostu olarak benim için, hem de ülkesi İngiltere için büyük bir darbe olmuştur. Aklı, bilimsel olgunluğu, uzak görüşlülüğüyle Bedevi, İngiliz İslâm toplumu için önemli bir rol oynamıştır’’ ifadesini kullanıyor. ‘’Onun varlığı herkes tarafından özlenecek’’ diyen Prens Charles, kendisinin Zeki Bedevi ile dostluk etme ayrıcalığını yaşadığına da dikkati çekerek, Bedevi’nin arkadaşlığını ve nasihatlarını unutmayacağını vurgulamıştır.
Bedevi’nin ölümü üzerine açıklama yapan İngiltere İslâm Konseyi Başkanı Sir İkbal Sacranie de ‘’Bedevi’nin ani ölümü bizi çok sarstı. Bu ölüm, İngiltere’deki Müslüman toplumu için ağır bir kayıptır. Mekânı cennet olsun’’ demiştir.
Liberty adlı sivil toplum kuruluşunun direktörü Sami Chakrabarti de, ‘’Dr. Bedevi, bütün inançlardan olanlar, hatta inançsızların bile ardından yas tuttuğu bir kişiydi. Dünyanın bir cinnetin eşiğinde olduğu bu günlerde onun liderliğine çok ihtiyacımız vardı’’ açıklamasında bulunuyor.
26.01.2006
E-Posta:
[email protected]
|
