haYim NaUm [haim NahUm]:
Naum, 1873 yılında Manisa’da doğdu (Kendisinin ifadesine göre,
kimliğinde doğum tarihi 1878 olarak kaydedilmiştir). 1893-97 yılları arasında Fransa’da eğitim gördü.
Burada, Uygulamalı Yüksek Araştırmalar Okulu Dinî Bilimler bölümünü bitirdi. Yaşayan Doğu Dilleri Özel
Okulu’nda Farsça ve Arapça dilleri alanında eğitim görerek mezun oldu. Bu eğitimi sırasında sürgünde
bulunan Jön Türklerle yakın temaslarda bulundu. Hayatı boyunca en büyük desteği, Yahudi-Alyans
örgütünden gördü. Yaptığı bütün çalışmaları ve girişimleri rapor edercesine bu örgüte yazdığı
mektupları vasıtasıyla bildirdi. Bu amaçla neredeyse haftada birkaç kez mektup yazdığını görmekteyiz.
II. Meşrutiyetle birlikte Naum ve dolayısıyla Yahudi örgütleri siyaset alanındaki faaliyetlerine hız
verdiler. Yaptıkları yayınlarla Jön Türk hareketini desteklediklerini beyan ettiler. Naum, Yahudilerin
Filistin’e gidip yerleşmelerine, arazi satın almalarına önemli bir engel teşkil eden ve II. Abdülhamid
tarafından uygulamaya sokulan “kırmızı pasaport” uygulamasından kurtulmak için girişimlerde
bulundu. İttihat ve Terakki bu uygulamaya Eylül 1913 yılında son verdi. Diğer taraftan çok sayıda
Yahudi’nin Osmanlı vatandaşlığına geçirilmesi için her türlü yola başvurdu. İdarecilere baskı kurma
yoluna gitti ancak, başarılı olamadı.
Naum’un, Lozan sonrası en büyük hedefi, artık, Yahudi devletinin Filistin’de yeniden kurulması için
Alyans adına çalışmaktı. Dolayısıyla İstanbul’dan ayrılarak Mısır’a taşındı. 1925 tarihinden itibaren Mısır
ve Sudan Hahambaşılığına geçti. 1960 yılında Kahire’de öldü.
hıFZı:
İsmi Risale-i Nur’un çeşitli yerlerinde Berber Hıfzı, Hıfzı Efendi, Hıfzı Bayram şeklinde
geçmektedir. Safranbolu’da berber dükkanı işleten Hıfzı Afyon Hapishanesinde kalan Nur Talebeleri
arasındaydı. Risale-i Nur’a sadece kendisi değil, eşi ve çocuklarıyla birlikte hizmet etti. Bediüzzaman
Hazretleri Risale-i Nur’un çeşitli yerlerinde Hıfzı ve ailesi hakkında övgü dolu ifadeler kullanmıştır. Hıfzı
Bayram, yine Bediüzzaman Hazretlerinin hizmetkârlarından olan Hüsnü Bayramoğlu’nun da babasıdır.
hiLmi:
1891 senesinde Kastamonu’ya bağlı Tepelice köyünde dünyaya geldi 27 Ocak 1960’ta vefat
etti. Nur Risalelerinde kendisinden Hilmi Sema Erkal, Küçük Şeyh, Kastamonulu Küçük Şeyhlerin Hilmi,
gibi isimlerle de bahsedilmektedir.
Bediüzzaman Hazretlerinin Kastamonu’da kaldığı 1936-1941 yılları arasında onun hizmetinde
bulundu. O yıllarda, bahar ve yaz mevsimlerinde Bediüzzaman Hazretleri Karadağ’a ve Hacı İbrahim
Dağlarına çıkarken Hilmi Bey de yanlarında bulunur, talebelik ve hizmet ederdi.
1943 yılında sevk edildikleri Denizli Hapsinde de yine Bediüzzaman Hazretleriyle beraber kalmış ve
ona hizmet etmiştir. Hilmi Bey Bediüzzaman Hazretlerinin ifadesiyle hanımı ve evlâdıyla sekiz sene
Risale-i Nur’un hizmetinde bulunmuş ve birçok insanın Risale-i Nur’u tanımasına vesile olmuştur.
hiLmi UraN:
Cumhuriyet dönemi siyaset ve devlet adamlarındandır. Uzun yıllar Mecliste bulunmuş
ve Cumhuriyet Halk Partisi saflarında siyaset yapmıştır. Milletvekilliği yaptığı süre zarfında, muhtelif
bakanlıklarda bulunmuştur. Partinin de çeşitli idarî kademelerinde görev almış ve genel başkan
vekilliğine kadar yükselmiştir. Bediüzzaman, CHP’nin genel sekreteri olduğu 1947 yılında kendisine bir
mektup yazarak, o zamana kadar yapılan yanlışlıklara dikkat çekmiş ve ilerisi için ikazlarda
bulunmuştur. (Emirdağ Lâhikası, s. 190-192.) 1950 seçimlerinde milletvekili seçilemeyince siyasetten
çekilmiştir. Uran, partisinin muhalefette kalarak memlekete hizmet edeceğini belirtirken, kendisi için
farklı bir karar aldı. Seçim sonunda milletvekili seçilememişti. Bu seçim kaybından sonra siyasî hayattan
çekildi. Köşesine çekilerek anılarını yazmaya başladı. 1957 yılında İstanbul’da öldü. Anıları ölümünden
iki yıl sonra yayınlandı.
hOCa haŞmET:
Bakınız TONUSLU HAŞMET HOCA.
hOCa VEhBi:
1861 senesinde Taşkent’te doğdu Konya’da, 27 Kasım 1949’da vefat etti. 1876 yılında
Tokmakzade Mehmet Efendiden ilk dersini alan Hoca Vehbi 1877 yılında Hadim Medresesine kaydoldu
ve Arapça grameri konusunda eğitim görmeye başladı. Ardından 1880 yılında Konya’ya gelerek
Şirvaniye Medresesine kaydoldu. Burada tahsilini tamamladıktan sonra 1888 yılından itibaren ders
Ş
ahıs
B
ilgileri
| 902 | Emirdağ Lâhikası
